ارزیابی ها از مناظره اول

میرزا رضا توکلی- اولین مناظره انتخاباتی ۱۴۰۰  با محوریت موضوعات اقتصادی برگزار شد؛ مناظره ای که با توفان محسن رضایی گُر گرفت و رفته رفته با چالش ها و پاسخ های دیگر کاندیداها به یکدیگر  تنور آن داغ و داغ تر شد. مناظره ای که  البته با واکنش های زیادی همراه شد، نگاه هیجانی در آن به اوج خود رسید و به باور بعضی نه تنها مسائل تخصصی که باید در آن مطرح می شد به حاشیه رفت بلکه پای اهانت، تهمت و بداخلاقی را نیز به مناظره نیمه خرداد باز کرد. در این میان البته انتقادهای تند برخی نامزدها از دولت باعث شد تا سخنگوی دولت و رئیس دفتر رئیس جمهور خواستار ارائه   زمان مناسب قبل از مناظره دوم به دولت برای پاسخ به این انتقادها شوند.شاید وجود همین مسائل  بود که باعث شد عده ای از مناظره نیمه خرداد به بازی « باخت – باخت» یاد کنند.  در این بین اگر چه بعضی از نظر سنجی ها همچون ایسنا و فارس  از رشد اندک بعضی از کاندیداها از جمله  قاضی زاده هاشمی و همتی و پیشتازی با فاصله رئیسی حکایت دارد اما آن چه  واضح است کسی از این هفت نفر نتوانست در اولین مناظره آرای قابل توجهی را به سوی خود جلب  کند  .

بر اساس جدیدترین پیمایش ملی مرکز افکارسنجی کیو، حدود ۳۰ درصد از افراد بالای ۱۸ سال اعلام کرده اند که  به تماشای مناظره نشسته اند. این رقم برای مردان حدود ۳۵ درصد و برای زنان حدود ۲۵ درصد است. حدود ۲۰ درصد از افراد نیز با این که مناظره را ندیده اند ولی اخبار آن را دنبال کرده‌اند. به عبارتی می توان گفت ۵۵ درصد از افراد یا مناظره را دیده اند  یا اخبار آن را دنبال کرده اند. ۴۵ درصد از افراد نیز نه تماشاچی مناظره بوده و نه اخبار آن را دنبال کرده‌اند.همچنین ۴۴ درصد از کسانی که مناظره را دیده اند  یا اخبار آن را دنبال کرده‌اند معتقد هستند سید ابراهیم رئیسی، بهتر از سایر نامزدها ظاهر شده‌ است. این رقم برای سایر نامزدها کمتر از ۳ درصد است.در مقابل حدود ۲۷ درصد از افراد گفته اند همتی نسبت به سایر نامزدها در مناظره ضعیف تر ظاهر شده‌است.این رقم برای ابراهیم رئیسی حدود۶ درصد، برای سعید جلیلی، زاکانی، قاضی زاده و محسن رضایی هر یک حدود ۸ درصد و برای مهرعلیزاده ۱۱ درصد است.

در ادامه نگاه تعدادی از تحلیل گران سیاسی و اقتصادی به گفتار های صریح این هفت کاندیدا را می خوانید:

* منصور مظفری مدیر مسئول روزنامه آفتاب یزد با اشاره به رفتار اخلاق‌مدارانه رئیسی در اولین مناظره انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما اصلاح طلبان از سال ۷۶ مرتب می‌گوییم که فضا نباید تخریبی شود چرا که فضای تخریبی جواب نمی‌دهد.متاسفانه دو کاندیدای اصلاح‌طلبان در این مناظره کارنامه خوبی از خود نشان ندادند و برای این که بتوانند ضعف‌های دولت را بپوشانند، از ابتدا تخریب   آیت ا… رئیسی را شروع کردند تا به زعم خودشان فضای دو قطبی مهرعلیزاده – رئیسی و همتی – رئیسی را ایجاد کنند. به اعتقاد بنده ما اصلاح‌طلبان در این مناظره و در بعد اخلاق، بازنده میدان بودیم.

* رسول قهرمان پور صاحب نظر در حوزه پویش های انتخاباتی : تحلیل مناظره ها از زاویه آرای مردم ۱-رئیسی نباخت اما برنده هم نشد.۲- همتی با حملات نامزد های اصولگرا قطب دوم انتخابات شد.۳-جلیلی و قاضی زاده مناظره را به برنامه تقلیل دادند. ۴-زاکانی غیر عادی و تکراری حمله کرد. ۵-مهر علیزاده پدیده نشد اما بهتر از حد انتظار ظاهر شد. ۶-رضایی نتوانست نقش نامزد مستقل معتبر را ایفا کند.* پرویز امینی کارشناس مسائل سیاسی: مناظره اول نشان داد برخی افراد تأیید صلاحیت شده، صلاحیت عقلی، شخصیتی و اخلاقی و کفایت سیاسی و مدیریتی  نمایندگی جمهور ایرانیان را ندارند و برخی دیگر حتی در سطح نامزد رئیس‌جمهور و حتی پایین‌تر نیستند.* فرشته رفیعی، دبیر اقتصادی خبرگزاری مهر: انتظار این بود آقای همتی که دکترای اقتصاد دارند، در مناظره به جای در پیش گرفتن تاکتیک «نفی دیگران» و تمسک جستن به کلیدواژه های فریبنده، برنامه دولتش برای کنترل چالش های اصلی اقتصاد کشور را توضیح دهد.*  مهدی فضائلی: کدام نامزدها در  مناظره اول مصداق این جمله بودند: رهبر انقلاب: هر وقتی که نامزدها در مناظرات تلویزیونی و غیره روش اهانت و توهین و تهمت و تخریب طرف مقابل و ترساندن مردم از رقیب را دنبال کردند، کشور به نحوی از انحا ضرر کرد.

 اگرچه پیش بینی می شد که در نبود کاندیداهای اصلی جریان اصلاح طلبی، شاهد یک مناظره کم فروغ باشیم اما کل کل های انتخاباتی و هجمه های مستقیم و بی پرده کاندیداها به یکدیگر باعث شد که این مناظره مورد توجه قرار بگیرد و بخش های مختلف آن با واکنش هایی در فضای مجازی همراه شود.نحوه برگزاری اولین مناظره انتخاباتی، سوالات مطرح شده و طفره رفتن کاندیداها از پاسخ گویی بخشی از واکنش ها را به خود اختصاص داده بود:* مناظره درست مناظره‌ای است که یک سوال از همه پرسیده می‌شود و جواب‌ها مورد مقایسه قرار می‌گیرد نه این ‌که از هر فرد یک سوال جداگانه پرسیده شود و جواب‌ها قابل مقایسه نباشد.* چنان می گن در مناظرات هیچ کدوم برنامه‌ای ارائه ندادن، انگار در مناظرات آمریکا، نامزدها تئوری‌های اقتصادی دانشگاهی مطرح می‌کردن.*این ساعت مناظره ها اصلا مناسب نبود.* این سوال های صدا و سیما از اساس اشکال داشت  مگر می شود  درباره وضعیت اقتصادی صحبت کرد و هیچ اشاره ای به نقش تحریم ها در اقتصاد در سوال ها نباشه یا این که هیچ اشاره ای به نقش کرونا در این وضعیت و روش مدیریتش نباشه متاسفانه این سوال ها  جهت دادن به مناظره و سرهم بندی کردن اون بود.

* آقای رئیسی در حالی می گوید قوه قضاییه بیش از ۲۰۰۰ کارخانه راه انداخته است که تاکنون گزارشی منتشر نشده که در آن مشخصات کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی که ابراهیم رئیسی مدعی راه‌اندازی و نجات آن هاست، ذکر شده باشد.* مهرعلیزاده در حالی از «سندروم پست بی‌قرار» می‌گوید که خودش تا به حال بیش از ۱۴ پست مدیریتی مختلف و متنوع را تجربه کرده و از این نظر بسیار جلوتر از آیت‌ا… رئیسی است که بیشتر در دستگاه قضا بوده.

 در ادامه نگاهی کوتاه به جنجالی ترین اظهار نظر های هفت کاندیدای انتخاباتی انداخته ایم که در ادامه می خوانید:

*رئیسی خطاب به همتی: شما مردم دیدید در همین سالن خیلی از این افراد اهانت کردند. خسته نشدید از این همه تهمت و اهانت؟ اگر مشکلات مردم با تهمت زدن به من حل  می شود، بسیار خب.

*در سایت ها ببینیند جریان معاندین چقدر علیه من می گویند. مردم من را تجربه کردند و شما را هم دیدند. با مردم با صداقت حرف می زنم.

*هرکس قوه قضاییه ازش شاکی است همه را بخشیدیم و نه یک سایت بستیم و نه یک روزنامه بستیم.

* بنیان کاندیدای پوششی را دوستان شما ( همتی ) گذاشته اند.

*قوه قضاییه ۲۰۰۰ واحد تولیدی را راه انداخت. من به همه زندان ها هم سر می زنم. شما پاسخ دهید چرا من وقتی به استانی می روم، با کارآفرین دیدار می کنم . داد آن ها بلند است؟ چرا داد کشاورز را درآوردید؟

*چرا از اقبال مردم به من ناراحت هستید؟ می گویید چرا واحد تولیدی رفتید؟ ۴ تا هم شما می رفتید.

*در همین سالن برخی در سال ۹۶ گفتند اگر فلانی بیاد قیمت دلار ممکن هست بشه ۵ هزار تومان اما خودشان قیمت دلار را به ۳۰ هزار تومان رساندند.

*در مسئله فضای مجازی عقبیم.  من در فضای مجازی هستم و دو میلیون فالوئر دارم.

* آقای رضایی شما در مجمع چقدر ما را معطل FATFکردید این کار پدر اقتصاد را در می‌آورد.

* جناب آقای جلیلی ۲۰ سال است دارید بیانیه می خوانید و پدر کشور را درآوردید. شما در زمین ترامپ بازی کردید. جناب آقای جلیلی من در مجمع گفتم شما ابتدایی ترین مسائل اقتصاد تجاری را نمی فهمید. شما مردم را فقیر کرده اید، حالا ایده می دهید.

* جناب آقای زاکانی از پوششی در بیایید. شما اقتصاد نمی دانید و مدرک پزشکی هسته ای را معلوم نیست چه جوری گرفته اید.

* جناب رضایی، شما می گویید من اقتصاددانم اما من که می دانم چه جور مدرک اقتصاد گرفته اید. همین که برای برخی عملیات های جنگ پیگیری نمی کنند این جوری حرف نزنید . اگر رئیس جمهور شوم شما را به عنوان یکی از مخلان اقتصاد کشور به آقای رئیسی معرفی می کنم.

*آقای رئیسی، به جای سفرهای استانی می رفتید به زندان ها سر می زدید. شما به جای این که به زندان ها سر بزنید به کارخانه ها سر می زدید.

* جناب آقای رئیسی آیا امان نامه به من می دهید بعد از  این برنامه پیگیری نکنند علیه من.

* نماینده آقای روحانی نیستم؛ آقای روحانی قوی تر و سیاسی تر و دنیا دیده تر از شماست اما بینش اقتصادی نداشت.

* نگذاشتم ایران ونزوئلا بشود/ آمده ام نگذارم اقتصاد ایران مانند کره شمالی بشود.

* هشت سال پیش در مقام دوربین ها در مقابل آن «کلید بی خاصیت» گفتم اگر اوضاع به این صورت ادامه پیدا کند، ارزش پول ما سقوط خواهد کرد.

*چرا باید قطار انقلاب روز به روز کوچک تر شود. امروز پشت این اقتدار عظیم ملی، قطار انقلاب به یک اسکوتر تبدیل شده است.

*  بانک مرکزی و آقای همتی و دوستان شان بلایی بر سر کسری بودجه آوردند و تا مشکلی پیش می آید دست توی جیب مردم می کنند و از طریق کسری بودجه دولت را تامین می کنند. شما می خواهید ارزش پول ملی ثابت بماند؟ شما رانت خواران را با ارز ۴۲۰۰ تامین مالی کردید اما برای محرومان همان قیمت واقعی یارانه ۴۵ هزار تومانی در سال های قبل را که ۲۰ دلار بوده و الان ۴۵۰ هزار تومان است می گویید ندارید؟ سیاست پولی که آقای همتی در پیش گرفت، سیاست غلطی بود که فاجعه بود.

* این دولت سیاه ترین دولت ۴۰ سال اخیر انقلاب بوده است. آقای همتی نماینده آقای روحانی است. آقای همتی می گوید من به خاطر اختلاف با روحانی کنار گذاشته شدم، شما چرا کنار آقای روحانی ماندید؟ اگر روحانی بینش اقتصادی نداشته پس به دست شما این کارها را کرده است چرا به شعور مردم توهین می کنید؟چرا می‌خواهید دولت ‌های گذشته تکرار شود.

* آقای همتی طی سه سال که در بانک مرکزی بوده، با تحریم‌های آمریکا همراهی کرده. اگر من دولت را به دست بگیرم، همتی و برخی افراد در دولت روحانی را ممنوع الخروج خواهم کرد.

* من سربازم، وقتی آمریکا تهدید کند به ایران حمله کند، پاسخم این است که شمارا گروگان می گیریم.

* آقای رئیسی آیا حاضرید خانواده خود را در جاده چالوس به دست راننده ای که گواهی نامه ندارد، بسپارید؟ آقای رئیسی با این سواد نمی شود مملکت را اداره کرد.  شما ۶ کلاس سواد دارید.برخی می گویند شما  سندروم پست بی قرار دارید.

* آقای رئیسی چند تا از آن کارخانه های توقیفی بانک باز شده اند؟ کسی که از خارج آن ها را نبسته. قاضی شما بسته. شما همان جا ( قوه قضاییه ) را حل کنید.

* یکی از راه های تقویت سازمان محیط زیست است. من متاسفم به هر دلیل در چند سال گذشته، تحت عنوان محیط زیستی ها برای عده ای مشکل ایجاد کرده اند و هزار تا اسم جاسوس برای آن ها گذاشته اند.

* من از تشکیل دولت سوم اصلاحات سخن می گویم.

* باید به آقای همتی نوبل شیمی را داد زیرا ارزش پول ملی را نابود کرد. اگر اقتصاددانی چیزی است که شما در دولت روحانی کشور را اداره می‌کنید، مردم ایران از آن برائت می‌جویند.

* این جا کلاس انشا نیست. دوستان دارند انشا می خوانند.

* آقای همتی خیلی زشت است که شما ما را متهم می کنید که ما دروغ می گوییم.

* اگر بنا باشد تهمت بزنید، ما مجبوریم حقایقی را بگوییم که هم اوقات ما و هم اوقات دیگران تلخ خواهد شد. اگر بنا بود دیگران را تایید صلاحیت کنند شما نباید این جا بودید. کشور را نمی توان با صلوات بفرست اداره کرد.  آقای همتی علمی صحبت کند و تهمت نزند.

* دولت بزرگ ترین رقیب تولید  و بانک بزرگ ترین مانع تولید است. دولت روحانی با پول از جیب مردم و تورم ارتزاق کرد. همین جا از طرف آقای همتی و روحانی از مردم عذرمی خواهم. هیچ کس مسئولیت این دولت را نمی پذیرد و انگار از فضا آمدند.

*آقای همتی شما اصلی ترین نامزد پوششی هستید و آمدید هشت سال ناکارآمدی را پوشش بدهید.

* آقای همتی در رویکرد اشتباه دارید، می‌خواهید کشور را با نمایش اداره کنید، کشور با نمایش اداره نمی‌شود. دوستان می‌گویند به صراحت نمی‌شود اما ما می‌گوییم می‌شود.

*امروز آقای همتی می گوید ۹۰ هزار میلیارد معوقه بانکی دست ۱۱ نفر است. پس شما چکاره اید؟

*دو نگاه وجود دارد: یک نگاه این که ما کشور را به زور اداره کنیم و برای مسائل بهانه پیدا کنیم مانند FATF و…

*شما می گویید نمی شود کشور را اداره کرد ما می گوییم می شود.

*اگر کسی در جایگاه ریاست‌ جمهوری قرار می‌گیرد باید بگوید با چه تضمینی برنامه‌هایش به نتیجه‌ می‌رسد. هشت سال پیش حرف‌هایی زده شد اما کدام انجام شد، تحریم‌ها چه شد؟ دلار چند برابر شد؟

*اقتدار این نیست که حرف تند زده بشود اقتدار این است که به موقع تصمیم گرفته و اجرا شود.

*این که بحث از مناظره اقتصادی به انحراف برده می شود، مشخص می شود دوستان این سال ها برنامه ای برای اداره کشور نداشته اند، می خواهند بی برنامگی خودشان را نشان دهند.

* ای کاش رئیس بانک مرکزی کشور ما خودش را مسئول حفظ ریال بداند تا دلار. مسئولان ما به جای این که از ارزش پول ملی حفاظت کنند، از ارزش پول خارجی حفاظت کرده‌اند.

*متاسفانه شاهد مافیای بزرگ واردات هستیم که با برخورداری از رانت‌های مختلف  تولید را تهدید می‌کنند.

*طراحی کردیم مسئله اشتغال جوانان برطرف شود و برای این کار وزارت خانواده تاسیس خواهیم کرد و ۵۰۰ میلیون تومان برای زوج های جوان در نظر گرفته ایم.