مردان نمکی نامی است که به شش مومیایی کشفشده در زمستان سال ۱۳۷۲ (۱۹۹۳ میلادی) در معدن نمک چهرآباد استان زنجان داده شدهاست، در میان آنها جسد یک زن و یک پسر نوجوان نیز وجود دارد.
– اگر تابهحال به شهر زنجان سفر کرده باشید، حتماً میدانید که یکی از مهمترین و دیدنیترین جاذبههای این شهر، موزهی مردان نمکی است! موزهای که در آن بازماندههای این مردان نمکی نگهداری میشوند.
– در زمستان سال ۱۳۷۲ بود که هنگامیکه افرادی مشغول کار در معدن چهرآباد زنجان بودند بهطور کاملاً اتفاقی به جسدی مومیایی شده برخوردند و این آغار کشف اسرارآمیز ۶ مرد نمکی در ایران بود. البته این کشفها در طی سالهای مختلف و عموماً بهصورت اتفاقی حین کارکردن کارکنان در معدن به دست آمدند.
مردان نمکی زنجان
– جسد بیشتر این مردان نمکی بر اثر برخورد ماشینآلات استخراج از معدن بسیار آسیب دیده،ولی یکی از آنها بیش از بقیه سالم است و میتوان گفت بیشتر قسمتهای بدن او سالم مانده است. طبق آزمایشهای انجام شده روی مرد نمکی شماره یک، جسد او قدمتی حدود ۱۷۰۰ سال پیش (اواخر اشکانی – اوایل ساسانی) دارد و سن این مرد هنگام مرگ، تنها ۱۷ سال بوده و قد او حدوداً ۱۷۵ سانتیمتر بوده است. و جالب اینکه گروه خونی او هم B+ بوده است. بعد از آزمایش سیتیاسکن روی سر او، مشخص شد که او بر اثر سقوط از ارتفاع و برخورد ضربه شدید با سرش مرده است.
– در میان این ۶ مرد نمکی، ۳ مرد نمکی اول به صورت اتفاقی پیدا شدند و مرد نمکی شماره ۴،۵ و ۶ در طی کاوشهای باستان شناسی کشف شدند. جالب است بدانید که همهی آنها متعلق به یک دوره زمانی نیستند. چراکه مردهای نمکی ۳، ۴ و ۵، مربوط به دوره هخامنشی با قدمت حدود ۲۳۰۰ سال هستند و مردهای نمکی ۱،۲و۳ حدود ۱۷۰۰ سال قدمت دارند. بنابراین، باستانشناسان معتقدند که در طول تاریخ این معدن حداقل ۲ مرتبه ریزش داشته است و تمام این مردان نمکی هم احتمالاً معدنکار بودند.
– دلیل سالم ماندن جسد این مردان بعد از گذشتن حداقل ۱۷۰۰ سال هم به خاطر این است که در آنها در معدن نمک قرار داشتند و نمک موجود در زمین باعث شده بدن آنها خیلی کمتر تجزیه و فرسوده شود.
– جسد ششمین مرد نمکی به دلیل کمبود امکانات لازم برای نگهداری از آن، دست نخورده در معدن باقی مانده است. ولی مرد نمکی شماره ۱ در موزه ملی تهران نگهداری میشود و باقی اجساد در موزه ذوالفقاری زنجان هستند.