چندی پیش رسانههای اقلیم کُردستان عراق در گزارشی خبر دادند که شخصی از این منطقه با ارتباط با مافیای قاچاق اعضای بدن، به ایران آمده و یکی از بیضههایش را با قیمت ۷۰ هزار دلار فروخته است. این فرد ادعا میکند که پس از مراجعه به ایران و انجام آزمایشها به او گفتهاند که بیضه او کاملا سالم نیست و تنها ۵۰ هزار دلار میارزد که در نهایت او نیز قبول میکند یکی از بیضههایش را توسط کادر پزشکی بردارند. این شخص پس از فروختن بیضههایش دچار مشکلات اجتماعی عدیدهای با خانواده میشود به طوری که همسرش از او جدا میشود.
باتوجه به اینکه تاکنون چنین موضوعی در دنیا مطرح نشده بود برای بررسی صحتوسقم این ماجرا در نخستین مرحله موضوع را به اطلاع انجمن اهدای عضو ایران رساندیم که آنان بلافاصله اعلام کردند: «به اطلاع میرسانیم که این خبر جعلی بوده و چنین فرایندی امکانپذیر نیست». پس از آن نیز در پیامی به کانال تلگرامی بانک جامع اطلاعات اهداکنندگان عضو، روند این پیوند در ایران را جویا شدیم که آنان نیز از چنین پدیدهای اظهار بیاطلاعی کردند.
پیوند بیضه در دنیا امکانپذیر نیست
به نظر میرسد ماجرای خرید و فروش بیضه تنها مختص به ایران و منطقه نیست، بلکه خبر فروش بیضه در جهان مبحث قدیمی بوده، ولی چندان شایعتر از فروش اعضایی نظیر کلیه، قلب، کبد و … نیست؛ چرا که به گفته دکتر شهریار ناطق جراح و متخصص کلیه، پروستات، مجاری ادرار و تناسلی هنوز علم پزشکی نتوانسته است به علم پیوند بیضه دست پیدا کند.
این پزشک متخصص در پاسخ به این سوال که آیا پیوند بیضه در جهان انجام میشود، اظهار کرد: چنین موردی امکانپذیر نیست، در واقع در هیچ جای دنیا عمل پیوند بیضه انجام نشده است و در حال حاضر علم بشر به آن سطح نرسیده که بتواند پیوند بیضه انجام دهد؛ همچنین موضوع پیوند بیضه با پیوندهای کبد و کلیه تفاوت دارد و هنوز این سطح از تخصص پزشکی در جهان امکانپذیر نیست؛ اما خرید و فروش اسپرم در محافل پزشکی مطرح بوده و امری طبیعی است.
فروختن بیضه برای خرید نیسان آبی
هرچند موضوع خرید و فروش و پیوند بیضه در ایران و منطقه غیرممکن اعلام شد؛ اما هنوز این سوال وجود دارد که وقتی پیوند بیضه در حال حاضر امکانپذیر نیست پس چرا برخی مبادرت به خرید و فروش آن میکنند؟ در بررسیهای بیشتر در سایتهای خارجی خرید و فروش اعضای بدن و قاچاق آن در جهان مشخص شد که در تاریخ دوم دسامبر ۲۰۱۳ در سایت (http://Businessinsider.com) خانمی که کارمند یک شرکت تجاری است در یادداشتی ذیل عنوان «شش راه درآمدزا و کمک به دنیای پزشکی» نوشته بود: «در دنیا افراد زیادی هستند که از طریق خرید و فروش اعضای بدنشان به نوعی کاسبی میکنند. یکی از شش راه فروش اعضای بدن، فروختن بیضهها است.»
در این یادداشت آمده که در شبکه تلویزیونی (TLC Extreme Cheapskates) شخصی به اسم «مارک پریسی» که ساکن لاسوگاس است و زندگیای معمولی داشته برای بهتر شدن وضع زندگیاش حاضر به فروش یکی از بیضههایش به قیمت ۳۵ هزار دلار شده است. این شخص در برنامه تلویزیونی «THE doctor» که از شبکه TLC پخش میشود، گفته است برای آن که بتوانم نیسان آبی مورد علاقهام را بخرم یکی از بیضههایم را فروختهام.
همچنین در سایت «Snopes.com» در سال ۲۰۱۱ شخصی با نام «دیوید میکلسون» در تحقیقی با عنوان «آیا میتوان بیضههای انسان را از ۳۵ هزار دلار تا ۵۰ هزار دلار به فروش رساند؟» به این موضوع پرداخته است. در این تحقیق آمده که در شهرها و بسیاری از دانشگاههای آمریکا همواره برای تحقیق در خصوص این عضو بدن انسان، به دنبال خرید و فروش بیضهها هستند.
خرید و فروش بیضه در تگزاس قانونی است
همچنین شخص دیگری مدعی شده که بیضه سمت چپش را به قیمت ۵۰ هزار دلار به دانشگاه وندربیلت «Vanderbilt» فروخته است. فرد دیگری ادعا کرده که بیمارستانی با نام «Gainesvall» به صورت کاملا تخصصی به این موضوع پرداخته و به دنبال آزمایش روی افراد دهنده است. علاوه بر این در یادداشت مذکور آمده است که بیمارستانی در «تگزاس» بیضه را به قیمت ۵۰ تا ۶۰ هزار دلار از افراد فروشنده میخرد و این خرید و فروشها بهصورت کاملا قانونی انجام میگیرد. در جای دیگر از گزارش، عنوان شده که بزرگترین دانشگاه ایالت تنسی «Tennessee» هم به این موضوع میپردازد و براساس سایز و سالم بودن، بیضهها را از ۱۰۰ تا ۱۶۰ هزار دلار از افراد دهنده میخرد.
برای بررسی دقیقتر این موضوع به دانشگاههای مذکور ایمیلی ارسال کردم؛ اما هیچیک از این مراکز پاسخی به نامهها ندادند. پس از آن نیز در همین رابطه با کلینیک پزشکی «double check» در سوئیس مکاتبه کردم و از آنها در خصوص این مسئله در قاره اروپا پرسیدم که جواب دقیقی ندادند و اعلام کردند: «ما جوابگوی این چنین موضوعات نیستم و فقط در خصوص چکاپها و آزمایشهای پزشکی و نظرهایی که مرتبط به آنها باشد، پاسخ میدهیم. گویا این مسئله یا در اروپا شایع نیست و یا خرید و فروش اعضاء مبحث مسئلهداری است.»
در ادامه این ماجرا نیز دکتر رضا مطیعی عضو انجمن اورولوژی اروپا و جراح کلیه، مجاری ادراری و ناباروری مردان هم با تکذیب این پدیده گفت: «این موضوع صحت ندارد و اصلا چیزی بهنام پیوند بیضه در دنیا وجود ندارد.»
خرید و فروش اعضای بدن انسان غیرقانونی و ممنوع است
پس از بررسیهای خارجی شروع به تحقیق در خصوص وجود داستانی با نام خرید و فروش بیضه در ایران کردم و با تعدادی از سایتها و کانالهای اینستاگرامی و تلگرامی فروش و اهدای عضو و همچنین پزشکان متخصص اورولوژی ارتباط گرفتم. دکتر کیوان آقا محمد پور فوق تخصص اورولوژی در پاسخ به این سوال که آیا تا به امروز در خصوص خرید و فروش بیضه چیزی شنیدهاید، گفت: «من تا به حالا با موردی این گونه برخورد نکردهام و یا درباره قاچاق این عضو در ایران چیزی نشنیدهام.»
علاوه بر این نیز دکتر مسعود هاشمی متخصص جراحی کلیه، ناباروری و ناتوانی جنسی عنوان کرد: «من جراح پیوند نیستم؛ ولی اطلاع دارم هرگونه خرید و فروش اعضای بدن انسان غیرقانونی و ممنوع است.»؛ اما دکتر عباس حسنپور متخصص کلیه، مجاری ادراری و تناسلی موضوع پیوند بیضه در آزمایشها روی حیوانات را تایید کرد و عنوان کرد که «هنوز گزارشی از پیوند بیضه به انسان در جهان ندیدهام. تاکنون پیوند بیضه فقط در حیوانات انجام شده و آن هم به محل اصلی پیوند زده نشده، بلکه به داخل شکم وصل شده است؛ زیرا پیوند به محل اصلی در حال حاضر بسیار مشکل است، اما باید بدانیم که بیضه مصنوعی یا پروتز وجود دارد.»
همچنین پس از طرح موضوع پیوند بیضه با یکی از صفحههای اینستاگرامی با نام پزشکان برتر که اطلاعات زیادی در زمینههای پزشکی منتشر میکند و نزدیک به ۵۰۰ هزار فالوئر دارد، اشاره کردند که تابه حال با چنین موضوعی برخورد نکردهایم و انجمن اهدای عضو ایران هم در مکاتبهای از جعلی بودن و امکان ناپذیر بودن این مطلب به ما اطلاع داده بود.
داستان فروش بیضه در عراق شایعه است
در نهایت پس از پرسش و پاسخ با متخصصان و پزشکان متبحر در امر پیوند عضو و همچنین مراکز اهدا و پیوند عضو در ایران مشخص شد که یا قضیه آن شخص کُرد عراقی که ادعا کرده بود به ایران آمده و یکی از بیضههایش را فروخته، یک داستان ساختگی است یا با توجه به ممکن نبودن پیوند بیضه در ایران و جهان، باندهایی مبادرت به قاچاق این عضو از بدن میکنند و آن را در اختیار موسسات و یا مراکز تحقیقاتی در داخل و یا خارج کشور میگذارند؛ اما دکتر رضا مطیعی عضو انجمن اورولوژی اروپا فرضیه بهکارگیری عضو نرینه مردان در مراکز تحقیقاتی پزشکی و آزمایشگاهی را نیز رد کرد و گفت: «تاکنون چنین عملی حتی یک مورد هم در جامعه پزشکی گزارش نشده است و فقط این موضوع چندین بار در حد شایعه در دنیا مطرح شده که از سوی جوامع پزشکی تکذیب و رد شده است.»
بعد از بررسی دادهها، مسئله دیگری ذهنمان را درگیر کرد و این سوال برایمان مطرح شد که اگر نهادهای پزشکی و یا تحقیقاتی نیازی به آزمایش روی بیضهها داشته باشند، از کَیسهای فوت شده که اعضایشان را به نهادهای پزشکی اهدا میکنند، استفاده خواهند کرد و دیگر چه نیازی به هزینههای هنگفت در این زمینه دارند؟ بر همین اساس با یکی از دلالان خرید و فروش اعضای بدن به نام «ر. ل» که در زمینه خرید و فروش کلیه مبادرت میکند تماس گرفتیم که او نیز عنوان کرد: «حوزه کاری من کلیه و کبد است و اطلاعی از خرید و فروش بیضه ندارم؛ اما اطمینان هم ندارم که چنین چیزی در کشور امکان نداشته باشد.»
در حالی که بازار شایعات و ادعاهای خرید و فروش بیضه در منطقه داغ است؛ اما مبحث قاچاق اعضای بدن انسان یکی از کاسبیهای پردرآمد نه برای انتقال دهندگان، بلکه برای دلالان است. در این میان موضوع خرید و فروش بیضه نیز یکی از اشکال این تجارت پر سود است که در این گزارش به برخی جنبههای درست و کذب بودن آن پرداختیم