ملکه‌ های پارچه‌ ای در خیابان‌ ها چه می کنند؟

این روزها، لباس در بین برخی از جوانان به «ابزار رسانه» تبدیل شده است و با پیراهن های نوشتاری خود تبدیل به تابلوهای متحرک در خیابان ها شده اند.

«فقط با ۱۵هزار تومان می توانید، ملکه شوید»’، البته ملکه ای که نه تخت دارد و نه تاج، فقط یک مانتو است!

 این روزها بر روی مانتوهای دختران و حتی زنان در خیابان های شهر گزاره منفرد ‘KEEP CALM’ خودنمایی می کند، دخترانی که بسیاری از آنها دلیل این نوشته را نمی دانند.
این گزاره لاتین از کجا آمده است و چه کسی نخستین بار آن را بر روی مانتوهای زنان نقش انداخت، مشخص نیست اما به نظر می رسد فقط به خاطر زیبایی گزاره باشد که آن را حک کرده اند.

این روزها، لباس در بین برخی از جوانان به «ابزار رسانه» تبدیل شده است و با پیراهن های نوشتاری خود تبدیل به تابلوهای متحرک در خیابان ها شده اند.

دغدغه ست شدن لباس ها یا مد بودن، چالشی شده است که گریبان مردم را گرفته و لباس پوشیدن به یکی از دغدغه های اصلی بانوان مبدل شده است.

همین نگاه بیرونی به مساله لباس باعث شده است که در یکی دو روز گذشته ،لباس های کاروان المپیک ایران نیز مورد توجه کاربران فضای مجازی قرار گیرد و حتی صفحه بانوی طراح این لباس ها مورد هجوم کاربران قرار گرفته است بدون اینکه این طراح درنگ توضیح با دفاع از طرح خود را داشته باشد.

نظام پوشاک و به تبع آن لباس در علم نشانه شناسی به اندازه نظام خوراک برای فیلسوفان جامعه شناس اهمیت دارد،از این رو ورود هر نشانه به لباس ها از نظر تمدنی و جامعه شناسی مورد کنکاش منتقدان قرار می گیرد.

ورود مانتوهای ‘من ملکه هستم ‘ این روزها به عنوان چالشی بحث برانگیز در فضای مجازی تبدیل شده است و این لباس ها مخالفان و موافقانی دارد که هیچ کدام پاسخ نشانه شناسیک یا پدیدار شناسانه از این پدیده ارائه نمی دهند و تنها به مباحث ژورنالیستی می پردازند.

برای یافتن حقیقت این موضوع که این نوع مانتوها از کجا آمده است و علت استقبال از آنها چیست،با یکی از طراحان لباس در تهران در فضای مجازی مشغول گفت و نوشتار هستم اما به دلیل اینکه مرا نمی شناسد، حاضر به مصاحبه نمی شود تا اینکه به واسطه یکی از دوستان بازیگر در یکی از گروه تلگرامی باب نقد نظام پوشاک در هنر تئاتر حاضر به گفت وگو می شود که در پایان در خصوص این مانتوها نیز حاضر به گفت و گو می شود بدون این که اسمی از او به میان آید.

او که یکی از طراحان مطرح لباس است و به قول خودش نمایندگی چند برند بین المللی مد استایل و لباس را دارد،وقتی بحث بر سر مانتوهای نوشتاری پیش می آید ،می خندد و آنها را زیاد حدی نمی گیرد.

این طراح لباس می گوید:هیچ کدام از تولید کنندگان مارک و برند در این حوزه ورود پیدا نمی کنند و آنها شان خود را حفظ می کنند ،چرا که ذائقه مشتری برای آنها از موج های بازار لباس مهمتر است.

به گفته وی،این نوع ‘لباس نوشتارها’ و مانتوها از سوی کارگاه های خانگی یا تولید کنندگان خرد و کوچک، تولید و روانه بازار می شود و البته گاهی ممکن است لباس های وارداتی ترک و چینی نیز این نوشتار را داشته باشد،اما برندهای مهم تولید لباس هیچ کدام زیربار ریسک این نوع البسه نمی روند و استانداردهای جهانی و پروتکل های بین المللی احترام به مشتری را حفظ می کنند.
وی می گوید:حتی در فشن شوهای بزرگ و معتبر نیز هیچ کدام از تولید کنندگان مطرح لباس حاضر به ارائه لباس های نوشتاری نیستند چون به واسطه این عمل علاوه بر آلودگی بصری و دیداری، متهم به تبلیغات خیابانی می شوند و باید به ازای آن جریمه پرداخت کنند.

گفته های این طراح لباس نشان می دهد که در ایران فروشندگان لباس با این پروتکل های جهانی آشنایی ندارند و هر کدام از آنها لباس فصل یا اسپرت ارائه می کنند و بدون هیچ پیش آگاهی اقدام به فروش لباس های تبلیغی و نوشتاری می کنند.

اما در سوی دیگر، شرکت های بزرگ تولیدی لباس در سراسر جهان با استخدام گرافسیت ها و طراحان ،اقدام به برند سازی برای خود می کنند تا برندها و مارکها رقابتی سخت در بازار سود آور لباس داشته باشند.

از این رو است که تاریخ پوشاک در جهان نشان می دهد که بسیاری از طراحان برای ورود یک لباس به بازار ، همه موارد ریسک پذیر را مورد تحلیل قرار می دهند.
فردریک هنری رویس ˈدر ۲۷ می ۱۸۹۳ میلادی در الواتن نزدیک پترزبورگ برای نخستین بار پیشنهاد داد تا طرح کوچک و ریزی ˈرولزرویسˈ بر روی لباسی درج شود و این طرح کوچک برای سه کمپانی بزرگ تولید شلوار،لباس و ژاکت قراردادهای میلیون دلاری امضا کرد.

این نخستین حرکت برای بهره مندی از مولفه نشانه شناسی در صنعت لباسی مدرن بود،چرا که پس از این حرکت، نشانه ها در برندهای مختلف هر روز در سراسر جهان بروز رسانی شد.
مارک ها و برندهای معروف تولید کننده لباس در همان سالی که ملکه انگلستان از گربه سیاهی در کاخ الیزه فرانسه ترسیده بود لباسهای تولیدی خود را با دو چشم ˈ گربه ˈ وارد بازار کردند، بدون این که نوشتاری بر روی لباس ها وجود داشته باشد.

حتی تولید کنندگان ورزشی نیز از نوشتار استفاده نمی کنند مگر تولید پیراهن یک تیم ورزشی که اسپانسر دارد و از این رو نوشته روی پیراهن تبلیغی برای باشگاه محسوب می شود.
در مسابقات بسکتبال حرفه ای آمریکا موسوم به NBAنشانه های باشگاهی حرف اول را می زند به گونه ای که Wild cattle یا گاوهای وحشی لیگرز در مقابل banana mouse یا موشی های موزی و جسور میامی قرار دارد و تماشاگران با برندهای لباسها،از تیمهای خود حمایت می کنند.
کمپانی ها معروف لباس هرساله محصولات جدید خود را با زیرمارک و برند اختصاصی و رو مارک های جدید و اختصاری وارد بازار می کنند و کمتر به مباحث نوشتاری می پردازند.

حتی برند Pierre Cardin طرح تلفیقی خود را از ترکیب نشانه های فرانسوی و ایتالیایی وارد بازار می کند و هرگز نوشته ای بزرگ و چشم گیر شبیه تابلوهای تبلیغاتی را روانه بازار نمی کند.
با ورود امپراطوری Armani در دهه ۷۰به بازار لباس،برندها با نشانه های مختلف از این کمپانی به جهان صادر شد و این کمپانی نیز حاضر به ارائه سرنوشته ها و نوشته ها در طرح های خود نشد.
در این میان تنها تعدادی از شرکت های مشهور از علامت اختصاری مانند ˈT.N.Pˈ یا دو واژه ˈP& Jˈ یا سرواژهˈD&K ˈ را بر روی لباسها استفاده کردند و نوشتار را چندان مورد توجه قرار ندادند.

ورود ‘پیراهن نوشت ها’ به بازار جهانی یا به دلیل تبلیغات است یا به دلیل همگن شدن و هماهنگ کردن و هم لباس شدن کارگران خود است، به گونه ای که ورود لباس های با نوشته های شل ،توتال ،کاپر پلات و کت،زمینه ساز معرفی این شرکت ها به عموم مردم است.
از نظر شهرداری های تعدادی از شهرهای بزرگ جهان ،این کمپانی های و کاراتل های اقتصادی برای ورود این پیراهن ها به ویترین مغازه ها باید هزینه تبلیغ آن را پرداخت کنند، در حالی که همین لباس ها به راحتی در ایران و کشورهای آسیایی با نوشتاری درشت تر از مدل اروپایی آمریکایی وارد بازار می شود.

یک محقق و پژوهشگر که به بررسی نظام پوشاک پرداخته است، در این رابطه می گوید:پیرهن نوشته ها، هر کدام در جهان خود، حاوی یک مفهوم است در حالی که در ایران،برخی از خریداران به مفهوم آن توجه نمی کنند و گاهی این نوشتارها دشنام عمومی است.

فاطمه رضایی در گفت وگو با ایرنا در شهرکرد افزود: برای تعدادی از جوانان هر چیزی در فضای مجازی مد شده باشد اهمیت دارد و اگر ارزان و خوش دید باشد، بهترین نوع انتخاب است.

به گفته وی،خانه های مد در انگلستان، ایتالیا و فرانسه و سوئد و آمریکا،از مهندسی لباس برای یافتن ذائقه مشتریان براساس فصل ها استفاده می کنند به طور مثال در بیشتر اروپا برای لباس مهمانی و جشن های مردان از کت و شلوار مشکی و لباس سفید با پاییون یا کروات استفاده می شود و این در جهان لباس به عنوان یک عمومیت دیپلماتیک پذیرفته شده است و ورود لباس های نوشتاری در این جلسات یک نوع بی احترامی است.

به گفته وی،پوشیدن لباس،بدون تفکر بر روی نوشته یا علامت آن چندان قابل قبول نیست و خانواده ها و رسانه ها در این زمینه مسئولیت مهمی بر دوش دارند.

اکنون مانتوهای ملکه ای آنقدر در بازار فراوان شده است که خاصیت مشتری پسندی اولیه خود را از دست داده است و بسیاری از این مانتوها روی دست فروشندگان مانده است.