واحدهای ۹ گانه خانه خیریه «احسان الحسن (ع)» سالهاست خانه امید و آرزوی زوجهایی شده که پشت سدی به نام مشکل مسکن ماندهاند و راهی به آن سوی این مانع بلند پیدا نمیکنند. تابستان امسال هم به روال ۱۷ سال گذشته با برگزاری مراسم قرعهکشی از میان متقاضیان، زوجهای جدید برای اسکان رایگان یکساله در این ساختمان خاص شناخته شدند.
کاش همه عیدی میگرفتند
کافی است در میان جمع حاضر در حسینیه باصفای ساختمان احسان الحسن (ع) چشم بگردانی تا خیلی راحت پیدایشان کنی. چهرههای جوانی که تلاش میکنند اضطرابشان را پشت لبخندهایی کم رمق بپوشانند، مهمانان ویژه مراسماند. همانهایی که ۹ تایشان قرار است ساکنان جدید واحدهای این خانه باشند. «سلیمه ناصری» ۲۳ ساله که همشهری امام رضاست و قرار است عروس تهرانیها باشد، امروز با یک دنیا امید از مشهد آمده تا در ایام میلاد امام رئوف (ع)، عیدیاش را بگیرد. او میگوید: «همسر من روحانی است. چند نفر از دوستان حوزویاش که در سالهای گذشته در قرعهکشی این ساختمان شرکت کرده و در آن ساکن شده بودند، وقتی از شرایط سخت ما برای تهیه مسکن باخبر شدند، پیشنهاد کردند ما هم شانسمان را برای اسکان در این خانه امتحان کنیم. گفتند اگر خدا بخواهد و انتخاب شوید، اسکان رایگان یکساله در این خانه، از نظر مالی کمک فراوانی به شما خواهد کرد.»
سلیمه که گزارش لحظه به لحظه مراسم را از طریق تلفن همراه برای خانواده نگرانش در مشهد مخابره میکند، ادامه میدهد: «در شرایط فعلی، بسیاری از جوانان به دلیل هزینههای سنگینی مانند اجاره مسکن برای ازدواج پیشقدم نمیشوند. به همین دلیل، کار حاجآقا بختیاری که با ساخت این خانه هرسال شرایط را برای ازدواج چند زوج جوان آسان میکند، خیلی ارزشمند است. من هم اگر به لحاظ مالی در شرایط مناسبی بودم، دوست داشتم به ازدواج همه جوانان کمک کنم. امروز هم دلم میخواست اسم همه در قرعهکشی دربیاید. باور کنید اگر انتخاب شویم و ببینم در این جمع کسی شرایطش از ما سختتر است، حاضرم به نفع او کنار بروم.»
«زینب خراط» دیگر عروس امروز هم که همراه مادرش به مراسم آمده، میگوید: «خدا کند امروز دستپر از اینجا برویم. قصد داریم بدون جشن ازدواج و با یک سفر مشهد زندگیمان را شروع کنیم. اگر اسممان در قرعهکشی دربیاید، حتماً قدر این فرصت یکساله را خواهیم دانست. سعی میکنیم با پسانداز، پشتوانه مالی مناسبی برای اجاره مسکن در سالهای بعدمان فراهم کنیم.»
هیچکس باور نکرد
برگهای شهریورماه که از درخت امسال بریزد، هفدهمین گروه از زوجهای جوان پا به ساختمان خیریه احسانالحسن (ع) خواهند گذاشت و با ورود آنها، تعداد عروس و دامادهای خوشاقبال این خانه از ۱۵۵ زوج فراتر میرود.
بانی شادمانی این جوانان، مرد دریادلی است که نیت کرده هرسال حداقل در حق ۹ زوج نیازمند پدری کند. حاج «محمدقاسمی بختیاری» از معامله خالصانهای که او را به این روزهای شیرین رسانده، اینطور میگوید: «حدود ۲۰ سال قبل وقتی دیدم ازدواج دختر و پسری در فامیل به دلیل مشکل مسکن به هم خورد، دلم گرفت و همان موقع از خدا خواستم کمک کند در زمین کارگاه موزاییکسازیام یک ساختمان بسازم و هرسال واحدهای آن را بهصورت رایگان در اختیار زوجهایی قرار دهم که ناتوانی در تهیه مسکن، اجازه نمیدهد زندگی مشترکشان را آغاز کنند. چند سال بعد که ساخت خانه را شروع کردم، افرادی برای پیشخرید واحدهایش مراجعه کردند. وقتی گفتم این خانه متعلق به زوجهای نیازمند است، باور نکردند. به حرفم خندیدند و گفتند این هم یک دکان جدید است! اما به لطف خدا در سال ۱۳۸۱ با ورود اولین گروه از این زوجها به آرزویم رسیدم و این تجربه شیرین امسال برای هفدهمین بار تکرار شد.»
خانه خودتان است، اما به شرطها…
بهطورکلی هیچ محدودیتی برای ثبتنام در قرعهکشی خانه خیریه وجود ندارد و زوجها از هرکجای تهران و حتی شهرهای اطراف میتوانند متقاضی این اتفاق خوب باشند؛ اما شرکت در قرعهکشی خانه آرزوها چندان هم بیقیدوشرط نیست. حاجآقا بختیاری دراینباره میگوید: «زوجهای متقاضی باید در دوران عقد باشند. به این معنی که مراسم ازدواجشان را برگزار نکرده باشند. درآمد آقاداماد باید در حدی باشد که کفاف اجاره خانه را ندهد. خانوادههای ۲ طرف هم باید به لحاظ مالی امکان حمایت از آنها را نداشته باشند.»
زوجهای واجد شرایط بعد از انجام تحقیقات محلی شناساییشده و ۹ زوج موردنظر فقط و فقط از طریق قرعهکشی انتخاب میشوند. این خط قرمزی است که حاجآقا در تمام این سالها با هیچ توصیه و واسطهای حاضر نشده از آن عبور کند.
اجاره؟ صلوات بفرست
همه یکصد و پنجاه و چند زوج جوانی که تا امروز سرنوشتشان به این خانه ویژه گرهخورده است، تا قبل از مستقر شدن در واحدهای خود، باور نکردهاند که اینجا خبری از قراردادهای با ارقام نجومی نیست و همهچیز، «دلی» پیش میرود. حاجآقا لبخند بر لب میگوید: «اینجا در قراردادی که با زوجهای جوان منعقد میکنیم، مینویسیم پول پیش، دعای خیر و اجارهبها، صلوات بر محمد و آل محمد (ص).»
پدر معنوی زوجهای جوان، اما تأکید میکند: «در جلسه خودمانی بعد از مراسم قرعهکشی به زوجهای منتخب میگویم فراموش کنید اینجا خانه خیریه است. خیال کنید اینجا هم باید اجاره بدهید. با این نگاه، هرماه مبلغی را پسانداز کنید تا در پایان این فرصت یکساله، با یک پشتوانه مالی خوب از اینجا بروید و بتوانید خانهای در همین حد اجاره کنید.»
خانه دوم را هم میسازم اگر…
شاید شما هم واجد شرایط شرکت در قرعهکشی خانه خیریه زوجهای جوان باشید و حالا افسوس بخورید که فرصت ویژه سکونت در این خانه را از دست دادهاید. اما نگران نباشید؛ با تدبیری که حاجآقا بختیاری اندیشیده، در سالهای آینده میتوانید بخت خود را برای سکونت در این خانه امتحان کنید: «همیشه گفتهام که این خانه جزو اموال من نیست و کاربریاش فقط برای کمک به زوجهای جوان و کارهای خیر مشابه است؛ اما برای اینکه خیالم راحت شود، ۸، ۹ سال قبل این خانه را وقف کردم تا برای همیشه متعلق به عروس و دامادهای نیازمند باشد.».
اما این تمام آرزوهای حاجآقا برای زوجهای جوان بی حامی نیست: «یک زمین در کنار ساختمان خیریه احسان الحسن (ع) قرار دارد که دلم میخواهد آن را بخرم و ساختمان دوم زوجهای جوان را هم بسازم تا بتوانیم به ازدواج تعداد بیشتری از جوانان کمک کنیم؛ اما زمین دست ورثه است و پای کار نمیآیند. همین حالا هم بفروشند، خریدارم.»
یک خانواده پشت نیت خیر حاجآقاست
زوجهای جوان منتخب که بعد از مراسم قرعهکشی با لبهای خندان برای گرفتن عکس یادگاری دورهم جمع میشوند، زوج ویژه امروز و همهسالهای این خانه – یعنی زوج حاجآقا بختیاری و حاجخانم «فخریه رمضانی فیروزآبادی» همسر خیراندیش او- را مثل نگینی دربرمیگیرند. حاجخانم که نقش پررنگی در اداره امور خیریه احسان الحسن (ع) دارد و ثابتقدمی حاجآقا در انجام کارهای خیر بدون شک تا حد زیادی مدیون همراهیهای اوست، میگوید: «حاجآقا وقتی این خانه را ساخت، علاوه بر اختصاص واحدهای آن به زوجهای نیازمند، یک خیریه هم برای دستگیری از خانوادههای بیسرپرست و نیازمند در آن راهاندازی کرد. سالهاست روزهای یکشنبه به همراه خانمهای خیّر داوطلب در پارکینگ ساختمان جمع میشویم و برای ۱۲۰ خانوار تحت پوشش خیریه احسانالحسن (ع) بستههای خواروبار، لوازمالتحریر، پوشاک عید و… آماده میکنیم. علاوه بر این در یک سال گذشته به لطف خدا توانستیم ۱۰ فقره جهیزیه هم به نوعروسان نیازمند هدیه کنیم.»
میپرسیم فرزندانتان هیچوقت گلایه نکردهاند که هزینه هنگفتی که در این سالها صرف ساخت و نگهداری این خانه و امور خیریه آن شده، میتوانست به آنها تعلق بگیرد؟ حاجخانم رمضانی لبخند بر لب پاسخ میدهد: «حاجآقا چیزی برای بچهها کم نگذاشته است. خدا را شکر زندگی خوبی دارند و هر وقت هم نیاز به کمک داشته باشند، حاجآقا کنارشان است. علاوه بر این، آنها خودشان هم با علاقه در کارهای این خانه و خیریه احسان الحسن (ع) مشارکت دارند. خوب است بدانید بعد از حاجآقا، پسرم بهعنوان متولی ساختمان در اوقاف تعیینشده است.»
تو از من واجبتری! مبارکت باشد
مراسم قرعهکشی که تمام میشود، حال و هوای زوجهای منتخب که خنده از روی لبهایشان محو نمیشود، تماشایی است. عروس مشهدی مراسم که از شادی روی پایش بند نیست، میگوید: «هنوز هم هیجان دارم و باورم نمیشود انتخابشدهایم. این خبر خوش را قبل از همه به خواهرم دادم که رفته بود سر مزار مادرم برایمان دعا کند.»
«حسین اسماعیلی» همسر سلیمه ناصری هم با خوشحالی و قدرشناسی میگوید: «خدا را شکر که به لطف این خیریه و کار ارزشمند حاجآقا بختیاری، گره بزرگی از کار ازدواج ما باز شد. یک سال از عقد ما میگذرد و اگر موضوع این خانه پیش نمیآمد، باز هم این دوره طولانیتر میشد. من هم اگر روزی تمکن مالی پیدا کنم، مثل حاجآقا به ازدواج زوجهای جوان کمک میکنم.».
اما جالبترین اتفاق مراسم امروز وقتی رقم میخورد که خبر میرسد یکی از زوجهای منتخب، به نفع زوجی که بهعنوان علیالبدل انتخابشده بود، کنار رفتهاند. «میلاد کریمی خراسانی» میگوید: «در میانههای مراسم پدرم خبر داد یکی از اقوام تماس گرفته و گفته نگران مشکل مسکن نباشیم. گفته یک سال اول زندگیمان را میتوانیم در خانه آنها زندگی کنیم. وقتی دیدم چنین موقعیتی برای ما پیشآمده است، فکر کردم میتوانیم از این خانه خیریه صرفنظر کنیم و کمک کنیم زوجی که بهعنوان علیالبدل انتخابشدهاند، دستخالی از مراسم نروند.»
«حسن خباززاده» آقاداماد برگزیده علیالبدل که بازگشتش به ماجرای این خانه خیریه به معجزه شبیه بوده هم با لبخند میگوید: «برای شروع زندگی مشترکمان خیلی روی این خانه حساب کرده بودیم. وقتی جزو زوجهای اصلی انتخاب نشدیم، حسابی ناامید شدیم، اما شنیدن این خبر خوب حال و هوایمان را عوض کرد. از این دوست عزیز ممنونم و هیچوقت لطفش را فراموش نمیکنم. خدا به حاجآقا بختیاری هم خیر بدهد. او میتوانست هرکدام از واحدهای این خانه را با مبلغ بالایی اجاره یا رهن بدهد، اما برای کمک به امثال ما از این درآمد چشمپوشی کرده است.»
مهمترین پساندازم محبت اهالی این خانه بود
به «زهرا عروس» معروف شده و حسابی در ساختمان احسانالحسن (ع) محبوب است. «زهرا رضایی» یکی از عروسهای ۵ سال قبل که هنوز هم وفادارانه به ساختمان سر میزند و بهطور مرتب در فعالیتهای خیریه مشارکت دارد، میگوید: «شاید عجیب باشد، اما وقتی در قرعهکشی این ساختمان ثبتنام کردیم، برخلاف همسرم اصلاً دلم نمیخواست انتخاب شویم! اما اسممان از گلدان بیرون آمد و فقط مدت کوتاهی طول کشید که شیفته آدمهای این خانه و بهویژه خانواده حاجآقا بختیاری شدم. اینطور بود که مهمترین پساندازم در این خانه، محبت بود. آنقدر این پسانداز دلی، روحی و فکری زیاد بود که هنوز هم دارم از آن خرج میکنم. اینجا خیلی چیزها یاد گرفتم؛ اینکه سخاوت داشته باشم، ببخشم، سعی کنم گوشهایم در مقابل بدیها ناشنوا باشد و در عوض، دردهای مردم را بشنود. آنقدر خوبی از این خانه و آدمهایش یاد گرفتم که با وجود مسافت دور منزلمان تا اینجا، امکان ندارد جلسه یکشنبههای خیریه را از دست بدهم.»
او یک آرزوی خوب هم دارد: «انشاءالله همیشه افرادی در جامعه پیشقدم شوند تا این حال خوش را به جوانها منتقل کنند. ما جوانترها نیاز داریم این حس و حالهای خوب را از بزرگترها بگیریم.»
حالا ساختمان احسانالحسن (ع) قرار است یک سال میزبان ۹ زوج جوانی باشد که با خیالی آسوده، زندگی مشترکشان را جشن میگیرند و مستاجران خوشحال خانه آرزوها باشند. خانهای که تمام عمر ۱۷ ساله اش، فقط پذیرای عروس و دامادهای جوان بوده و از این نظر شاید خاصترین خانه ایران باشد.