سه راهی ترامپ به کاخ سفید

مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا چهره زشتی از فضای بین نامزدهای ریاست جمهوری به نمایش گذاشته است؛ گفت وگوهای خشن، بی‌ادبانه، بدون محتوای جدی و غیرعاقلانه که به اعتراف محافل آمریکایی روزی بد برای دموکراسی آمریکایی بود. این مناظره اما نکته جدیدی داشت و آن جدیت کمتر مورد انتظار از جو بایدن بود. وی که نگرانی اصلی محافل دموکرات برای مقابله با ترامپ بود، توانست به خوبی در مقابل هجوم های وی مقاومت کند و چند جمله طلایی نیز بگوید. امری که استیصال ترامپ را موجب شده بود. اما نکته قابل توجه در همه این فرایند، احتمالات مربوط به نتیجه آن در ۴ نوامبر خواهد بود.

احتمالاتی که حالا با عدم تعهد ترامپ به انتقال مسالمت‌آمیز قدرت، مباحث جدیدی را به وجود آورده است. بررسی قوانین انتخابات در آمریکا نشان می دهد که ویژگی های پیچیده در این فرایند می تواند موجب رای آوری ترامپ در هر صورت و با هر اتفاق باشد.این انتخابات که به صورت دومرحله ای انجام می شود، اختلالاتی سیستماتیک دارد که امکان پیروز نشدن نامزد رای آورده را به وجود می‌آورد. امکانی که احتمالا ترامپ روی آن متمرکز شده است به ویژه آن که نظرسنجی های اخیر نشان از شانس بیشتر بایدن برای انتخاب براساس آرای عمومی دارد.در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به جای آن که عامه مردم به صورت مستقیم نامزد مدنظر خود را انتخاب کنند، به گروهی از نمایندگان ایالتی رای می‌دهند تا آن ها در جلسه ای پس از انتخابات، رئیس‌جمهور را انتخاب کنند. این فرایند به جای آن که اصل را بر تعداد کل رای دهندگان قرار دهد، آن را بر تعداد رای نمایندگان می‌گذارد.
این نظام انتخاباتی باعث شده است که در چندین دوره نامزد کمتر رای آورده به کاخ سفید راه پیدا کند. آخرین مورد آن به چهار سال پیش برمی‌گردد که در آن کلینتون با سه میلیون رای بیشتر، از ترامپ با رای الکترال بیشتر شکست خورد.
حالا نیز به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد با استفاده از قانون اساسی و نظام انتخاباتی آمریکا به هر شکل ممکن به پیروزی برسد. در این زمینه سه امکان وجود دارد.
امکان اول همان چیزی است که در انتخابات قبلی رخ داد.
یعنی رای عمومی به صورت تجمیع شده به نفع بایدن و رای الکترال به نفع ترامپ باشد. به ویژه آن که برخی ایالت های اثرگذار مانند فلوریدا هنوز تصمیم قطعی را برای انتخاب نفر برتر در نظرسنجی ها نگرفته اند. گرچه نظرسنجی‌های ترکیبی بازهم بایدن را پیروز می‌دانند اما باید توجه داشت که همین نظرسنجی‌ها چهار سال پیش کلینتون را پیروز معرفی می‌کرد اما نتیجه نهایی متفاوت شد.
امکان دوم احتمالی بسیار کمتر و مناقشه ای بسیار جدی تر دارد. موضوعی که آتلانتیک نیز چند روز پیش از قول برخی منابع ناشناس به عنوان راه حل مورد بررسی در ستاد ترامپ معرفی کرد. در این روش ترامپ از برخی نمایندگان ایالتی خواهد خواست به جای آن که به آرای عمومی برای انتخاب رئیس‌جمهور توجه کنند، به وی رای دهند و عملا رای مردمی را دور بزنند. در این روش نمایندگان انتخاب شده توسط مردم برای رای دادن به بایدن در جلسه اصلی انتخاب رئیس‌جمهور به تعهد خود پشت می کنند و به فرد دیگری رای می‌دهند. این اتفاق در هیچ کدام از انتخابات های ریاست جمهوری نیفتاده، گرچه در برخی موارد محدود و معدود، برخی نمایندگان در جلسه مذکور به نامزدی که اکثریت الکترال را به دست آورده بود رای و نظر خود را تغییر دادند اما در هیچ موردی این تغییر نظر موجبات تغییر نامزد پیروز را ایجاد نکرده است. این روش احتمالی از لحاظ قانونی ذیل قانون اساسی آمریکا نیز دارای مباحث مفصلی است و استفاده از آن برای پیروزی ترامپ قطعا موجبات یک درگیری سیاسی بسیار شدید را در آمریکا به وجود خواهد آورد.
امکان سوم که به نظر می‌رسد ترامپ بیشترین امید را به آن دارد، ادعای تقلب در برخی ایالت های شناور و اثرگذار است. ایالت های شناور تعبیری است که برای برخی بخش های آمریکا که در انتخابات های مختلف به طرف های مختلف رای داده اند، استفاده می‌شود. رای این ایالت‌ها نقشی اساسی در انتخاب فرد پیروز دارد. ترامپ که از چندماه پیش علیه رای گیری پستی مطالب مفصلی را بیان کرده و بحث تقلب را در آن جدی دانسته است، عملا برای ادعایی که روز بعد انتخابات مطرح خواهد کرد زمینه سازی کرده است.روند قانونی در این زمینه آن است که بعد از شکایت یکی از طرف ها مبنی بر تقلب، دیوان عالی قضایی در آمریکا درباره صحت ادعای مطرح شده تصمیم می‌گیرد. حال این که ترکیب این دیوان ۹ نفره بعد از مرگ قاضی گینزبرگ و معرفی کانی بارت به شکلی کم‌سابقه به نفع جمهوری خواهان تغییر خواهد کرد و ۶ به ۳ خواهد شد. جالب است که ترامپ نیز هفته پیش و پس از درخواست دموکرات ها برای تاخیر معرفی نامزد جدید این جایگاه تا پس از انتخابات آینده گفته بود، «فکر می‌‌کنم [در انتخابات] کار به دیوان عالی می‌کشد، پس مهم است که ترکیب کامل باشد.» این یعنی وی نیز به همین فرایند دل بسته است. حتی می‌توان این احتمال را در نظر گرفت که ترامپ نامزدی کانی بارت را با شرط تعهد وی مبنی بر جانب داری از ترامپ در دعاوی بعدی اعلام کرده است. این فرایند گرچه به شکل واضحی رای مردم آمریکا را نادیده می‌گیرد اما کاملا در چارچوب قانون اساسی آمریکاست‌.
موضوعی که فرید زکریا نیز از آن به عنوان پیچیدگی قوانین انتخاباتی در آمریکا نام برده و احتمال جدی و قوی باقی ماندن کاملا قانونی ترامپ در هر صورت در کاخ سفید را تایید کرده بود.
حال باید دید کشوری که بیشترین ادعای دموکراسی در دنیا را دارد، چگونه با آرای عامه مردمی برخورد خواهد کرد؟ اما به نظر می‌رسد ترامپ در نزد خود بودن در کاخ سفید را قطعی می‌داند.