نتایج مطالعه جدید محققان کانادایی علاوه بر ثابت کردن آسیبهای تماشای فیلمهای غیراخلاقی، از چرایی اعتیادآور بودن این رفتار نیز پرده برداشته است.
تاثیر منفی فیلمهای غیراخلاقی و هرزهنگاری بر کسی پوشیده نیست اما با وجود این، متاسفانه باز هم تقاضا برای این موضوع در بعضی کشورهای دنیا بسیار بالاست. حالا در مطالعهای جدید محققان کانادایی به تاثیر تماشای این محصولات بر سیستم اعصاب مرکزی پرداختهاند. نتایج این مطالعه جدای از اینکه نشان میدهد تماشای این فیلمها چه بلایی بر سر مغز افراد میآورد، تا حدی میتواند از چرایی اعتیاد آور بودن این رفتار نیز پرده بردارد.
تغییر در ساختار مغز
نتایج تصویربرداری از مغز افرادی که به صورت مکرر فیلمهای غیراخلاقی تماشا میکنند، نشان میدهد که بخش پیشانی مغز این افراد با دیگران متفاوت است. بخش پیشانی مغز البته مسئول تفکر است و نقشی مستقیم در قدرت اراده فرد و مدیریت تکانههای ناگهانی دارد. در سالهای رشدی، این بخش از مغز آرام آرام رشد می کند و در واقع آخرین بخش از مغز است که رشدش در اوایل جوانی کامل میشود اما تغییراتی که در مغز افراد معتاد به پورن ایجاد میشود، به نوعی روند رشدی این بخش از مغز را برعکس می کند و نمیگذارد این بخش به حداکثر توانمندی خود برسد. شاید به واسطه همین اختلال در بخش پیشانی نیز هست که توان افراد برای مقابله با وسوسه برای تماشا کاهش می یابد و این رفتار تبدیل به عادتی میشود که ترک آن نیز دشوار است. اما این تنها تغییری نیست که تماشای فیلم های مبتذل در مغز ایجاد میکند.
تغییر در عملکرد مغز
جدای از تغییر در ساختار مغز، تماشای این محصولات میتواند روی عملکرد مغز و به ویژه میزان ترشح دوپامین تاثیر بگذارد. با تماشای این فیلمها میزان ترشح دوپامین در مغز افزایش پیدا میکند؛ دوپامین یکی از انتقالدهندههای عصبی است و افزایش آن را به معنای افزایش احساس لذت در نظر میگیرند. اما اگر به واسطه تماشای مکرر این فیلمها، میزان دوپامین در مغز دایم در سطح بالایی باشد، چه اتفاقی روی میدهد؟ بررسیهای متعدد و از جمله این مطالعه تایید میکنند که اگر دوپامین در مغز مکرر در سطح بالایی باشد، مغز آرام آرام حساسیتاش به آن کم میشود. این به آن معناست که فرد برای رسیدن به سطح لذت پیشین، نیاز به سطح بالاتری از دوپامین دارد. در نتیجه نیز فرد بیشتر و بیشتر به تماشای این محصولات مینشیند.
اما چه میتوان کرد؟
اول آنکه برای ترک این عادت نامناسب ناامید نباشید. یادتان باشد که مغز ما قابلیت ویژهای دارد که متخصصان به آن plasticity یا به عبارتی انعطافپذیری میگویند. این به آن معناست که مغز حتی پس از آسیب میتواند دوباره خود را ترمیم کند. پس به تصور اینکه دیگر راه بازگشتی ندارید، دست از تلاش برای کنار گذاشتن این رفتار برندارید. در عوض با برنامهریزی مناسب روزانه، میزان زمانهای خالی خود را کاهش دهید، امکان دسترسی خود به این محصولات را دشوار کنید و در صورت نیاز از متخصص برای ترک این رفتار کمک بگیرید./خراسان