مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
محسن ترکی، داور بین المللی فوتبال از زیر و بم حرفه اش می‌گوید
من کی ام؟
محسن ترکی هستم، ۲۰ تیر ۱۳۵۲ در مشهد متولد شدم. تحصیلاتم را بعد از کارشناسی تربیتبدنی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در رشته مدیریت ورزشی ادامه دادم. تاکنون حدود ۱۳۰ بار مسابقات بین‌المللی فوتبال را در کشورهای مختلف داوری کرده‌ام. در چهار دوره جام‌جهانی حضور داشتم و هم اکنون با کنفدراسیون فوتبال آسیا همکاری می کنم.
چطور داور فوتبال شدم؟
ورود من به این حرفه به صورت اتفاقی نبود چرا که از دوران کودکی به فوتبال علاقه‌مند بودم، مسابقات را نگاه می‌کردم و حتی گاهی حین بازی به عملکرد داورها دقت می‌کردم. برایم جالب بود که یک نفر وسط زمین با کارها و رفتارش می‌تواند یک جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد. به همین دلیل معمولا در مدرسه مسئول برنامه‌ریزی مسابقات فوتبال بودم تا این که در سال ۶۸ یک دوره کلاس داوری درجه ۳ شرکت کردم و به دلیل رضایت استادم، بهعنوان اولین تجربه داوری در مسابقات لیگ خراسان سوت زدم.
یک داور فوتبال باید چه مهارت‌ها و ویژگی‌هایی داشته باشد؟
یک داور به دو بخش مهارت نیاز دارد؛ برای شروع کار شرکت در کلاس‌های داوری، مطالعه قوانین و مقررات و تقویت آمادگی جسمی بسیار مهم است. افراد باید بتوانند از عهده آزمون‌های تئوری و عملی به‌خوبی بربیایند، پس تغذیه مناسب و استراحت کافی هم بسیار مهم است. بخش دوم مهارت‌ها که اهمیت بیشتری دارد، «مدیریت در داوری» است؛ یعنی داوران نه تنها باید بازیکنان داخل زمین و افراد حاضر در ورزشگاه ،بلکه یک کشور و جامعه را مدیریت کنند. بنابراین یادگیری مهارت‌هایی مانند روابط عمومی، ارتباط کلامی، زبان بدن، روان‌شناسی ورزشی، زبان انگلیسی و… هم ضروری است. یک داور باید واکنشی منطقی و دقیق در برابر اعتراضات داشته باشد و با آرامش کار خود را انجام دهد.
شما چطور می‌توانید همکار من شوید؟
داورشدن مانند خیلی از کارها سلسله مراتبی دارد. افراد علاقه‌مند به این حرفه می‌توانند به هیئت فوتبال استان‌ها مراجعه و با حداقل مدرک دیپلم در کلاس‌های داوری درجه ۳ شرکت کنند. با قبولی در آزمون‌های تئوری-عملی و پس از دو سال سابقه داوری وارد کلاس‌های درجه ۲ می‌شوند. دو سال بعد اجازه ورود به کلاس‌های داوری درجه یک را پیدا می‌کنند و در نهایت با گذراندن آزمون‌هایی می‌توانند مدرک داوری ملی و بعد بین‌المللی را بگیرند. نکته مهمی که نوجوانان باید به آن توجه کنند، استعداد و علاقه است. من همیشه سعی می‌کنم در مصاحبه پیش از شروع کلاس‌های داوری همه‌چیز را برای بچه‌ها توضیح بدهم و آن‌ها را ارزیابی کنم. برای مثال شما باید آگاه باشید که از همان روز اول قرار نیست در ورزشگاه آزادی داوری کنید و رسیدن به این مرحله صبر و تلاش زیادی می‌خواهد. همچنین باید بدانید که یک داور باید آمادگی جسمی بالاتری از بازیکنان فوتبال داشته باشد یعنی علاوه بر این که پا‌به‌پای آن‌ها می‌دود، باید بتواند شرایط را هم کنترل کند.
شیرینی‌ها و سختی‌های این حرفه چیست؟
زمانی که مسابقه‌ای را به‌خوبی و درست داوری کنید، تجربه بسیار شیرین و دلچسبی است. برای ما هیچ چیز ارزشمندتر از این نیست که بازیکنان، مقامات تیم‌ها و از همه مهم‌تر مردم با رضایت کامل از ورزشگاه خارج شوند و حاشیه و نزاعی پیش نیاید. بزرگ‌ترین سختی این حرفه هم مسئولیت قضاوت کردن است. ما موظف هستیم که با دقت و رعایت اصول داوری کنیم و دچار اشتباه نشویم. یک داور خوب باید با هوشمندی در زمین حضور پیدا کند و درست‌ترین تصمیم را بگیرد. فشار رسانه‌ها، تماشاچی‌ها و فضای مجازی از سختی‌های دیگر کار ماست که باید با صبر و حوصله با آن‌ها رو‌به‌رو شویم.
چه آینده‌ای پیش‌روی یک داور است؟
متاسفانه در کشور ما آن چنان که باید به این حرفه پرداخته نشده است و همین باعث می‌شود سرعت پیشرفت در کار کمی پایین بیاید. از بُعد مالی هم نمی‌توان در سطوح پایین انتظار درآمدهای بالایی داشت اما علاقه و هدفمندی می‌تواند هر مسیر سختی را هموار کند. بهتر است افرادی که وارد این حرفه می‌شوند، با پشت سر گذاشتن کلاس‌های داوری به درجات بین‌المللی برسند تا با حضور در عرصه‌های جهانی موفقیت‌های بیشتری کسب کنند.