به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان ؛ در روزهای اخیر اخبار متنوع گوناگونی در رسانه های جهان پیرامون همه پرسی استقلال منتشر شده است.
در حقیقت در یک ماهه اخیر علاوه بر موضوع همه پرسی که این روزها در منطقه غرب آسیا مطرح می شود، در اروپا نیز موضوع همه پرسی استقلال به یکی از سوژه های رسانه های غربی تبدیل شده است.
اسپانیا یکی از کشورهایی است که مدت هاست با خطر تجزیه طلبی و قطعه قطعه شدن سرزمینی مواجه است و در این زمینه ایالت کاتالونیا به صورت جدی در یک ماه اخیر خبر ساز شده است.
کاتالونیا یکی از ایالت های شمال شرق اسپانیا است و وسعتی بیش از ۳۰ هزار کیلومتر مربع دارد. این منطقه نزدیک به ۲۰ درصد تولید ناخالص ملی کل اسپانیا را به خود اختصاص داده است. گزارش منابع غربی نشان می دهد که یکی از موارد اختلاف دولت محلی کاتالونیا با دولت مرکزی میزان مالیات پرداختی است. یکی از خواستههای دولت کاتالونیا در سالهای اخیر پرداخت سهم کمتری از مالیاتهایی که از مردم این ایالت اخذ میشود به دولت مرکزی و تعیین سقف مالیاتها توسط دولت محلی بودهاست. آنها معتقدند تعهدات مالی این ایالت به دولت مرکزی باعث شده تا کاتالونیا به رغم توان اقتصادی بالایی که دارد، به مقروضترین ایالت اسپانیا بدل شده و ده ها میلیارد یورو به دولت مرکزی بدهی داشته باشد.
خبرگزاری فرانسه در ماه سپتامبر گزارش داد: پارلمان ایالت کاتالونیا اسپانیا با برگزاری همه پرسی برای کسب استقلال این ایالت موافقت کرد. قانون گذاران پارلمان کاتالونیا با وجود مقاومت شدید از جانب مقامات سیاسی حزب مخالف و مرکزی، با تصویب یک لایحه جنجالی مسیر برگزاری همه پرسی در تاریخ اول اکتبر را هموار کردند.
۷۲ نماینده پارلمانی کاتالونیا پس از ۱۱ ساعت بحث، با رای موافق خود این لایحه را که «لایحه همه پرسی» شناخته می شود، تصویب کردند. همچنین ۵۲ عضو مخالف به نشانه اعتراض از پارلمان خارج شدند. در همهپرسی سال ۲۰۰۶، کاتالونیا به بخشی خودمختار تبدیل شد؛ اما مردم این منطقه خواهان استقلال کامل کاتالونیا از اسپانیا هستند.
در ایالت کاتالونیا عمده مردم به دنبال جدایی از اسپانیا و تشکیل یک کشور جدید هستند که این موضوع با مخالفت شدید مسئولین ارشد اسپانیا مواجه شده است. در این زمینه پلیس اسپانیا دستور داده که با تجمعات مرتبط با برگزاری همه پرسی برخورد شود . دادستان کل اسپانیا نیز اخیرا اعلام کرد: در حال آمادگی برای اعلام اتهامات کیفری علیه برخی از اعضای پارلمان کاتالونیا بابت تلاش برای برگزاری همه پرسی استقلال است.
یوردی سانچز از مسئولین ارشد ایالت کاتالونیا نیز در این زمینه می گوید: ” این یک حقیقت است که دولت مرکزی می خواهد که مردم را با فشار از رای دادن در اول اکتبر محروم کند. این نوعی خشونت برنامه ریزی شده است. این اقدام به منزله توقیف صندوق های رای و جلوگیری از کار رئیس منطقه کاتالونیا و دیگر مقامات این منطقه است. این به منزله اشتباهی بزرگ است. خسارت این اقدام بسیار زیاد خواهد بود.”
اما در عین حال ؛ مسئولین ارشد ایالت کاتالونیا مصرانه به دنبال جدایی از اسپانیا و تشکیل یک کشور جدید هستند. اوریول یونکرئاس معاون رئیس منطقه کاتالونیا در این زمینه می گوید:”ما به حمایت مردم نیازمندیم. من امیدوارم که بتوانیم مردم زیادی را برای رسیدن به این هدف متحد کنیم. برخی افراد هستند که خواهان رای دادن شهروندان ما نیستند.آنها خواهان این نیستند که شهروندان ما بر اساس حق دمکراتیک خود رای دهند. اما ما مصمم هستیم که از دمکراسی دفاع کنیم. ما خواهان آن هستیم که شهروندان ما بتوانند رای خود را به صندوق بیندازند. ما خواهان رسیدن به این هدف هستیم. ما خواهان پیروزی دمکراسی هستیم. راه دیگری وجود ندارد.”
نظرسنجی انجام شده در ماه جولای توسط دولت کاتالونیا نشان می دهد که ۴۹٫۴ درصد کاتالان ها مخالف استقلال هستند و ۴۱٫۱ درصد از استقلال این منطقه از اسپانیا حمایت می کنند. بیش از ۷۰ درصد کاتالان ها نیز خواستار برگزاری همه پرسی قانونی بر سر استقلال شده اند تا این مساله حل و فصل شود.
کشمکش مادرید و بارسلون بر سر همه پرسی استقلال ایالت کاتالونیا
شهروندان ایالت کاتالونیا نیز عمدتا معتقدند که باید همه پرسی برگزار شود و آن را حق شهروندی خود می دانند. اما سوال اینجاست که آیا برگزاری همه پرسی مخالف قانون اساسی اسپانیا و تمامیت ارضی این کشور است؟ دادگاه قانون اساسی اسپانیا در این زمینه می گوید: برگزاری چنین رفراندومی خلاف قانون اساسی اسپانیا است.
ماریانو راخوی نخست وزیر اسپانیا نیز درباره همه پرسی استقلال کاتالونیا می گوید: نه دولت و نه دادگاه نمیتوانند اجازه برگزاری همهپرسی را بدهند. این یک همه پرسی برای تعیین سرنوشت نیست؛ زیرا اگر چنین کاری انجام شود، حق تصمیمگیری برای آینده از دیگر اسپانیاییها سلب خواهد شد.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که علت اصلی تلاش دولت اسپانیا برای حفظ ایالت کاتالونیا اهمیت اقتصادی این منطقه برای دولتمردان “مادرید” است. وجود ایالت کاتالونیا برای دولت اسپانیا ده ها میلیارد دلار صرفه اقتصادی دارد و همین موضوع منجر شده تا اسپانیا تلاش هایش را برای حفظ این منطقه انجام دهد.
البته طبق گزارش های منابع غربی ؛ پارلمان اروپا نیز با جدایی کاتالونیا از اسپانیا مخالف است و این پارلمان معتقد به گفت و گوی بین این ایالات و دولت مرکزی است.
گزارش از محمد زرچینی