دندان در آوردن کودک یک فرایند رشد طبیعی در نوزاد است که به موجب آن دندانهای شیری شروع به ظهور در لثه می کند این روند عموماً بدون درد است و یا ممکن است درد کمی بر روی لثه باشد به ویژه هنگامی که دندان های آسیا شروع به درآمدن کنند.
سن دندان در آوردن از کودک به کودک متفاوت است اما اولین دندان کودک معمولاً در حدود سن ۶ ماهگی نمایان می شود برخی از نوزادان ممکن است آنها را قبل از آن، در ۳ ماهگی و یا برخی از آنها تا اولین سالگرد تولد خود در نیاوردند.
علائم و نشانه های دندان درآوردن چیست؟
دندان در آوردن است به طور کلی با ناراحتی لثه و فک همراه است دندان در زیر سطح بافت لثه حرکت می کند این منطقه ممکن است کمی قرمز و متورم به نظر برسد گاهی اوقات یک منطقه پر از مایع شبیه به یک “تاول خون” ممکن است بر روی دندان در حال درآمدن دیده شود برخی از دندان ها ممکن است زمانی که در حال در آمدن هستند حساس تر از دیگران باشند دندان آسیا ممکن است به علت سطح بزرگتر خود سبب ناراحتی بیشتر شود علائمی که با دندان درآوردن رخ می دهد عبارتند از:
لثه در محل دندان قرمز و متورم است.
یاوه سرایی کردن بیش از حد معمول در اکثر نوزادان است.
برخی از نوزادان ممکن است ایرادگیر شوند.
در برخی نیز ممکن است افزایش خفیفی در درجه حرارت بدن (کمتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت) یا ۳۸.۳ درجه سانتیگراد رخ دهد.
سرازیر شدن آب از دهان.
بی قراری و یا کاهش خواب به علت ناراحتی لثه.
امتناع از خوردن مواد غذایی به دلیل درد در منطقه لثه.
ایراد گیری که می آید و می رود.
دست به دهان آوردن.
بثورات خفیف در اطراف دهان به علت سوزش پوست، ثانویه به سرازیر شدن آب بیش از حد.
مالش گونه یا منطقه گوش به عنوان یک نتیجه از درد راجعه در طول درآمدن دندان آسیا.
جبران کاهش وزن کودک هنگام دندان در آوردن
مصرف آب کافی
با از دست دادن اشتها، کودک دچار کمبود آب می شود. بنابراین تا حد امکان میزان مصرف آب را به کودک افزایش دهید.
نوشیدنی هایی با کالری بالا
خوراندن نوشیدنی ها و غذاهای دارای کالری زیاد به مقدار کم به نوزاد بی قرار باعث می شود تا او گرسنه نماند.
غذای سرد
ماست یا میوه سرد، می تواند ناراحتی دندان درآوردن را کاهش دهد. ماست یا میوه را در یخچال قرار دهید تا خنک شود.
غذای نرم
غذاهای نرم را که به راحتی جویده می شود به کودک بدهید و قبل از این که به او غذا بدهید، پلاستیک مخصوص دندان درآوردن به او بدهید تا با فشردن آن از درد دندان خود بکاهد.
همه چیز درباره دندان درآوردن نوزادان
دنداندرآوردن هیچ مشکل خاصی ایجاد نمیکند و جای نگرانی ندارد. نباید به اشتباه تصور کنید دنداندرآوردن باعث تب کودکان میشود، زیرا رشد دندانها هیچ وقت با تب بالا همراه نخواهد بود.
بنابراین زمانی که کودک تب میکند، حتما باید به پزشک مراجعه کرده و دلیل دیگری را به غیر از دنداندرآوردن برای این مشکل پیدا کنید.
اسهال شدید یا یبوست هم ارتباطی به دنداندرآوردن ندارد و به طور معمول این دو اتفاق نباید با یکدیگر همراه شود. گرچه گاهی کودکان برای کاهش احساس خارش و ناراحتی که هنگام رشد دندان دارند، ممکن هست هر چیزی را داخل دهانشان ببرند و همین موضوع میتواند عاملی باشد برای بروز اسهال؛ ولی خود رویش دندانها باعث اسهال شدید نمیشود.
درد است یا خارش؟
اگر توجه کرده باشید، وقتی بچهها در حال دنداندرآوردن میباشند، هر جسمی را داخل دهانشان میکنند و آن را گاز میگیرند و به همین دلیل هم پدر و مادرها فکر میکنند دنداندرآوردن با درد شدیدی همراه هست که کودک برای کاهش درد چنین کاری را انجام میدهد. بعضیها هم به دنبال تاولهای دردناکی روی لثه کودک میباشند و منتظر خونریزی میمثل.
با این حال، دکتر صادقیان میگوید: رویش دندانها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن هست حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتیاش شود.
برای آرامترکردن این بیقراری و ناراحتی کودکان باید با نظر پزشک از داروهایی که برای این منظور تهیه شده، بهرهگیری کنید.
اضافه بر این، اجسام ژلهمثل سفت مثل اسباببازیهای تمیز ژلهای نیز میتواند به کاهش علائم آزاردهنده ناشی از رویش دندانها کمک کند. رویش اولین دندانها معمولا در سنین چهار تا شش ماهگی اتفاق میافتد
در این زمان معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده کاهش مییابد و کودک کمکم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد. بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقلشده از مادر به کودک میتواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد
]که این فقط یک همراهی با دنداندرآوردن هست و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمیشود. همچنین در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندانها خونریزی اتفاق نمیافتد.
به والدین توصیه میکنیم زمانی که کودک دچار مشکلی مثل تب یا اسهال شدید میشود، حتما به پزشک مراجعه کنند و این مشکلات را به حساب دنداندرآوردن نگذارند.
روشهای قدیمی چقدر موثر است؟
بعضیها گردنبندهای خاصی برای کاهش درد دنداندرآوردن دارند و میگویند اگر آن گردنبند را به گردن کودک بیندازید، هیچ مشکلی نخواهد داشت. باورش کمی سخت هست، اما میباشند کسانی که از این روشها هم کمک میگیرند.
در حالی که دکتر صادقیان میگوید چنین روشهایی هیچ پایه و زمینه علمی ندارد و نمیتواند صحیح باشد. گروه دیگری هم میباشند که به روشهای دیگری روی میآورند؛
مثلا یک تکه گوشت کبابشده یا برشی از لیموترش را به کودک میدهند تا به لثهاش بکشد و آرامتر شود که این روش هم به گفته دکتر صادقیان صحیح نیست،
زیرا ممکن هست کودک این مواد غذایی را ببلعد یا خوراکیها آلوده شود و کودک ماده آلوده را به لثهاش بکشد.
بر همین زمینه، وی توصیه میکند از ژلهای نیمهمتراکمی که با همین هدف ساخته شده بهرهگیری کنید تا این خطرات هم برای کودک پیش نیاید.
این دندان ها را به حال خود نگذارید
با خودتان نگویید دندان شیری برای خراب شدن هست، باید خراب شود، بیفتد و جای آن دندان اصلی دربیاید. این دندانها هم ممکن هست بپوسد، خراب شود و در نتیجه مشکلات بیشتر و بزرگتری برای کودک به وجود میآورد. پس آن ها را به حال خودشان رها نکنید و به فکر رعایت بهداشت دندانهای شیری هم باشید.
متخصصان توصیه میکنند زمانی که دندانهای کودک در حال رویش هست، با بهرهگیری از دستمالی تمیز و مرطوب لثهاش را پاک کنید و زمانی که دندان از لثه بیرون میآید هم از یک مسواک نرم و مرطوب که مخصوص کودک هست، کمک بگیرید.
گرچه یادتان باشد در این سنین نیازی به بهرهگیری از خمیردندان هم نیست.
۴ راه کاهش درد دندان درآوردن
لثههای کوچک و نرم کودک تحمل درد زیاد دندان درآوردن را ندارد و به همین دلیل، این فرشتههای کوچک همیشه با بی قراری و گریه و مریض شدن این دوران را سپری میکنند.
برای اینکه بتوانید تا حدی این دردها را از وجود فرزند دلبند خود دور کنید، بد نیست راهکارهای زیر را نیز امتحان کنید.
۱- پارچه حولهای نمدار
پارچه حولهای خیس و سرد یکی ار روشهای مفید برای تسکین درد درآوردن دندان هست. این پارچه را روی لثههای کودک قرار دهید تا بجود.
حتی میتوانید یک تکه یخ هم میان پارچه بگذارید و محکم ببندید تا خدای نکرده در گلوی کودک نپرد و سپس پارچه را در دهان کودک بگذارید تا بجود.
برای این منظور میتوانید پارچه را در چای بابونه خیس کنید و در یخچال قرار دهید تا سرد و خنک بماند یا حلقههای پلاستیکی که برای دندان درآوردن کودکان هست را نیز در یخچال قرار دهید تا سرد شود. سپس به کودک بدهید تا بجود.
۲- دندونی
برای کودکانی که از درد لثه رنج میبرند، میتوانید دندونیهای لرزان خریداری کنید. انواعی از دندونی وجود دارند که با گاز گرفتن کودک، شروع به لرزش میکنند و این مساله بسیار برای کودک خوشایند و دوستداشتنی هست.
برای اینکه باعث تسکین دردش هم بشود، آن را در یخچال قرار دهید تا سرد شود.
۳- غذاهای منجمد
سرما و یخ به کاهش درد لثه کودکانی که در حال دندان درآوردن میباشند بسیار کمک میکند. میتوانید غذاهایی که کودک در آن سن مجاز به خوردن آنهاست را در فریزر منجمد کنید
تا کودک آن ها را بجود و سرمای آن درد دندانش را کاهش دهد. موز یخ زده یا شیر منجمد نیز روشهای خوبی برای کم کردن درد میباشند.
۴- پستانک در یخ
برای کودکانی که پستانک میخورند میتوانید پستانک آن ها را در فریزر منجمد کنید تا هنگام مک زدن آن، سرمای موجود باعث بیحس شدن لثهها و کم شدن درد آن ها شود.