مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
انتشار فیلمی در فضای مجازی با عنوان تخریب آب‌انبار تاریخی در اِوَز لارستان که متعلق به دوره افشاریه بوده، خشم دوست‌داران میراث فرهنگی کشور را برانگیخته است؛ اما واقعیت ماجرا چیست؟
خبرگزاری فارس: آب‌انبار‌ها قصه‌ای دیرینه دارند و مردمان سخت‌کوش جنوب کشور که آفتاب سوزان در کنار کم‌آبی را با گوشت و پوست خود لمس کرده‌اند، خاطرات شیرینی را از نوشیدن یک جرعه آب شیرین و گوارا از آب‌انبار دارند.
از این آب‌انبار‌ها در فارس هم زیاد دیده می‌شود؛ از لارستان بزرگ گرفته تا شهرستان‌های مُهر و گراش و لامِرد و خُنج و … هرکدام در گذشته‌ای نه‌چندان دور آب شُرب خود را از طریق جمع شدن نزولات آسمانی در همین آب‌انبار‌ها تامین می‌کرده‌اند.
اما طی روز‌های اخیر فیلمی در فضای مجازی منتشر شده که تخریب یک آب‌انبار قدیمی با بیل مکانیکی در شهر اِوَز از توابع شهرستان لار را نشان می‌دهد. انتشار این فیلم واکنش‌های مختلفی را در پی داشته، به‌طوری که گفته شده این آب‌انبار مربوط به دوره افشاریه بوده و تخریب آن به‌معنای خط قرمز کشیدن بر هویت و تاریخ این منطقه به شمار می‌رود.
در پی وقوع این رویداد، خبرگزاری فارس به سراغ مسؤولان لارستان رفت تا صحت ماجرا را جویا شده و ببیند چطور ممکن است در روز روشن یک اثر تاریخی به این راحتی تخریب شود؟!
حساسیت شورای شهر
رئیس شورای شهر اِوَز با تاکید بر حساسیتی که این شورا بر حفاظت از آثار تاریخی منطقه دارد به خبرگزاری فارس می‌گوید: فیلمی که در فضای مجازی از این آب‌انبار گرفته شده، فاقد توضیحات لازم است و بیننده هرگونه برداشتی می‌تواند از آن داشته باشد.
فریبا صالحی ادامه می‌دهد: اینطور نیست که یک اثر تاریخی به این شکل تخریب شود و مسئوولان هیچ اقدامی در مواجهه با آن انجام ندهند.
توجه ویژه به حفاظت از آثار تاریخی
وی اضافه می‌کند: شورای اسلامی شهر اِوَز با توجه به بودجه‌هایی که در اختیار خود و شهرداری دارد به حفاظت از آثار تاریخی منطقه توجه ویژه دارد و علاوه بر آب انبارها، در مورد موزه مردم‌شناسی اوز هم با توجه به مطالبات مردم، بدنبال حفظ و ارتقاء این میراث ارزشمند است.
صالحی با اشاره به مسئوولیتی که اداره اوقاف و امور خیریه در مورد حفاظت از برکه‌های آب‌انبار دارد، عنوان می‌کند: علاوه بر میراث فرهنگی، اوقاف نیز مسئوولیت حفاظت از این برکه‌ها را برعهده دارد.
وی می‌افزاید: ریاست اوقاف اوز حدود ۳ ماه است که برکنار شده، اما هنوز جایگزینی برای آن تعیین نشده است؛ اما باز هم اینطور نیست که امکان تخریب یک بنای تاریخی به این شکل فراهم باشد.
تخریبی در کار نیست
بخشدار اوز نیز با تکذیب وقوع تخریب آثار تاریخی این منطقه بیان می‌کند: بر اساس بررسی‌ها و شواهد موجود آب‌انباری که فیلم آن در فضای مجازی منتشر شده تنها ۴۵ سال قدمت تاریخی دارد و به این ترتیب در شمار میراث فرهنگی قرار نمی‌گیرد.
آتش‌فراز می‌افزاید: پس از آمادگی یک فرد خیّر برای مرمّت و بهسازی این آب‌انبار، اقدامات لازم شروع شد تا تَرَک‌خوردگی گنبد و ریزش آن برطرف شود.
وی با گلایه از فیلمی که این کار خیّر را در نقطه مقابل و تخریب توصیف کرده است، می‌گوید: فلسفه آب‌انبار انجام یک کار خِیر جاری است که مرمت آن می‌تواند به این خیر جاری جان دوباره ببخشد.
بخشدار اوز تصریح می‌کند: اگر این آب‌انبار قدمت تاریخی داشت اوقاف و بخشداری اوز به هیچ عنوان اجازه تخریب آن را نمی‌داد و برای مرمت با هماهنگی میراث فرهنگی لار وارد عمل می‌شد.
۱۷۰۰ آب‌انبار در اِوَز
آتش‌فراز، اوز را مرکزی برای آب انبارها می‌داند و اظهار می‌کند: در بخش اوز بیش از یک هزار و هفتصد آب‌انبار وجود دارد و بنا کردن هر آب‌انبار به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هزینه نیاز دارد که خیران در اقدامی قابل تقدیر همواره در احداث و مرمت آن‌ها حضور موثر داشته‌اند.
وی ادامه می‌دهد: هرگونه بازسازی و بهسازی آب‌انبار‌های تاریخی تحت نظر و با اطلاع‌رسانی به میراث فرهنگی انجام می‌شود.
لزوم هماهنگی برای جلوگیری از شایعات
در ادامه این گزارش به سراغ مسئوول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لار رفتیم.
سیما علویه عدم هماهنگی با میراث فرهنگی برای مرمت این آب‌انبار را دلیل شایعه‌پراکنی‌ها در فضای مجازی می‌داند و می‌گوید: اگرچه این آب‌انبار قدمتی کمتر از ۵۰ سال دارد و به هیچ عنوان اثر تاریخی به شمار نمی‌رود، اما اگر برای همین مرمت با میراث فرهنگی لار هماهنگی می‌شد، چنین شایعاتی منتشر نمی‌شد.
وی ادامه می‌دهد: در صورت اطلاع‌رسانی پیش از انجام این کار، میراث فرهنگی لار اقدام به اعلام و انتشار این خبر و اطلاع‌رسانی درست در این زمینه می‌کرد و راه برای هرگونه سوء‌برداشت از این اقدام بسته می‌شد.
وی اضافه می‌کند: در پی انتشار این شایعات با اداره‌کل میراث فرهنگی استان و متعاقب آن کشور نامه‌نگاری‌های لازم انجام شده و روند این مرمّت و اینکه خدشه‌ای به یک اثر تاریخی نبوده است، توضیح داده شد.
علویه با بیان اینکه آب‌انبار مورد نظر «حاجی‌قنبر» نام دارد که در بخش اوز شهرستان لار قرار گرفته و از قدمت ۴۵ ساله برخوردار است، تصریح می‌کند: به دلیل اینکه این آب‌انبار تاریخی نبوده، بر اساس تصمیم خیّران و بخشداری اوز و با هدف تعمیر و نوسازی، بدون مکاتبه با میراث فرهنگی شهرستان تخریب شده است.
وی تاکید می‌کند: بر اساس شایعات منتشرشده در این مورد و با مذاکرات اداره اوقاف شهرستان و بخشداری اوز مقرر شد تا از این پس کلیه اقدامات احیاء، بازسازی و مرمت آب‌انبار‌های منطقه اعم از تاریخی و بدون ارزش تاریخی با تحقیق و استعلام از اداره میراث فرهنگی انجام شود تا در حق مسئوولان این اداره که همواره دغدغه حفظ آثار تاریخی را دارند نیز اجحافی نشود.