«متاهلان، بیشترین مخاطبان سایتها و دفاتر همسریابی در ایران هستند.» آنچه این موسسات انجام میدهند، در بهترین حالت، نوعی همسریابی ثانویه است، زیرا یافتن همسر مجدد برای فرد متاهل در عرف اجتماعی ما همسریابی تلقی نمیشود.
مردم امروزه ساعات زیادی از روز را در فضای سایبر، شبکههای مجازی و صفحات اجتماعی سپری میکنند و علت را در جذابیت این فضاها اعلام میکنند. فضای مجازی امکانات بسیاری را در اختیار کاربران خود قرار میدهد که میتوان به سایتهای همسر یابی به عنوان یکی از این امکانات اشاره کرد. این سایتها ابتدا در کشورهای پیشرفته پایه ریزی شد و دلیل آن سست شدن مکانیزمهای سنتی انتخاب همسر بود. هرکس میتواند با یک جست و جوی ساده در فضای مجازی به انبوهی از این سایتها که در سالهای اخیر، رشدی قارچ گونه داشته اند، دست یابد. جامعه شناسان مسائلی مثل تجارت ازدواج و خرید و فروش لذت را به اینگونه سایتها و صفحات نسبت میدهند.
با این که مراجع مسئول مانند وزارت ورزش و جوانان برنامههایی برای ساماندهی سایتهای مزبور دارند و هشدارهای متعددی نیز در این زمینه از طرف پلیس داده شده است اما متاسفانه هنوز کاربرانی هستند که به امید باز شدن بختشان و بدون آگاهی یا داشتن اطلاعات لازم، به عضویت این سایتها در میآیند و دچار آسیب میشوند. از آنجایی که تعداد زیادی از این سایتها مجوز قانونی ندارند، هیچگونه مبنای اخلاقی یا ضوابطی را نمیتوان برای آنها متصور شد. بسیاری از این سایت با هدف کلاهبرداری تاسیس میشوند و با سرقت اطلاعات شخصی مردم، از آنها سوءاستفاده میکنند. بخشی از آنها هم که به پیوند میان افراد منجر میشوند، هیچگونه ضوابط مشخصی ندارند و نظارتی روی آنها نیست. با توجه به مشکلاتی که سایتهای همسریابی بدون مجوز برای خانوادهها ایجاد کرده اند، وزارت ورزش و جوانان دست به کار شده و سایتی با عنوان سامانه ملی همسان گزینی تاسیس کرده است. مسئولان وزارت تاکید دارند که در این سایت دختر و پسر بهم معرفی نمیشوند بلکه خانوادهها معرفی میشوند. در این سایت چهار شبکه معرفی، مشاوره، راستی آزمایی و امنا و ارزیابان همکاری میکنند.
همسریابهای ایرانی
یک جامعه شناس با اشاره به اینکه برخی از دفاتر همسریابی در قالب دنیای مجازی و از طریق وبسایت فعالیت دارند، عنوان کرد: تفاوتی که میان سایتهای دوستیابی در کشورهای خارج و سایتهای ایران مشاهده میشود نوع مخاطبان آن است، زیرا بیشتر مخاطبان آنها در ایران افراد متاهل هستند، در صورتی که بیشتر مخاطبان سایتهای دوستیابی در کشورهای خارجی را مجردان تشکیل میدهند.
حامد بخشی با اشاره به اینکه این دفاتر تسهیلکننده روابط جنسی بدون عشق هستند، افزود: به عبارت دیگر، هدف اصلی این وبسایتها تسهیل و ارتباط دادن افراد برای ازدواج موقت است، با این حال، به دلیل محدودیتهایی که زنان در ازدواج موقت دارند، تنها زنان خاصی میتوانند به این امر مبادرت ورزند که این امر آن را از حالت یک سایت دوستیابی یا حتی همسریابی خارج کرده است.
او با تاکید بر اینکه بیشترین افرادی که به این دفاتر مراجعه میکنند متاهل هستند و مراجعان آن عمدتا مجردها نیستند، گفت: افراد مجرد معمولا علاقهمند به داشتن نوعی رابطه دوستانه و عاشقانه هستند که البته در نهایت به یک رابطه جنسی میتواند منتهی شود، اما افراد متاهل معمولا به دنبال دریافت خدمات جنسی بدون هرگونه عشق و درگیری عاطفی و نیز مسئولیتهای اجتماعی هستند، از این رو معمولا افراد مجرد به این دفاتر مراجعه نمیکنند زیرا این دفاتر، تسهیلکننده رابطه جنسی بدون عشق هستند.
این جامعهشناس عنوان کرد: فعالیت در این زمینه و راهاندازی چنین سایتهایی از حدود ۲۰ سال گذشته به نوعی در ایران مطرح و به دلیل عدم مشروعیت عرفی که دارد همواره با تقبیح از سوی جامعه مواجه بوده است. از سوی دیگر به دلیل نیاز و کارکردی که این خدمات در جامعه دارد، نهادهای این چنینی مجددا ایجاد میشوند. افرادی که به این دفاتر مراجعه میکنند یا به هر نحوی به دنبال ازدواج موقت هستند میدانند که هدفشان از این امر چیست و آگاهانه وارد این روابط میشوند، به طوری که زنان در این روابط کاملا آگاه هستند و هدفشان امرار معاش از طریق ارائه خدمات جنسی است.
او پیرامون اینکه علل راهاندازی و تاسیس چنین دفاتر همسریابی چیست، گفت: مهمترین علت راهاندازی چنین دفاتری، تقاضا از سوی افراد است و قطعا اگر تقاضا نباشد شاهد فعالیت متعدد این دفاتر با عناوین مختلف نخواهیم بود، زیرا اگر در خصوص یک امری تقاضا نباشد عرضهای نیز وجود نخواهد داشت.