حدود یک ماه پیش دو نگرانی جدی در حوزه واکسن کرونا وجود داشت یکی کمبود واکسن در کشور و دیگری هم نحوه مدیریت پروژه واکسیناسیون بود. درباره کمبود واکسن تا زمانی که واکسن داخلی وارد چرخه درمان نشود مشکل به قوت خود باقی خواهد ماند که امیدواریم با ورود واکسن داخلی از خرداد این نگرانی برطرف شود اما درباره مدیریت واکسیناسیون هرچند در فاز اول واکسیناسیون، شاهد برخی تخلفات توسط مسئولان بودیم که با برکناری، معرفی به دادگاه و … همراه بود اما بعد از شروع فاز دوم و واکسیناسیون افراد بالای ۸۰ سال ،گزارش ها و روایت های مردمی نشان از مدیریت خوب واکسیناسیون دارد که امیدواریم تا پایان واکسیناسیون به همین شکل و منظم ادامه یابد. اما امروز در کنار آماری که از میزان واکسن مورد نیاز کشور، تعداد واکسن وارد شده و مقدار واکسن خریداری شده نوشته ایم ،درباره روند واکسیناسیون هم توضیحاتی داده ایم که خواندنش خالی از لطف نیست.
چه میزان واکسن مورد نیاز است
از آن جایی که واکسن های موجود برای گروه های زیر ۱۶ سال و همین طور به زنان باردار و شیرده بررسی و تایید نشده اند این افراد نیاز به واکسیناسیون با واکسن های موجود را ندارند. با این حساب باید افراد زیر ۱۶ سال را از جمعیت کشور کم کنیم. بر اساس گفته مدیرکل دفتر جمعیت مرکز آمار ایران ۲۴.۶ درصدجمعیت ایران زیر ۱۶ سال سن دارند که با یک حساب سرانگشتی می توان فهمید که بیش از ۲۱ میلیون نفر زیر ۱۶ سال در کشور داریم که نیازی به واکسیناسیون ندارند. پس حدود ۶۲ میلیون نفر نیاز به واکسیناسیون دارند و از آن جایی که برای هر نفر باید دو دوز واکسن استفاده شود حدود ۱۲۴ میلیون دوز مورد نیاز است.البته این نکته را هم بدانید مرحله سوم فاز دوم که افراد بالای ۶۵ سال است شامل حدود پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر می شود.
تعداد واکسنی که وارد کشور شده
تاکنون توانسته ایم از ۴ کشور از جمله روسیه، چین، هند و کره جنوبی واکسن وارد کنیم. براساس آخرین آماری که معاون فنی گمرک کشور داده تا کنون بیش از ۳.۱ میلیون دوز واکسن وارد کشور شده که به نمایندگان وزارت بهداشت هم تحویل شده است. این تعداد دوز واکسن شامل ۷۲۰ هزار دوز واکسن از روسیه، یک میلیون و ۶۵۰ هزار دوز از چین، ۱۲۵ هزار دوز از هند و ۷۰۰ هزار و ۸۰۰ واکسن از کره جنوبی بوده است.
مقدار واکسن خریداری شده
در کنار واکسن هایی که واردکشور شده قراردادهای خرید واکسن هم با کشورهای مختلف برای خرید واکسن منعقد شده که البته تا وارد کشور نشوند نمی توان به آن ها امیدوار بود. به طور مثال هند هم اکنون به دلیل شیوع کرونا، صادرات واکسن را ممنوع کرده است پس باید منتظر ماند و دید که چه مقدار از واکسن هایی که قرارداد آن امضا شده تحویل کشور می شود با این حال معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور دو روز پیش درباره میزان واکسن خریداری شده گفته بود: «قرارداد خرید بیش از ۹۰ میلیون واکسن کرونا بسته شده که شامل حدود ۲۱ میلیون دوز سهم ما از کواکس ، ۶۰ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک روسی و ۱۰ میلیون دوز هم واکسن چینی می شود.» جمشید انصاری به عنوان یکی از اعضای ستاد ملی مدیریت کرونا که در جریان جزئیات خرید واکسن قرار دارد مسئله خرید واکسن کرونا در جهان را بسیار پیچیده بیان کرده است.
جدای از آن چه خواندید رئیس اتاق بازرگانی تهران هم از انعقاد قرارداد بخش خصوصی برای واردات ۶ میلیون دوز واکسن کرونا به منظور واکسیناسیون کارگران خطوط تولید خبر داده است. روز گذشته هم عضو هیئت رئیسه اتاق ایران و عراق گفت: «توافق شده که از محل مطالبات صادرات برق و گاز به عراق، واکسن استرازنکا خریداری شود.» وزیر نیرو هم اعلام کرده دولت ۱.۵ میلیون دلار از مطالبات کشور از عراق را واکسن وارد می کند. از آن جایی که قیمت هر دوز واکسن استرازنکا ۴ دلار است با این پول ۳۷۵ هزار دوز واکسن می توان تهیه کرد.
روند واکسیناسیون
تا ساعت ۱۴ روز گذشته مجموع واکسن تزریق شده یک میلیون و۱۷۵هزارو۵۴دوز واکسن بود که یعنی بیش از ۱.۷ درصد افراد بالای ۱۶ سال در کشور واکسینه شدند. با نگاهی به آمار روزانه واکسیناسیون این رقم به دست می آید که روزانه حدود ۷۵ هزار دوز واکسن تزریق می شود که به نظر می رسد باید روند واکسیناسیون را سرعت بخشید. با این حال گزارش ها نشان
می دهد که واکسیناسیون تا به این جای کار ظاهرا منظم و بیدردسر برای مردم پیش رفته است. دولت با فهم این که ممکن است بسیاری از مردم به ویژه در سنهای بالا آشنایی لازم با کامپیوتر و مسائل اینترنتی نداشته باشند ظاهرا دست از سر سامانه ثبتنام (که برای هر چیزی در کشور درست میشد) برداشت و با ترکیب کردن دو بانک اطلاعاتی ثبت احوال و مخابرات، گفته خودمان به مردم زنگ خواهیم زد تا بیایند و واکسن بزنند. دست کم تا امروز که این طور بوده است. برخی البته میگویند که تماسی نداشتند ولی تعدادشان کم بوده است و دولت هم گفته حتما با آن ها تماس گرفته خواهد شد.
استقبال مردم از واکسیناسیون عمومی
برخلاف کشور آمریکا که ۳۷ درصد مردم از واکسن زدن امتناع می کنند تا به حال در کشور ما نشانههای عدم مقبولیت واکسیناسیون کمتر دیده شده و انتشار تصاویری از ایرج خواجه امیری، خواننده سنتی قدیمی و همسر استاد شجریان که در حال تزریق واکسن بودند می تواند خیال آن عده کمی را هم که نگران واکسن هستند راحت کند. خوشبختانه تاکنون هم گزارشی از عوارض سنگین واکسن های تزریق شده منتشر نشده است. با این حال نشانههایی وجود دارد که در حال عبور از قله موج چهارم هستیم و باید برای رهایی از کرونا مراقبت بیشتری داشته باشیم و از هم اکنون برای سفرهای تعطیلات عید فطر و همچنین پویشهای انتخاباتی به ویژه در خصوص انتخابات شوراها در پایان خرداد تمهیدات لازم توسط ستاد ملی مقابله با کرونا اندیشیده شود.