واقعیتها وافسانه‌ها درباره خودارضایی

مجله انلاین دوستان :     ماهنامه سپیده دانایی – غلامرضا میناخانی*: خودارضایی عملی است که به لحاظ دینی مورد نکوهش فراوان قرار گرفته است. با این حال افسانه ها و خرافات فراوانی درباره آن وجوددارد. بسیاری از این افسانه ها پشتوانه علمی ندارند و صرفا موجب احساس اضطراب و ایجاد احساس گناه در افراد می شود. خودارضایی مثل هر کارکرد جسمانی- روانی دیگری می تواند تبدیل به یک فعالیت آسیب زا شود که در این مورد می توان به «خودارضایی وسواسی» اشاره کرد که در آن فرد اجبار به انجام خودارضایی احساس می کند.

در این مطلب ابتدا افسانه های رایجی که درباره خودارضایی وجود دارد را واکاوی می کنیم و سپس خودارضایی وسواسی را به عنوان یکی از اختلال های مرتبط مورد بررسی قرار می دهیم و در نهایت به راهکارهایی برای فائق آمدن بر آن اشاره می کنیم.

افسانه شماره یک: خودارضایی بینایی را ضعیف می کند

مطالعات نشان می دهند که خودارضایی امر بسیار رایجی است. نتایج پژوهش ها نشان می دهند که ۶۷ الی ۹۴ درصد از مردان و بین ۴۳ تا ۸۵ درصد از زنان حداقل یک بار در طول زندگی شان اقدام به خودارضایی کرده اند. در ایران تعداد این پژوهش ها بنا به دلایل مختلفی کمتر است و یا در دسترس نیست. ولی مطالعه ای که در سال ۱۳۹۰ انجام شده است (و در مجله علوم رفتاری و اجتماعی چاپ شده) نشان می دهد ۹۲ درصد از مردان و ۶۲ درصد از زنان ایرانی حداقل یک بار در طول زندگی شان اقدام به خودارضایی کرده اند.

بنابراین احتمالا بینایی تعداد کثیری از افراد جامعه باید از بین رفته باشد یا مشکل داشته باشد. وی علم پزشکی تاکنون هیچ نتیجه مستقیمی درباره ارتباط خودارضایی با مشکلات پزشکی و ضعف بینایی به دست نیاورده است. تنها مطالعات پزشکی که در آن به ارتباط خود ارضایی با مشکلات جسمانی اشاره شده است، مربوط به خودارضایی وسواسی است.

افسانه شماره دو: خودارضایی اختلال روانی ایجاد می کند

تنها مشکل روان شناختی مرتبط با خودارضایی، «احساس گناه» است. عوامل متعددی موجب می شود که فرد بعد از خودارضایی دچار احساس گناه شود. از جمله این که اگر فرد «خودارضایی» را امر غیرطبیعی و ناپسند و زشت در نظر بگیرد، یا پیامدهای وحشتناک برای آن متصور شود، یا حتی اگر همین افسانه هایی که در این جا ذکر می شود را از پیامدهای خودارضایی در نظر بگیرد، احساس گناه در او افزایش پیدا می کند.

افسانه شماره سه: خودارضایی باعث تضعیف قوای جسمانی، کم خونی و لاغری می شود

بله؛ خودارضایی مانند هر عمل دیگری که بخشی از انرژی جسمانی بدن را تحلیل می برد، موجب خستگی و یا شاید بی حالی شود و بخشی از انرژی جسمانی بدن را مصرف می کند. ولی خستگی، بی حالی و تحلیل انرژی بعد از خودارضایی با استراحت و تغذیه مناسب دوباره تامین می شود و این تحلیل انرژی دائمی نیست. همچنین خودارضایی در مردان، ارتباطی به بدکارکردی اسپرم ها ندارد.

خودارضایی وسواسی چیست؟

خودارضایی وسواس گونه به شرایطی اشاره دارد که در آن فرد برای انجام خودارضایی احساس اجبار می کند. این شرایط می تواند با دیدن فیلم ها یا عکس هایی با محتوای جنسی همراه باشد یا نباشد. این وسواس می تواند با دیگر اختلال های رایج روان شناختی همچون افسردگی، اضطراب و رفتارهای وسواسی و ناتوانی در رابطه عاطفی همراه باشد.

نشانه های خودارضایی وسواسی چیست؟

اگر چنین نشانه های در عمل به خودارضایی وجود داشته باشد، می توان آن را خودارضایی وسواسی در نظر گرفت:

• اگر خودارضایی فرد آن قدر زیاد باشد که روابط اجتماعی، عاطفی، بین فردی و کاری او را مختل کند.

• اگر خودارضایی آن قدر شدید باشد که بعد از هر ارگاسم احساس تنهایی در فرد ایجاد شود.

• اگر بعد از خودارضایی رضایت جنسی کسب نشود.

• اگر فرد روزانه بین ۵ تا ۱۵ بار خودارضایی کند.

• اگر فرد نمی تواند وسوسه تحریک اندام های جنسی اش را کنترل کند.

• اگر فرد تنها زمانی دست از خودارضایی می کشد که آسیب دیده یا خسته و فرسوده شده یا احساس فشار اجتماعی شدیدی را تجربه می کند.

چگونه با خودارضایی وسواسی کنار بیاییم؟

حالا که این اختلال را شناختید راه حل هایش را هم با هم مرور می کنیم.

۱- بپذیرید که مشکل دارید

از مهم ترین دلایل خودارضایی، نداشتن رابطه عاطفی و جنسی طبیعی است. اگر شما به این دلیل خودارضایی می کنید احتمالا باید دلایل ناتوانی در برقراری رابطه عاطفی را پیدا کنید. از طرف دیگر خودارضایی راهی برای فرار از واقعیت های زندگی است. تغییر در زندگی نیاز به این دارد که شما اهداف مشخصی را دنبال کنید. همچنین «زمان خطرناک» را پیدا کنید. یعنی نشانه هایی که موجب می شوند که شما در آن زمان دست به خودارضایی بزنید را پیدا کنید و در آن زمان ها خود را مشغول به کار دیگری کنید.

۲- ابتکار به خرج دهید و عادت هایتان را بشکنید

مدتی خودارضایی نکنید و وارسی کنید که این رفتار چه قدر از زمان شما را به خود اختصاص می دهد، در حالی که می توانید آن را به فعالیت های اجتماعی و احساس های بهتر بگذرانید. به عبارت دیگر، بهتر است به جای تاکید بر یک جنبه از زندگیتان (در اینجا زندگی جنسی)، ابعاد لذتبخش دیگری نیز داشته باشید.

۳- ذره ذره کم کنید

اگر شما روزانه خودارضایی می کنید، اول تلاش کنید که، یک روز در هفته خودارضایی نکنید. مثلا جمعه ها خودارضایی نکنید. سپس تلاش کنید که هفته ای دو روز خودارضایی نکنید و در آن روزها به نیازهای جسمانی و روانی دیگرتان برسید.

۴- خودتان را مشغول نگه دارید

وقتی هیچ کاری برای انجام دادن نداشته باشید، احتمال این که خودارضایی کنید زیاد می شود. خلاقیت به خرج دهید و خود را در موقعیت هایی قرار دهید که نمی توانید خودارضایی کنید. بودن با دوستان، رفتن به کتابخانه یا کتابفروشی، رفتن به پیاده روی، رفتن به باشگاه ورزشی، رفتن به یک کافه یا رستوران، روش هایی هستند که شما را از خودارضایی دور می کنند. درواقع با این کار شما ذهنتان را تربیت می کنید که هر نشانه ای را با خودارضایی همانند نکند.

۵- به فیلم ها و عکس های جنسی نگاه نکنید

یکی از دلایلی که افراد نمی توانند رفتارهای وسواسی خودارضایی را کنترل کنند، پورنوگرافی یا دیدن فیلم های جنسی است. خیلی مهم است که تحملتان را برای وسوسه دیدن چنین فیلم هایی بالا ببرید.

* کارشناس ارشد روان شناسی بالینی