از چند سال پیش زمانی که جنگ داخلی در سوریه به نقطه اوج خود رسیده بود و حتی تا چندی پیش، همگان از سقوط دولت بشار اسد در سوریه سخن میگفتند.
این تنها نظر رسانههای مخالف اسد و آنانی نبود که از انتقال بهار عربی به سوریه و رسیدن دومینوی سقوط از شمال آفریقا به منطقه شام سخن میگفتند، بلکه حتی شخصیتهای بیطرفی همچون الاخضر الابراهیمی فرستاده ویژه سابق دبیر کل سازمان ملل متحد نیز از فروپاشی نه تنها دولت سوریه بلکه تجزیه این کشور یا حتی تکرار شرایط سومالی در آن سخن گفتند.
وقتی نماینده دولت سوریه از اتحادیه عرب اخراج شد همگان از سناریوهای بعد از بشار اسد سخن گفتند و تنها چند کشور و سازمان بودند که همچنان از ادامه بقای دولت بشار اسد حمایت کرده و حتی برای آن هزینه کردند.
اما بعد از هفت سال و اندی جنگ داخلی یا به تعبیری دقیقتر جنگی چندملیتی و شبهجهانی در خاک سوریه، همانهایی که تا چندی پیش از سقوط بشار اسد سخن میگفتند، خود امروز در راه بازگشت به دمشق و برقراری روابط با دمشق هستند.
در حالی که رسانهها از گفتگوی امان با دمشق برای برقراری مجدد روابط دیپلماتیک سخن میگویند، کمک ۱۰۰ میلیون دلاری عربستان به مناطق پاکسازیشده از داعش هم گواهی بر تغییر رویه کشورهایی دارد که تا به امروز نیز به محور ضد سوریه مشهور هستند.
سکوت معنیدار قطر در تبلیغ علیه بشار اسد، نرمش قابل تأمل آنکارا در مورد ادامه حضور وی در قدرت، کشمکش در بیروت برای برقراری روابط دیپلماتیک با دمشق و همراه شدن کشورهای اروپایی با برنامههای روسیه برای بازگشت آرامش به سوریه هم امیدواریها را برای حل این بحران بیشتر کرده است.
افشاگریهای توییتری ترامپ در رابطه با اینکه قرار است کشورهای شورای همکاری خلیج فارس هزینه خرابیهای سوریه را بپردازند از یکسو و اعلام رسمی دولت بریتانیا مبنی بر توقف حمایت خود از مخالفان سوری نیز این تغییر معادلات را ملموستر میسازد.
به اعتقاد کارشناسان گرچه این معادلات در بعد سیاسی آن میتواند به سرعت قابل مشاهده باشد اما خسارت ۲۷۵ میلیارد دلاری که به زیرساختهای سوریه وارد آمده را نمیتوان حداقل طی یک دهه آینده به راحتی از یاد برد به ویژه که جنگ از این پس به پشت میز مذاکرات اقتصادی و در گروکشی برای تخصیص کمکهای مالی و عمرانی به سوریه خواهد بود.
امری که بهطور حتم هوشیاری بسیار بیشتری را از بازیگرانی میطلبد که تا به امروز برای شکل گرفتن معادله جدید هزینههای زیادی پرداخت کردهاند./اعتمادآنلاین – عماد حسینی