مجله انلاین دوستان : «معمای شاه» عنوان مجموعه تلویزیونی با ژانر تاریخی به کارگردانی محمدرضا ورزی است که از بازگشت محمدرضا پهلوی از مصر، پس از ازدواج با فوزیه تا زمان مرگ او را به تصویر میکشد. مجموعهای با ۱۶۰۰ بازیگر و بیش از ۱۵۰ نفر از عوامل سینمای ایران که به تازگی در کنداکتور تلویزیونی شبکه یک و در روزهای جمعه مشابه بسیاری از سریالهای درجه الف مانند «در چشم باد» و «مختارنامه» قرار گرفته است. سریال معمای شاه قرار است روایت جریانات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در اواخر دوره پادشاهی رضا پهلوی و سالهای پادشاهی محمدرضا پهلوی را با تاکید بر اتفاقات دربار روایت کند.
اخبارهنری/ براساس برخی مستندات این مجموعه با هزینه ۹۰ میلیاردی در هشت سال ساخته شده است و علت اعتماد مدیران رسانه ملی به محمدرضا ورزی بیارتباط با ساخت مجموعههای متعدد تاریخی توسط این کارگردان در تاریخ معاصر نیست. برای مثال: «تبریز در مه» مجموعه تلویزیونی تاریخی که ماجرای جنگهای ایران و روسیه را در زمان فتحعلی شاه و عباس میرزا به تصویر کشیده است و روایتگر جنگهای این دو کشور از آغاز تا مرگ عباس میزا است، مجموعه تلویزیونی «سالهای مشروطه» که روایتگر زندگی پنج پادشاه قاجار در مدت ۷۰ سال حکومت بر ایران است، سریال «پدر خوانده» که تاریخ سلطنت محمدرضا پهلوی از شهریور۱۳۲۰ تا بهمن ۱۳۵۷ را به نمایش میگذارد و «عمارت فرنگی» که اتفاقات دوران سلطنت رضاشاه را از سال ۱۲۹۶ تا ۱۳۲۰ روایت میکند. مجموعه تلویزیونی معمای شاه با رویکرد تصویرسازی مستند تاریخ معاصر ایران مانند دیگر کارهای ورزی، شباهتسازی چهرههای شاخص را از شاه جوان و محمدعلی فروغی تا اشرف پهلوی و ملکه فوزیه به خوبی به تصویر کشیده است؛ تصویر رعایت تشریفات درباری با آنچه در کاخ شاهنشاهی اتفاق افتاده است، اشاره به جزئیات مکالمات درباریان، ساخت شخص دوم و سوم برای قهرمانپروریهای حاشیهای خط اصلی داستان و نشان دادن فضاهای اجتماعی مطابق با تاریخ در حال روایت از ویژگیهای سبک کارگردانی ورزی است که در معمای شاه هم به چشم میخورد.
اما آنچه در همان قسمتهای اولیه فارغ از نوع نگاه به داستان آن زمان و برخورد سلیقهای با برشهایی از رویدادها تاریخی در حال اتفاق است، شخصیتپردازی بسیار ضعیف از برخی چهرهها خصوصا رضا خان است. نوع ادبیات گفتمانی، نحوه پوشش و نحوه رفتار وی قطعا تفاوتهای زیادی با چهره واقعی و مستبدانه رضا خان نظیر بازی فوقالعاده سعید راد در همین نقش در سریال در چشم باد دارد. به نظر، معمای شاه در روایت تاریخی ضعیف، در شخصیتپردازی برابر به جز نکاتی که اشاره شد تا حدودی قابل قبول و در داستانپردازیهای اجتماعی نظیر گروه فقرا به سرپرستی یک زن، دوست قزاق و مهاجر رضا خان، خانواده چشمپزشک و بسیاری داستانهای فرعی دیگر موفق عمل کرده است. اما کاش ورزی و رسانه ملی بیشتر به روایتهای دقیق تاریخی تکیه میکردند.