وعده نظارت بر رعایت پروتکل ها چقدر عملی شد؟

 اما در گزارش میدانی ما و گفت وگو با برخی از رانندگان مشخص بود برخی از آن ها نمی دانستند باید چه کار کنند. یکی از رانندگان خط ۷ می گوید: «به ما  نگفته اند که بیشتر از ظرفیت اتوبوس سوار نکنیم، حتی برای رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی تنها می توانیم تذکر بدهیم و اگر کسی هم رعایت نکرد، اجازه نداریم با آن ها جر و بحث یا از اتوبوس پیاده اش کنیم. خط ۸۳۱ که در مسیر امامیه تا شهرک شهید رجایی در حاشیه شهر مشهد فعالیت می کند، یکی از خطوطی است که همواره در طول تمام ساعات با ازدحام زیادی از مسافران روبه رو است. با یکی از اتوبوس های این خط از امامیه تا شهرک رجایی رفتم، نه تنها خبری از فاصله‌گذاری و استفاده نکردن از برخی صندلی ها نیست بلکه برخی مسافران شانه به شانه هم تا رسیدن به مقصد در اتوبوس ایستاده‌اند. ساعت ۱۶ است. با یکی از مسافران سر صحبت را باز می کنم و از وضعیت رفت و آمد مسافران در این روزهای کرونایی می پرسم؛ «ساعت ۸ باید سرکارم باشم، به همین دلیل زودتر یعنی ساعت ۷ به ایستگاه می‌روم و منتظر می‌شوم. تقریبا چند دقیقه‌ای طول می‌کشد اتوبوس بیاید و سوار شوم، صبح‌ها چون مسافر کم است،  صندلی‌ها یکی در میان پر می‌شوند اما موقع برگشت، اتوبوس‌ها از میدان فردوسی  پر از مسافر هستند حتی وسط اتوبوس هم پر می‌شود.»

در ادامه گزارش به سراغ راننده اتوبوس دیگری می روم تا از نحوه اجرای پروتکل های بهداشتی مطلع شوم. وی معتقد است تا زمانی که اتوبوس هست و اداره ها و بازار باز هستند، اتوبوس ها خلوت تر نمی شود. به دلیل این که هزینه اتوبوس کمتر است، بیشتر مردم ترجیح می دهند با اتوبوس بروند، چرا که درآمدی ندارند. این راننده ادامه می دهد: صرفا با تذکر نمی توان از سوار شدن بیشتر از ظرفیت مردم جلوگیری کرد، به مسافران اعلام می کنیم که ماسک بزنید ولی برخی افراد به جای ماسک زدن بد و بیراه تحویل آدم می دهند.

از وی  در خصوص ظرفیت اتوبوس ها در شرایط کرونایی می پرسم که می گوید:  در شرایط عادی ۴۷ نفر نشسته، ۴۷ نفر ایستاده و یک نفر هم با ویلچر ظرفیت دارند. در خصوص ظرفیت در شرایط کرونایی برای رعایت پروتکل های بهداشتی، چیزی به ما نگفته اند، ضمن این که بگویند وقتی در ایستگاه مسافر می خواهد سوار شود می خواهید چه کار کنید؟ اگر در هر ایستگاه به خاطر ظرفیت درگیر بشویم که نمی شود کار کرد. در این شرایط کرونایی شاید ۲۰۰ نفر هم مسافر سوار می شوند!  با خط ۲۰۲ که از پایانه فردوسی به سمت شاهنامه می رود، همراه می شوم. این جا هم وضعیت مناسب نیست، بیشتر مسافران نه ماسک داشتند و نه جایی برای سوزن انداختن بود. موضوع را به راننده می گویم. او نیز نظر جالبی را مطرح می کند: اگر شهرداری  می خواهد اتوبوس ها با ظرفیت کم در این روزهای کرونایی فعالیت کنند باید در زمان پیک مسافر تعداد اتوبوس ها را بیشتر کند، تعداد اتوبوس ها کمتر است و شهروندان زیادی برای سوار شدن به اتوبوس در همه ایستگاه ها هجوم می آورند.

یکی دیگر از رانندگان  اما به عامل دیگری اشاره می کند و می گوید: طبیعی است، وقتی اتوبوسی در یک مسیر با ۲۰۰ مسافر حرکت می کرده، حالا نمی تواند با ۵۰ تا ۱۰۰ مسافر همان درآمد را کسب کند. آیا مسئولان که دم از ظرفیت مناسب می زنند، برای رانندگان و شرکت های خصوصی امتیازی در نظر گرفته اند؟ برخی صندلی های قطارشهری نیز با نوار قرمز رنگ مشخص شده تا کسی روی آن ها ننشیند اما در برخی از ساعات اوج استفاده از مترو این موضوع رعایت نمی شود. برای بررسی دقیق تر این موضوع در بعد از ظهر پنج شنبه سری به خط یک مترو می زنیم. کم کم صندلی ها پر می شود و برخی مسافران نیز در وسط واگن ایستاده اند با این که تاکید شده بود در مترو خارج از ظرفیت مسافری پذیرش نمی شود.

حسینقلی زاده مقدم، مدیر عامل اتوبوسرانی مشهد در خصوص پیام اینستاگرامی شهردار مشهد که اعلام کرده، اتوبوس ها نباید بیشتر از ظرفیت خود در این شرایط کرونایی مسافر سوار کنند، می گوید: ما پیام آقای شهردار را دریافت و به همه همکاران ابلاغ کردیم، خود من پشت شبکه بی‌سیم ابلاغ کردم. همکاران من موظف اند اگر اتوبوسی بیشتر از ظرفیت خودش مسافر داشت بلافاصله اعلام کنند تا خطوط پشتیبان اعزام شود. وضعیت خطوطی را که گزارش می شوند، برای وی تشریح می کنم و می گوید: برای این که حمل و نقل خلوت شود باید اهداف سفر را کنترل کنیم. اگر ظرفیت اتوبوسی در مسیری بالا رفت، بلافاصله همکاران ما در گشت و خود اتوبوسرانان اعلام می کنند تا از خطوط دیگری که قابلیت کاهش دارد، خط کمکی اعزام کنیم. حسینقلی زاده از شهروندان درخواست کرد، زمانی که مشاهده کردند اتوبوسی ظرفیت آن تکمیل شده سوار نشوند و چند لحظه تامل کنند تا اتوبوس بعدی بیاید. همکاری شهروندان خیلی مهم است و اگر شهروندان کمک نکنند، سیستم حمل و نقل عمومی دچار مشکل می شود، وقتی همه در یک لحظه سوار شوند، اجتماع زیاد می شود.

وی می افزاید: از زمان شیوع کرونا که میزان مسافران ما به نصف کاهش پیدا کرده حتی یک خط را از فعالیت خارج نکردیم. همچنین برای رعایت پروتکل های بهداشتی در انتها و ابتدای ایستگاه ها مراکز فروش ماسک دایر کردیم و مسافران باید با ماسک سوار شوند و ناظرانی در این خصوص برای ارشاد و تذکر در نظر گرفته شده اند. حسینقلی زاده با بیان این که ۳۵۰۰ ایستگاه اتوبوس در مشهد وجود دارد، اظهار می کند: به تمام همکاران اتوبوسران اعلام کردیم، به مسافرانی که بدون ماسک سوار می شوند، تذکر دهند اما در مواردی  متاسفانه با برخورد قهری مسافران روبه رو می شوند. بر اساس گزارش هایی که دریافت کردیم، ۱۵ درصد مسافران در اتوبوس ها از ماسک استفاده نمی کنند.