زنگ خطر تکرار حادثه اسلام قلعه در دوغارون

راننده ای که سال ها در این مسیر تردد می کند از وضعیت ایمنی مرز دوغارون ناراضی است، او از این که این مرز تنها یک خروجی دارد گلایه می کند و می گوید: با یک ورودی تانکرهای سوخت در صف های طولانی می ایستند و چه بسا ممکن است این توقف های طولانی حادثه وحشتناکی را رقم بزند، اگر بتوانند ورودی های کامیون های حامل سوخت را از  دیگر کامیون ها جدا کنند این مشکلات پیش نمی آید.

آن چه که این روزها به عنوان سوال در ذهن فعالان اقتصادی نیز مطرح می شود این است که چه اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه ای را باید انجام دهیم  و  چگونه منطقه پرتردد و با مبادلات بالای اقتصادی دوغارون را مجهز به امکانات  آتش نشانی و امداد و نجات  کنیم تا شاهد بروز حوادث مشابه نباشیم  یا اگرحادثه ای اتفاق افتاد با سرعت عمل و امکانات کافی به سرعت مهار شود .  اگر این اتفاق در گمرک دوغارون  ناخواسته رخ دهد ، با توجه به نبود ایستگاه ثابت آتش نشانی قوی با امکانات لازم در مرز دوغارون ،  چه اتفاقی پیش می آید، چه اقداماتی باید انجام دهیم  و آیا داشته های زیر ساختی ما پاسخ گوی جلوگیری از حادثه هست؟ ارجمندی، تاجری که در منطقه مرز دوغارون فعالیت می کند ،می گوید :هرچند زیر ساخت های گمرک و پایانه مرزی ایران با افغانستان قابل مقایسه نیست ، ولی باز هم به جرئت می گویم به دلیل تعداد زیاد کامیون های حامل کالا و سوخت ، پارکینگ های ایران هم مستعد بروز خسارت است  و باید زیرساخت ها متناسب با حجم ترافیک باشد.

احمد زمانیان رئیس انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل بین المللی خراسان رضوی در گفت وگو با خبرنگار ما در پاسخ به این سوال که وضعیت امکانات برای اطفای حریق و زیر ساخت های لازم در دوغارون برای پیشگیری چگونه است  اظهار می کند: با توجه به اطلاعاتی که از این مرز داریم امکانات اطفای حریق آن چنان که بتواند این مسئله را رفع و رجوع کند  فراهم نیست، حادثه اخیر نیز به هر حال  زنگ خطری را به صدا درآورد که مسئولان باید تدابیر جدی در این زمینه بیندیشند،کامیون های سوخت و کالا در دوغارون همه چیز قاطی شده است که نیازمند سامان دهی جدی است.وی همچنین در خصوص جدا سازی کامیون های حمل سوخت از  دیگر کامیون ها نیز  می گوید: ما این موضوع را بارها اعلام کردیم، منتها سیاست گذاران در مرز دوغارون باید تمهیداتی داشته باشند که کامیون های حمل سوخت از  دیگر کامیون ها جدا شود و توقف آن ها طولانی نباشد چرا که حوادث وحشتناکی اتفاق می افتد.زمانیان یادآور می شود: چند سال پیش در مرز دوغارون کامیون های حمل سوخت در پارکینگی توقف می کردند و بارها هشدار دادیم که این مسئله خطرناک است که در مرز ایجاد شده است.وی با بیان این که ۹۰ درصد کامیون هایی که به افغانستان تردد می کنند حامل سوخت  هستند می افزاید: وقتی با این حجم، صادرات سوخت صورت می گیرد امنیت و سلامت افراد باید تامین شود.

برای اطلاع از وضعیت شرایط ایمنی و زیرساخت های اطفای حریق در پایانه مرزی دوغارون، ابتدا با نوایی مدیر این پایانه صحبت می کنیم که وی مصاحبه در این باره را به فرماندار تایباد محول می کند. سیاح فرماندار تایباد می گوید: در نشست کارشناسی مدیریت بحران با حضور استاندار همه نیازها مطرح شد ، راه اندازی پارکینگ بزرگ شهید فخری زاده در فاصله ۱۰کیلومتری از مرز، به همین منظور است  که اگر به هر دلیل ترافیک و رسوبی در مرز داشته باشیم در محیطی مناسب تریلرها پارک شوند، تا در صورت بروز حادثه امداد رسانی سریع انجام شود.  رئیس ستاد مدیریت بحران تایباد افزود: تصویب طرح توسعه منطقه ویژه می تواند به کاهش مشکلات احتمالی کمک کند. همچنین فاز اول پایانه  جامع مرزی دوغارون و راه اندازی شرکت تعاونی هلدینگ مرزنشینان و اقدامات امنیتی و زیرساختی لازم در دستور کار است.سیاح توضیحات بیشتر در این باره را به نجات مدیرکل دفتر بحران در استانداری خراسان رضوی سپرد و گفت: وی به صورت متمرکز اطلاع رسانی را انجام می دهد.

جهانی رئیس شورای شهر تایباد می گوید: مهم ترین داشته تایباد برای پیشگیری از این گونه حوادث ، داشتن عقبه مطمئن برای پارک این تعداد زیاد کامیون است  که خوشبختانه  با تدبیر اعضای شورای تامین در احداث پارکینگ شهید فخری زاده ، همه کسانی که در مرز کار ترانزیت می کنند اقرار دارند که قبل از احداث این پارکینگ در مکان دور و امن ، آتش اسلام قلعه دامن گمرک ما را هم می گرفت .وی داشتن پایگاه هوایی ،آتش نشانی هوایی و امکانات در مرز با دو بالگرد اورژانس و آتش نشان مورد نیاز را ضروری دانست ، چون مرز آبستن حوادث متعددی است که یکی از آن ها آتش سوزی است .جهانی از استاندار درخواست اجازه خرید امکانات اطفای حریق از کشورهای همسایه را کرد و گفت :امکانات اطفای حریق دست دوم با قیمت کم و توان خرید شهرداری تایباد در مرز وجود دارد که نیاز به دستور استاندار است تا شهرداری مجهز به دستگاه های پیشرفته تر شود .خدادادی نایب رئیس شورای شهر تایباد هم می گوید :مرز فقط یک دستگاه آتش نشان ضعیف دارد و تاکنون چند حادثه آتش سوزی را از طریق اعزام آتش نشانی تایباد با تکلیف شورای تامین خاموش کرده ایم  اما آن چه نیاز است  استقرار سیستم های آتش نشانی پیشرفته و هوایی در مرز است .

وی امکانات بیمارستانی تایباد را هم ناکافی می داند و تسریع در احداث بیمارستان جدید برای درمان بیماران  ناشی از حوادث را ضروری می داند.سیدالحسینی شهردار تایباد هم مجوز خرید تجهیزات اطفای حریق و کمک استانداری به شهرداری را از نیازهای جلوگیری و پیشگیری از حوادث می داند. وی ادامه می دهد: به دلیل وجود منطقه ویژه ، پایانه مرزی و شرکت های متعدد می طلبد که سازوکار نظارت و مدیریت بحران در این مرز با نگاه ویژه انجام شود ، هر چند به عنوان عضو ستاد مدیریت بحران در هر حادثه ای در کنار مسئولان بوده ایم  .

کوه گرد مدیرکل گمرک دوغارون می گوید:در نشست مدیریت بحران در حضور استاندار  کاستی های موجود و ضرورت زیر ساخت برای مدیریت بحران و اشکالات کارشناسی شده مطرح شد.وی می افزاید: داشتن کپسول اطفای حریق برای هر تریلر و تانکر از جمله نیازهاست ، که اگر راننده در ابتدای آتش سوزی متوجه شود و از کپسول استفاده کند دامنه آتش به  دیگر خودروها سرایت نمی کند.

رمضانی ، رئیس هلال احمر تایباد هم می گوید: در حادثه اخیر با ۴۰ نیروی  مجهز و آموزش دیده، آماده امداد رسانی شدیم ، ولی با داشتن یک آمبولانس و یک ماشین کهنه پیکاپ ، امکان مهار حوادث برایمان وجود ندارد ، امکانات لجستیک در شهرستان های مرزی ضروری است  که این کمبودها را به استاندار در نشست ستاد بحران منعکس کردیم.

مدیرکل دفتر بحران در استانداری خراسان رضوی نیز  در گفت وگو با خبرنگار ما در پاسخ به این سوال که وضعیت امکانات اطفای حریق در سمت مرز دوغارون  چگونه است و اگر اتفاق مشابهی مثل اسلام قلعه در سمت مرز ایران بیفتد آیا این امکانات جواب گوست؟ می گوید: در مرز دوغارون خودروهای اطفای حریق فراهم است و استان در وضعیت  خوب و درآمادگی نسبی خوبی قرار دارد اما فاقد امکانات اطفای حریق هوایی در منطقه هستیم.نجات همچنین در پاسخ به این سوال که بیشتر کامیون هایی که در مرز دوغارون تردد می کنند حامل سوخت هستند و صف های طولانی هم تشکیل می شود چرا برای جدا سازی کامیون های حامل سوخت اقدامی نمی شود می  گوید: بالاخره وضعیت گمرک دوغارون مشخص است، این داستان  ( حادثه اسلام قلعه) در آن سوی مرز اتفاق افتاده است و ما در منطقه سرزمینی خودمان مشکلی نداشتیم در عین حال برای وضعیت گمرک دوغارون باید بررسی کلی صورت بگیرد و سامان دهی کامیون ها  نیز در برنامه های ما وجود دارد.

وی با بیان این که هم اکنون منتظر هستیم از شرایط فعلی خارج شویم تصریح می کند: در خصوص مشکلات دوغارون باید برنامه جامع تدوین شود، ضمن این که در این خصوص باید جلسات کارشناسی با حضور فرماندار، مسئولان گمرک و دیگر کارشناسان برگزار شود و ما نمی توانیم به این موضوع فقط از یک منظر نگاه کنیم.مدیرکل دفتر بحران در استانداری خراسان رضوی در ادامه و در پاسخ به این سوال که چرا برای جدا سازی کامیون های حمل سوخت اقدامی صورت نمی گیرد نیز می گوید: این موضوع نیز باید بررسی شود، حتی منشأ حادثه ای که در آن طرف  اتفاق افتاده مشخص نیست.

ناظر گمرکات خراسان رضوی گفت: حادثه ناگهانی آتش‌سوزی بزرگ اخیر در تاسیسات گمرکی اسلام‌قلعه افغانستان باید تلنگری برای بررسی و سامان دهی بهنگام مرز دوغارون باشد. جهانخواه  به تعطیلی گمرک اسلام‌قلعه افغانستان در پی آتش‌سوزی اخیر اشاره و بیان کرد: به  دلیل فراهم نبودن شرایط پذیرش کامیون های حامل بار از سوی گمرک کشور همسایه حمل و نقل کالاهای صادراتی و ترانزیتی به سمت گمرک مرزی دوغارون تا اطلاع ثانوی  ممنوع خواهد بود.به گزارش ایرنا، امید جهانخواه  در نشستی که به منظور سامان دهی مرز دوغارون، در تایباد برگزار شد  به توقف کنونی تعداد زیاد کامیون های حامل بار ترانزیت در گمرک دوغارون اشاره کرد  و گفت: این کامیون ها در صورت تقاضا و پس از اعلام وصول کالا در گمرک مرزی دوغارون می‌توانند به سمت گذرگاه های مرزی “ماهی‌رود” خراسان جنوبی یا “میلک” سیستان‌وبلوچستان حرکت کنند.وی افزود: تعداد زیادی کامیون حامل بار یا خالی که هنگام آتش‌سوزی اسلام‌قلعه، در خاک افغانستان بودند به دلیل در امان ماندن از آسیب وارد خاک ایران شدند و هم‌اینک در مسیرهای جاده‌ای شهرستان تایباد به سمت دوغارون یا در پارکینگ های این منطقه مرزی متوقف هستند.ناظر گمرکات خراسان رضوی تاکید کرد: این تجمع اضطراری ناوگان باری در محدوده مرزی دوغارون و شهرستان تایباد در شرق خراسان رضوی نیز به  دلیل پیشگیری از هرگونه حادثه احتمالی باید فوری سامان دهی شود. وی ادامه داد: آن گروه از کالاهای صادراتی و ترانزیتی موجود در کامیون های متوقف در گمرک مرزی دوغارون نیز که مالکانشان انصراف از ادامه مسیر را در سامانه‌های ذی ربط ثبت و اعلام کنند، پس از انجام روال اداری به مبادی که در آن جا بارگیری شده بودند برگشت داده خواهند شد. جهانخواه گفت: همچنین مالکان آن گروه از کالاهای صادراتی که خواهان تغییر مرز عبوری کامیون های حامل  بار هستند می‌توانند با ثبت درخواست خود در “سامانه جامع امور گمرکی” و هماهنگی با گمرک مبدا، مرز مقصد جدید خود را انتخاب کنند.

وی در ادامه به فراهم نبودن زیرساخت های لازم برای مواقع بحران در گمرک مرزی دوغارون اشاره و بیان کرد: ضرورت دارد با توجه به حجم بالای رفت و آمد کامیون های حامل بار صادراتی، ترانزیتی و همچنین انواع مشتقات نفتی از طریق این گذرگاه مرزی زمینی، اقدامی ویژه و فوری از سوی مراجع ذی ربط کشور برای ارتقای سطح و تجهیز امکانات ایمنی در مرز دوغارون صورت گیرد.ناظر گمرکات خراسان رضوی افزود: حادثه ناگهانی آتش‌سوزی بزرگ اخیر در تاسیسات گمرکی اسلام‌قلعه افغانستان باید تلنگری برای بررسی و سامان دهی بهنگام مرز دوغارون باشد.

فرماندار تایباد هم در نشست سامان دهی مرز دوغارون گفت: اقدام عملیاتی بهنگام و خدمات ارزشمند آتش‌نشانان و امدادگران این خطه و نیز شهرهای مشهد، تربت‌جام، خواف و فریمان از گسترش آتش‌سوزی اخیر جلوگیری کرد.محسن سیاح افزود: این حادثه تاکنون فقط پنج مصدوم داشته است که همه آن ها در بیمارستان خاتم‌الانبیای تایباد تحت درمان قرار گرفتند. وی ادامه داد: هنوز هیچ گونه آماری از میزان خسارت های وارد  شده به رانندگان و خودروهای ایرانی و خارجی در جریان آتش‌سوزی گمرک اسلام‌قلعه افغانستان گزارش نشده است.فرماندار تایباد گفت: هم‌اینک سامان دهی کامیون ها به ویژه ناوگان حمل و نقل سوخت متوقف در منطقه مرزی دوغارون ایران در دست اقدام است.

 رئیس اداره ترانزیت اداره ‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: روال رفت و آمد مسافران پیاده از گذرگاه مرزی دوغارون شهرستان تایباد در شرق این استان پس از آتش‌سوزی گسترده تاسیسات گمرکی اسلام قلعه افغانستان  عادی شده و از  ۲۶ بهمن بدون وقفه در حال انجام است.حمید محمدی‌فاز در گفت وگو با  ایرنا بیشترین موارد کنونی تردد مرزی مسافران پیاده را از طریق گذرگاه دوغارون مربوط به خروج از ایران ذکر و بیان کرد: رفت و آمد ورودی و خروجی مسافران از طریق این گذرگاه مرزی فعلا بدون استفاده از خودرو انجام می‌شود. وی بدون اشاره به آمارهای امسال افزود: سال گذشته  روزانه چهار هزار مسافر در مرز دوغارون بین ایران و افغانستان رفت و آمد داشتند. رئیس اداره ترانزیت اداره‌کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی به آتش‌سوزی  در تاسیسات گمرکی اسلام‌قلعه افغانستان اشاره و بیان کرد: آن حادثه هیچ گونه خسارت جانی و مالی در محدوده پایانه مرزی دوغارون در خاک ایران نداشته است.وی ادامه داد: اعلام جزئیات در خصوص میزان خسارت ها و تعداد خودروهای آسیب‌دیده ناوگان حمل و نقل باری این حادثه پس از تکمیل و بررسی توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور صورت خواهد گرفت.