شرطبندی، پیش بینی، لاتاری، قمار، توتو؛ اسمش را هر چه بگذاریم معنی جرم میدهد اما مشتاقان این جرم نه از واژه جرم میترسند و نه از عواقب آن. دیگر فقط نباید نگران مردان خطه شمال بود که سال پیش گفته میشد به طرزی عجیب و غریب در دام توتو و فتوکل (برگههای شرطبندی) افتادهاند؛ چون حالا قمار ازاستانهای شمالی پافراتر گذاشته، بساطش را با عزمی راسخ درسایتهای اینترنتی پهن کرده و از گوشه و کنارکشور دانه دانه قربانی میگیرد.
برخی ازسایتهای اینترنتی مخصوص شرطبندی فیلتر شده است، پلیس فتا نیز به ما آمار میدهد که بیش از۲۰۰ مورد از این سایتها شناسایی و به مراجع قانونی سپرده شدهاند اما اگر فیلترشکنی قوی در اختیار باشد یا کمی صبر و حوصله برای گشت و گذار در دنیای مجازی، هنوز سایتهایی یافت خواهد شد که شرط بندیهای ورزشی را با بازار گرمیهای فراوان تبلیغ میکنند و طعمههای به طمع افتاده را به دام میاندازند.
روال کار قماربازان
برای ورود به جمع قماربازان دو راه وجود دارد، اول همان سبک سنتی که در آن برگههای کاغذی شرط بندی میان افراد توزیع میشود و از آنها خواسته میشود تا نتایج انواع مسابقات ورزشی بویژه فوتبال را حدس زده و در آنها درج کنند و دوم عضویت در سایتهای اینترنتی شرطبندی که دقیقا همین شیوه کاغذی را اجرا میکنند منتها در قالبی مجازی.
در هر دو روش باید یکسری از نتایج مسابقات ورزشی را پیشبینی کرد و شانس خود را به صورت هفتگی آزمود و منتظر ماند چه تعداد از پیشبینیها درست از آب درمیآید و چه میزان پول نصیب برنده میشود.
گردانندگان بساط قمار، اسم شرطبندی را میگذارند پیشبینی و نام پولی را که از این قمار بهدست میآید، میگذارند جایزه. برای تعیین این جایزه (مبلغ شرطبندی) نیز فرمولی وجود دارد که تقریبا برای همه شرطبندیها یکسان است به این طریق که اگر شخصی مثلا برای شش بازی دونظر (پیشبینی) ثبت کند، برای پنج بازی، سه نظر و برای چهار بازی یک نظر باید عدد دو را ششبار، عدد ۳ را پنجبار و عدد یک را چهاربار درهم جمع کرد و عدد بهدست آمده را ضرب در قیمت هر پیشبینی کرد و در نهایت مبلغ شرطبندی را بهدست آورد.
گفته میشود حداقل مبلغ شرطبندی هزار تومان و حداکثر این مبلغ ۱۵۰ هزار تومان است و آخرین مبلغی که به برنده داده میشود پنج میلیون تومان.
سراب پیروزی
عدهای در شرطبندیهای کاغذی و مجازی شرکت میکنند، نتایج را درست حدس میزنند و به گمان خود مبلغی دندانگیر برنده میشوند، اما اغلب گردانندگان چرخه قمار، برندهها را دور میزنند مخصوصا در شرطبندیهای اینترنتی که دست کسی به کسی نمیرسد.
کم نیستند کسانی که میگویند فقط یکی دوبار مبلغ شرط بندی به حسابشان واریز شده و دفعات بعدی در کار نبوده و کم نیستند آنهایی که میگویند بعد از چندبار برنده شدن وقتی اعتمادشان جلب شد، برگههای شرطبندیشان به طرز عجیبی از چرخه رقابت حذف شد و مبالغ شرطبندی از دستشان رفت.
روی دیگر این ماجرا را اما کسانی روایت میکنند که هست و نیست خود را به امید یکشبه پولدارشدن وسط گذاشتهاند ولی چون قمار را باختهاند، به گردانندگان بساط شرطبندی بدهکار شدهاند و شرخرهای آنها زندگیشان را سیاه کردهاند.
یادمان نرود سال ۹۳ را که فرمانده انتظامی استان مازندران از دستگیری باندی خبر داد که با کلاه گذاشتن بر سر خوش خیالان شرطبندی، ۸۴ میلیون تومان به جیب زدند و حتی وقتی یکی از اعضا نتوانست مبالغ شرطبندی را بپردازد، گوشش را بریدند و کف دستش گذاشتند. با این سابقه تلخ و تاریک اما هنوز قماربازان نرد عشق به قمار میبازند و دست از شرطبندی برنمیدارند.
پلیس فتا: مردم آگاه باشند مجرمان بیمناک
پلیس فتا گرچه تائید میکند که گرایش مردم به این جنس شرطبندیها و تمایل خلافکاران به نفوذ در فضای مجازی هر دو درحال افزایش است، اما دست ازهشدار دادن برنمی دارد. سرهنگ علیرضا آذردرخش، رئیس اداره پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا درگفتوگو با جامجم توضیح میدهد که مشکل شرطبندی بویژه در قمارخانههای اینترنتی، سوءاستفاده از کاربران و برداشتهای غیرمجاز از حسابهای بانکی آنان است.
او میگوید کلاهبرداران در جدیدترین شگرد به کاربران تازه وارد برای ورود به سایت یک، IP میدهند و کاربران برای ورود ملزم هستند نام کاربری و پسورد خود را از افرادی که قبلا عضو شدهاند، دریافت کنند. آذردرخش البته این شگرد را بیش از این باز نمیکند، چون نمیخواهد مجرمان هوشیار شوند، اما به هرحال این را راهی تازه معرفی میکند برای کلاهبرداری از مردمی که هنوز به واهی بودن قمار و یکشبه ثروتمند شدن باور ندارند.
به همین علت او خواستار آگاه شدن مردم است و با بیان این که انگیزه مجرمانه، فرصت و ابزار ارتکاب، سه ضلع وقوع جرم هستند، از مردم خواست فرصت ارتکاب جرم را به بزهکاران ندهند. این مقام مسئول به همین علت خبر میدهد که پلیس فتا قصد دارد با تهیه هشدارهای پلیسی و محتوای سمعی و بصری از قبیل فیلم، انیمیشن، کروماکی (یکی از تکنیکهای سینمایی) و موشن گرافیک (گرافیک حرکتی) مردم را ازخطرات در کمین آگاه کند.
آیا ضعف قانونی داریم؟
با سرهنگ آذردرخش که گفتوگو میکردیم او گرچه آگاه شدن مردم را شرط اصلی از رونق افتادن قمار و کاهش ارتکاب به این جرم معرفی میکرد، اما اشارهای نیز به قوانین داشت که به زعم او مجازاتهایی نهچندان کافی را پیشبینی کردهاند.
او گفت براساس قانون، فعالیت این گونه سایتها از مصادیق قمار شناخته شده و پلیس فتا براساس ماده ۵۲ قانون جرایم رایانهای میتواند با قمارخانههای اینترنتی برخورد کند همچنان که تاکنون بیش از ۲۰۰ سایت شرط بندی را شناسایی و به مبادی ذیربط ارجاع داده است. اما با این حال نبود ماده قانونی مجزا و همچنین نبود مجازات بازدارنده مناسب سبب شده تافعالیت این گونه سایتها همچنان ادامه پیدا کند.
در قانون مجازات اسلامی برای قماربازان ترکیبی از مجازاتهای نقدی و حبس درنظر گرفته شده که گرچه از دید پلیس فتا کفایت لازم را ندارد، اما به باور دکتر فرهاد تجری، حقوقدان و رئیس پیشین دادگستری شهرستان قصرشیرین برای برخورد با پدیده قمار به اندازه کافی قانون وجود دارد و تولید قانون جدید زیبنده کشور نیست. این منتخب مجلس دهم و نایب رئیس کمیسیون حقوقی مجلس هشتم درگفتوگو با جامجم توضیح میدهد که برای مبارزه با قمار و شرطبندی، بسترهای قانونی مهیاست و فقط باید قوانین موجود با جدیت و قاطعیت اجرا شود و از اقداماتی پیشگیرانه همچون فیلترینگ استفاده شود.
پس تخته شدن در قمارخانهها یک شرط اصلی دارد و آن هم هوشیار شدن مردم است، بهعنوان کسانی که اگر دراین ورطه بیفتند قربانی خواهند بود و به جای نقش برنده رل مالباخته را بازی خواهند کرد.