مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
آب یکی از عناصر ضروری برای حیات است و کسی نیست که به نقش آن آگاه نباشد اما ممکن است گاهی نسبت به ضرورت مصرف این ماده مهم برای بدن، توجه لازم را نداشته باشیم.
کمبود آب بدن هنگامی اتفاق می‌افتد که به اندازه نیاز به بدن شما آب نرسد. بدون آب کافی بدن نمی‌تواند به درستی کار کند. باتوجه به میزان مایعات موجود در بدن، ممکن است دچار کم‌آبی خفیف، متوسط یا شدید شوید. طبیعی است که هر روز با تعریق و تنفس و از طریق اشک و بزاق (تف)، آب بدنتان را از دست می‌دهید. معمولا مایعات ازدست‌رفته را با نوشیدن مایعات و خوردن غذاهایی که حاوی آب هستند جایگزین می‌کنید. کم‌آبی چه آسیب‌هایی به بدن شما می‌زند و در زمان کم‌آبی چه باید کرد؟
کم آبی بدن به چه معناست؟
زمانی بدن شما با کم‌آبی مواجه می‌شود که آب کمتری نسبت به آنچه بدنتان مصرف می‌کند، می‌نوشید. در این زمان انجام برخی کارهای اساسی برای بدن دشوار می‌شود، مثلا در حفظ دمای ثابت بدن و دفع سموم با مشکل مواجه می‌شوید. شما هر بار که عرق می‌کنید، اشک می‌ریزید و به حمام می‌روید، آب از دست می‌دهید، حتی در هر بار تنفس کمی آب مصرف می‌کنید.
کم‌آبی چه تاثیری بر بدن شما می‌گذارد؟
بیش از نیمی از وزن بدن شما از آب تامین می‌شود بنابراین کم‌آبی در بدن ممکن است در شکل‌های مختلفی بروز کند. اگر بدن شما با کم‌آبی در حد پایین مواجه باشد، ممکن است احساس خستگی کنید، دچار سردرد شوید یا در روحیه و تمرکز شما تاثیر بگذارد. هنگامی که در ورزشگاه، تمرین سنگینی می‌کنید، تمام عرق‌ها درحقیقت مقدار خون شما را کاهش می‌دهد.
آیا احساس تشنگی یکی از نشانه‌های کم‌آبی بدن است؟
بله اما نیازی نیست که بترسید. تا زمانی که آرزوی رفع عطش دارید، بدن شما فقط کمی کم‌آب است و تا زمانی که به هشدارهای آبی بدنتان توجه کنید، هیچ مشکلی پیش نمی‌آید. در بزرگسالان ممکن است نیاز به آب کمی دیرتر احساس شود. پس بهتر است با عادت دادن خود به نوشیدن آب، به بدنتان کمک کنید.
احتمال ابتلا به کم‌آبی بدن در چه کسانی بیشتر است؟
اگر مبتلا به اسهال هستید و وضعیتتان رو به بهبود نیست، ممکن است در روز بیش از یک گالن آب از دست بدهید. خردسالان و بچه‌ها نسبت به بزرگسالان احتمال بیشتری دارد که دچار کمبود آب در بدنشان شوند زیرا آنها نحیف‌تر هستند. بزرگسالان و افرادی که سن بالاتری دارند باید بیشتر مواظب باشند زیرا احساس تشنگی آنها با افزایش سن، کمتر احساس می‌شود. بیماری کلیه و برخی شرایط سلامت می‌تواند بدن شما را کم‌آب کند. خانم‌های باردار و شیرده بیش از حد معمول به نوشیدن آب نیاز دارند.
علائم کم‌آبی در کودکان خردسال چیست؟
خردسال‌ها و بچه‌های کوچک همیشه نمی‌توانند به شما بگویند در بدنشان چه می‌گذرد. مشاهده زبان خشک، گریه بدون اشک، پوشکی که پس از ۳ ساعت هنوز خشک است و نق‌نق بیش از حالت معمولی، نشانه‌های کم‌آبی است. وقتی کم‌آبی در کودکان شدیدتر شود، دهان آنها خشک و چسبناک خواهد شد و ممکن است چشم و گونه‌هایشان گود بیفتد. همچنین ممکن است سریع نفس بکشند و نبض سریع یا ضعیف‌تر از وضعیت عادی داشته باشند.
علائم کم‌آبی در نوجوانان و بزرگسالان چیست؟
ممکن است تشنه باشید و در دهان خود احساس خشکی یا چسبندگی کنید. شما غالبا کمتر از ۴ بار در روز از سرویس بهداشتی استفاده نمی‌کنید. ممکن است مواد زیادی دفع نکنید؛ موادی که تیره است و بوی تندی دارد. گاهی احساس سرگیجه یا حواس‌پرتی می‌کنید و ممکن است وضعیتتان از این هم بدتر شود. هرچه وضعیتتان وخیم‌تر می‌شود، تشنگی‌تان بالا می‌رود. تنفس و ضربان قلب شما ممکن است سریع‌تر از حالت عادی باشد و بیش از حد احساس گرما داشته باشید. گاهی احساس سردرگمی یا تندخویی می‌کنید.
آیا لازم است در روز ۸ لیوان آب بنوشیم؟
این قانون قدیمی پیشینه علمی ندارد اما به عنوان راهنمای کلی خوب است. مقدار آب مورد نیاز برای نوشیدن، به میزان فعالیت، محل زندگی و سلامت کلی شما بستگی دارد. اگر مطمئن نیستید به‌اندازه کافی آب می‌نوشید، رنگ پوستتان را بررسی کنید. پوست شفاف یا زرد کمرنگ به این معناست که همه مواد بدن شما تنظیم شده است. پوست تیره‌تر نشانه این است که شما باید آب بنوشید.
چه اتفاقی برای الکترولیت‌ها می‌افتد؟
الکترولیت‌ها فقط نمک‌های اساسی بدن، مانند پتاسیم، سدیم و کلسیم هستند اما آنها روی همه چیز از چگونگی عملکرد اعصاب گرفته تا ساختن استخوان سالم تاثیر دارند. سطح الکترولیت شما با مقدار آب بدنتان ارتباط دارد. این بدان معناست که وقتی مایعات زیادی را از دست می‌دهید، احساس تشنگی بیشتری خواهید داشت زیرا بدن شما سعی می‌کند الکترولیت‌ها را به تعادل برساند.
آیا به نوشیدنی ورزشی نیاز دارید؟
تقریبا هرگز. این مخلوط آب، نمک و قند برای ورزشکاران حرفه‌ای مانند دونده‌های ماراتن ساخته شده است. بیشتر ما هنگام ورزش به ماده‌ای بیشتر از آب نیاز نداریم. فقط مجبور می‌شوید بیشتر فعالیت کنید تا کالری اضافی نوشیدنی‌های ورزشی را بسوزانید. اگر بیش از یک ساعت تمرین شدید انجام دهید، سوختن آنها را می‌توانید حس کنید.
محلول هیدراتاسیون خوراکی چه زمانی ضروری است؟
هنگامی که کمبود آب بدن خفیف یا حتی متوسط است، اغلب می‌توانید آن را با مصرف آب زیاد جبران کنید اما اگر اسهال شدید دارید یا در حال از دست دادن مایعات بدن هستید، یک راه‌حل استفاده از هیدراتاسیون خوراکی است. بیشتر بچه‌ها به آن نیاز دارند. این محلول ویژه دارای نمک و قند و آنچه بدن به آن نیاز دارد، است. می‌توانید آن را از طریق پیشخوان در داروخانه خریداری کنید.
چه زمانی لازم است با پزشکتان تماس بگیرید؟
وقتی علائم کم‌آبی شدید را مشاهده کردید، سریع با پزشکتان تماس بگیرید. این اتفاق می‌تواند به سرعت به بچه‌ها آسیب برساند بنابراین بهتر است زودتر به آن رسیدگی کنید. اگر بیش از ۲۴ ساعت دچار اسهال هستید، احساس سرگیجه، حواس‌پرتی یا ضعف می‌کنید، اگر نمی‌توانید مایعات را در بدنتان نگه دارید، بدون انرژی هستید، دچار ضربان سریع قلب هستید یا تنفس شدید و مدفوع سیاه یا خونین دارید، لازم است با پزشکتان تماس بگیرید.
درمان اورژانسی (خیلی سریع) برای کم‌آبی چیست؟
وقتی سطح آب بدنتان خیلی پایین می‌آید، نمی‌توانید به تنهایی با کمبود آب بدن مقابله کنید و باید در بیمارستان معالجه شوید. در بیمارستان مایعات را به بدن شما بازمی‌گردانند تا بتوانید بدنتان را به تعادل برسانید. پزشکان از طریق ورید با IV شما را معالجه می‌کنند زیرا این روش خیلی سریع‌تر از آنچه بتوانید مواد مورد نیاز را بنوشید، نمک و مواد لازم را وارد بدن شما می‌کند.
آیا می توانم خیلی زیاد آب بنوشم؟
می‌توانید اما رفتار مناسبی نیست. زمانی که بیشتر از حجم کلیه‌هایتان آب می‌نوشید، ممکن است خیلی زیاد باشد و به بیماری «هیپوناترمی» مبتلا شوید. این در حالی است که میزان سدیم بدن شما بسیار کم می‌شود و باعث تورم در سلول‌های بدن شما خواهد‌شد. این روند می‌تواند کشنده باشد اما این اتفاق نادر است و فقط برای افرادی که در مسابقات شدید، مسافت طولانی با هم رقابت می‌کنند، اتفاق می‌افتد.
رعایت چه نکاتی برای آبدار ماندن بدن لازم است؟
اگر فقط نمی‌توانید به یاد داشته باشید که آب کافی بنوشید، دنبال دلایلی برای ساختن آن در روز خود باشید. آب را به نوشیدنی خود تبدیل کنید. در هر وعده غذایی یک لیوان آب بنوشید یا یادآوری برای نوشیدن آب را روی تلفنتان تنظیم کنید تا هر ساعت یک لیوان آب بنوشید. برخی افراد می‌دانند حمل یک بطری آب می‌تواند یادآور‌کننده خوبی باشد. اگر می‌خواهید میان‌وعده میل کنید، به جای آن آب بنوشید. بعضی اوقات بدن ما عطش و گرسنگی را اشتباه می‌گیرد.
منبع : هفته نامه سلامت