یکی از مسائلی که ممکن است برای انسانها در هر سنی رخ دهد، خشونت است. یکی از انواع خشونت، آزار جنسی و تعرض است .
تجاوز یا تعرض، رفتاری خشونتآمیز و اجباری است که بدون رضایت طرف مقابل صورت میگیرد و غالبا با زور و اجبار انجام میشود. اما باید اشاره کرد تجاوز لزوما با اجبار همراه نیست و چنانچه فرد کمسن باشد و حتی اگر به صورت اجباری نباشد نیز میتواند جزو تعرض و خشونت جنسی و تجاوز قرار بگیرد، زیرا در این شرایط علت مخالفت نکردن فرد، سن پایین اوست.
کسانی که مورد تجاوز قرار میگیرند ممکن است از هر جنس و در هر سنی باشند. یکی از مسائلی که مهم است، ترس از بیان کردن این مسأله برای قربانیان خشونت جنسی است. فرد قربانی ممکن است به دلیل ترس یا شرم یا احساس گناه در این مورد صحبت نکند. خصوصا زمانی که فرد از طرف اطرافیانی که آشنا هستند، مورد آزار قرار میگیرد؛ احتمال اینکه سکوت کند بیشتر است. همچنین ممکن است فرد قربانی مسأله ایجادشده را مطرح کند. اما خانوادهها به دلیل ترس از آبروریزی و قضاوت دیگران، اقدام قانونی انجام ندهند و آثار روانی ناشی از خشونت جنسی کماکان در فرد دیده شود.
افرادی که مورد تجاوز قرار میگیرند دچار علائم کوتاهمدت و بلندمدت و مبتلابه اضطراب و استرس میشوند. احساس افسردگی و خلق پایین، مرور بیمارگون خاطرات تجاوز، اختلالات خواب، اختلال در خوردن، اختلالات شخصیتی، احساس گناه، احساس عدم اعتماد به دیگران، اختلال هویت، احساس ناتوانی شخصی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و مشکلات ارتباطی و هیجانی و عاطفی، از دیگر پیامدهای قربانی تجاوز است.
این افراد در روابط بین فردی، عملکردهای اجتماعی، شغلی و تحصیلی دچار مشکل میشوند. باید توجه داشته باشیم زمانی تجاوز و آزار جنسی در مورد کودکان اتفاق میافتد، آسیبهای روانشناختی بیشتری را بهدنبال خواهد داشت. برای کاهش علائم روانشناختی ناشی از تجاوز، ابتدا لازم است به فرد آسیبدیده کمک شود تا مسأله آزار جنسی را بیان کند. سپس مداخلات روانشناختی متناسب با تجاوز صورت گیرد. علاوهبر درمانهای دارویی، لازم است درمانهای انفرادی و رواندرمانی و استفاده از خانوادهدرمانی و حمایت روانی برای فرد قربانی صورت گیرد تا علائم اضطرابی فرد کاهش یابد. باید اشاره کرد فرآیند درمان بستگی به نوع تجاوز و سن و شرایط فرد دارد.