میرزا تقی فراهانی در طول زندگی خود دو بار ازدواج کرد، ازدواج اول با دختر عمویش بود که در سن ۴۳ سالگی از وی جدا شد. ازدواج دومش نیز با خواهر ناصرالدین شاه بود که به نظر می رسد یک ازدواج سیاسی بوده است.
فارس: میرزا تقی فراهانی در سال ۱۱۸۶ شمسی در یکی از روستاهای اراک متولد شد. پدر او آشپز قائممقام فراهانی بود. به همین دلیل در خانه قائممقام تربیت شد و در جوانی توانست منشی او شود.
میرزاتقی دو بار ازدواج کرد؛ ازدواج اول با دختر عمومیش «جانجان خانم» بود.
امیر کبیر در زمان صدارت خود از این زن جدا شد و هنگامی که ۴۳ سال داشت، در ۲۶ بهمن ۱۲۲۷ با «ملکزاده خانم» تنها خواهر تنی ناصرالدینشاه ازدواج کرد؛ دختری که ۲۷ سال از خودش کوچکتر بود! این ازدواج ظاهراً به خواست و اشاره ناصرالدین شاه صورت گرفت تا پیوند صدراعظم با خانواده سلطنتی محکمتر شود.
با این وجود، این وصلت سیاسی سودی به حال امیر نداشت و او در پی توطئهچینی گروهی از درباریان -که مهدعلیا مادر همسرش نیز جزء آنان بود- ابتدا از صدارت عزل شد و سپس در ۲۰ دی ۱۲۳۰ به قتل رسید.
در بالا، تصویر سند ازدواج امیرکبیر با ملکزاده خانم مشاهده میشود. وی یک جلد کلامالله و «هشت هزارتومان نقد اشرفی ناصرالدینشاهی هجده نخودی» را مهریه همسر خود قرار داد و پای عقدنامه را مهر کرد.
نقش مهر امیرکبیر «الملک الحق المبین. عبده محمدتقی» بود.
سند ازدواج امیرکبیر هشت دهه قبل توسط مرحوم حاج حسین آقا ملک وقف آستان قدس رضوی شد.
این سند یک متر و ۳۱ سانتیمتر طول و ۹۳ سانتیمتر عرض دارد و چندی پیش توسط مرمتگران موزه ملی ملک مرمت شد.