گردن بالاترین و ظریفترین قسمت ستون فقرات است که وزن جمجمه را تحمل کرده و محدوده حرکتی بسیار وسیعی در تمام جهتها دارد. در زندگی امروز، خم شدن مکرر گردن به سمت جلو و باقی ماندن آن به مدت طولانی در این وضعیت سبب آسیب عناصر حرکتی این قسمت از ستون فقرات میشود. دیسکهای بینمهرهای که بالشتکهایی هستند برای انعطافپذیری ستون فقرات، تحت این فشارها دچار آسیب و بیرونزدگی شده و سبب درد در گردن میشوند. تداوم این روند با فشار روی عصبهای خروجی گردن منجر به تشدید درد و انتشار آن به دستها میشود. در نهایت ممکن است شدت علائم به حدی برسد که درمانهای غیرجراحی نتیجهبخش نباشد و ناچار به انجام جراحی شویم.
جراحی دیسک گردن از کمعارضهترین و موثرترین جراحیهای ستون فقرات است که معمولا به رهایی بیمار از درد طاقت فرسا و بازگشت به زندگی میانجامد. در این جراحی که با برشی کوچک در جلوی گردن صورت میگیرد، دیسک بینمهرهای خرابشده و بیرون زده، تخلیه شده و فشار از روی عصبها برداشته میشود. برخلاف جراحی دیسک کمر، در جراحی دیسک گردن لازم است به جای دیسک تخلیهشده، پروتزی قرار داده و فضای دیسکی پر شود.
سالهاست که این جراحی انجام و برای جایگزینی دیسک از گزینههای مختلفی بهره گرفته میشود؛ از قطعه کوچکی از استخوان لگن بیمار تا انواع پروتزهای فلزی و غیرفلزی و استخوانهای مصنوعی. اما در تمام این روشها در واقع عملکرد دیسک و قابلیت حرکت ستون فقرات در آن قسمت از بین میرود. گرچه از دست رفتن قابلیت حرکتی گردن فقط در یک فضای دیسکی در اکثر موارد قابل توجه نیست و تاثیری در زندگی روزمره فرد ندارد. اما میتوان در مورد افراد جوانتر که شاید نیاز بیشتری به حفظ تمامی محدوده حرکتی ستون فقرات دارند، گزینه بهتری هم داشت و آن دیسک مصنوعی است.
طی سالهای اخیر فناوری تولید پروتزهای ستون فقرات به سمت حفظ قابلیت انعطافپذیری ستون فقرات رفته و از جمله دستاوردهای آن، انواع دیسکهای مصنوعی گردن هستند که نتیجه بسیار خوب روشهای قدیمی جراحی دیسک گردن را به نتیجه عالی ارتقا بخشیدهاند. گرچه هنوز در مورد جراحی چند دیسک متعدد گردن نمیتوان از دیسکهای مصنوعی استفاده کرد، اما در مورد یک یا دو فضای دیسکی، قابلیت و نتایج بهتر بهکارگیری آنها نسبت به پروتزهای قدیمیتر مورد تایید قرار گرفته است.
نکته منفی در استفاده از دیسکهای مصنوعی گردن، تفاوت هزینهای بسیار زیاد بین این محصولات و پروتزهای ثابت است. از سوی دیگر تصمیم درست در انتخاب بیماری که از این روش سود بیشتری میبرد هم اهمیت زیادی دارد. برای مثال، بیمار دچار آرتروز قابلتوجه ستون فقرات که در افراد میانسال یا مسن دیده میشود و خودبهخود زاویه حرکتی گردن را محدود میکند، برای استفاده از دیسک مصنوعی مناسب نیست. زیرا تأثیری در حرکت کل گردن نداشته و عملا تفاوتی نسبت به پروتزهای قدیمی ایجاد نمیکند. در واقع انتخاب صحیح بیماری که برای استفاده از دیسک مصنوعی کاندید مناسبی باشد در بهدست آمدن نتیجه درخشان نهایی از جراحی مهم و حیاتی است.