سه حیوانی که از زمان دقیق مرگ خود خبر دارند!

مجله انلاین دوستان : هوشیاری در مورد مرگ یک پدید.ه روانشناسی است که تا مدتها تصور میشد تنها در انسانها وجود دارد به این مفهوم که جانداران دیگر غیر از انسان متوجه لحظات پایانی عمر خود و هم نوعان خود نمی شوند و طبیعتا عکس العمل خاصی در این لحظات ار خود بروز نمیدهند.
تحقیقاتی وجود دارد که نشان میدهد مرگ آگاهی (death awareness) در جانوران دیگر نیز وجود دارد و با مطالعه دقیق رفتار آنها می.توان نتیجه گرفت که لحظات پایان عمر حیوانات برای خودشان و اطرافیانشان قابل درک است.
۱- شامپانزه

شامپانزه.های شبیه.ترین ِ موجودات به انسان به لحاظ تکاملی هستند و خصوصیات فیزیکی و روانشناختی مشابه زیادی با انسان.ها دارند. پیرامون پدیده مرگ آگاهی نیز اخیرا مجله تخصصی روند حیات مقاله.ای چاپ کرده که در آن به تحقیق گروهی از پژوهشگران بریتانیایی دانشگاه استیرلینگ اشاره شده است. این پژوهشگران رفتار شامپانزه.ها را هنگام مرگ یکی از اعضای گروه به دقت زیر نظر گرفتند و متوجه شدند گروه شامپانزه.ها در برابر عضوی از گروه که در آستانه مرگ است رفتار دیگری دارند. جیمز آندسون نویسنده مقاله می.گوید: نتیجه بررسی.های ما در رفتار شامپانزه.ها، نشان می.دهد که هوشیاری در مورد مرگ در این حیوانات بسیار عمیق.تر از آن است که تا کنون تصور می.شد. بخشی از این تحقیق در اسکاتلند صورت گرفته است. زیست.شناسانی که مدتها محل زندگی شامپانزه.ها در باغ.وحش اسکاتلند را زیر نظر گرفتند برای مثال به مرگ شامپانزه ماده پنجا.ه ساله.ای در سال ۲۰۰۸ اشاره می.کنند. در روزهای نزدیک به مرگ این شامپانزه، پژوهشگران دریافتند که سایر اعضای گروه رفتار بسیار آرامی دارند و به شامپانزه ضعیف و رنجور توجه بیشتری میکنند. در آخرین ساعات زندگی او نیز همه اعضای گروه روی سکوی نزدیک او جمع شده و آرام پوست او را نوازش میکردند. پس از مرگ این شامپانزه ماده همه از او دور شدند و تنها دختر او تمام شب را کنار مادرش باقی ماند. نکته جالب دیگری اینکه حتی پس از چند روز و عادی شدن رفتار شامپانزه.ها، آنها تا چند روز روی سکویی که شامپانزه پیر آخرین ساعات زندگی.اش را روی آن گذراند جست.وخیز نمیکردند. تحقیق دیگری توسط محققین دانشگاه آکسفورد در کشور گینه بیسائو انجام شد که در این تحقیق آنها شاهد مرگ دو فزرند کم سن شامپانزه ماده بودند. شامپانزه مادر در روزهای آخر بسیار بی.تاب و کمک حال فرزندان بود و پس از مرگ آنها نیز جسدشان را تا مدت.ها با خود حمل و به مکان.های مختلف جابجا می.کرد و در نهایت با حالتی حاکی از افسردگی جسدها را رها می.کند تا شامپانزه.های دیگر جسد نیمه باقی.مانده را ببرند. به گفته دورا بیرو مسئول این تیم تحقیقاتی این پژوهش نشان می.دهد که توانایی درک مرگ و ارتباط عاطفی عمیقی میان بچه شامپانزه.ها و مادرشان وجود دارد که حتی تا بعد از مرگ آنها نیز ادامه خواهد داشت. در آخرین ساعات زندگی شامپانزه ماده همه اعضای گروه روی سکوی نزدیک او جمع شده و آرام پوست او را نوازش میکردند.

۲- فیل

تحقیقات زیادی از جمله یک کار مطالعاتی توسط دانشمندان دانشگاه آکسفورد در کشور کنیا در آفریقا که سال.ها به طول انجامیده اثبات می.کند که فیل.ها نسبت به مرگ آگاهند و در لحظات مرگ با یکدیگر مهربان.تر می.شوند. این تحقیق که نتایج آن توسط دانشکده جانورشناسی دانشگاه آکسفورد منتشر شده نشان می.دهد که نه تنها خویشاوندان درجه اول بلکه بقیه فیل.ها نیز نسبت به فیلی که لحظات آخر زندگی را می.گذراند توجه ویژه دارند و با حالتی حاکی از ترحم تلاش می.کنند نیازهای او را رفع کنند. در این مطالعه که فیلی در حال مرگ بود، پنج خانواده از فیل.های دیگر به حالت پرستاری به فیل در حال مرگ سر می.زدند و به او برای زنده ماندن کمک می.کردند. بررسی رفتار این فیل.ها علاوه بر ضبط صوتی و تصویری با استفاده از ردیاب.های رادیویی که بر روی بدن فیل.ها نصب شده بود انجام شده است. مسئول تیم تحقیقاتی در کنیا می.گوید “این واکنش.ها نشان می.دهد که چگونه انسان.ها و فیل.ها احساسات مشترکی دارند، مانند هشیاری نسبت به مرگ و مراقبت و محبت نسبت به موجود در حال مرگ”. محققان معتقدند که مشابه این رفتار فیل.ها در دلفین.ها نیز مشاهده شده است.
۳- قو

قوها پرندگان زیبا و از مخلوقات خارق.العاده خداوند هستند که به سبب تک همسری در طول عمر (monogamy) به سمبل عشق و وفاداری در بسیاری از فرهنگ.ها تبدیل شده.اند. اگر چه پدیده تک.همسری در بین پندگان تا نود درصد (در برابر هفت درصد در پستانداران) وجود دارد، اما نکته متمایز کننده این دسته از غازیان نظریاتی است که در مورد مرگ.آگاهی آنها خصوصا گونه قوهای گنگ (Mute Swan) وجود دارد. گفتنی است که در دسته بندی.های پرنده شناسی قو (swan) با غاز (goose) متفاوت است در حالیکه بسیاری از افراد آنها را به اشتباه یکی میدانند. با اینکه در سال ۲۰۰۱ پترسون و همکارانش در کتاب راهنمای پرندگان انگلستان و اروپا ذکر می.کنند که قوهای گنگ در طول زندگی کاملا بی.صدا نیستند ولی مثل غازهای وحشی صداهای گوشخراش و بلند از خود تولید نمی.کنند، اما نام قوهای گنگ همچنان بر این جانداران مانده است. در افسانه.های قدیمی آمده که قوی گنگ در طول عمر هیچ صدایی تولید نمی.کند و تنها در نزدیکی لحظات مرگ، به گوشه.ای دنج پناه برده و آوازی زیبا به عنوان اختتامیه عمر عاشقانه خود می.خواند که با اتمام آواز جانش را از دست میدهد. در اسطوره.های قدیمی ذکر شده که قو در لحظات مرگ به محل اولین جفتگیری خود مراجعت کرده و آواز سر می.دهد. اصطلاح آواز قو به معنی آخرین کار باشکوه یک فرد یا یک مجموعه برگرفته از همین افسانه.ها است. هنوز کسی به درستی نمی.داند که آیا قوها واقعا آخرین لحظه.های زندگی خود را تشخیص می.دهند یا خیر اما افسانه.ها و تعاریف نمادین در مورد این جانداران زیبا همچنان در فرهنگ.های مختلف پابرجاست. هنوز کسی از جانورشناسان به درستی نمی.داند که آیا قوها واقعا آخرین لحظه.های زندگی خود را تشخیص می.دهند یا خیر و این مطلب بحث.انگیز موضوع تحقیقی جامع مانند آنچه در مورد شامپانزه.ها، فیل.ها و دلفین.ها انجام شده، نبوده است، اما افسانه.ها و تعاریف نمادین در مورد این جانداران زیبا همچنان در فرهنگ.های مختلف پابرجاست.