سال ۸۶ در حالی پروژه مسکن مهر در خراسان رضوی و همچنین در دیگر مناطق کشور در دولت های نهم و دهم کلید خورد که قرار بود در سال ۹۴ به اتمام برسد اما دولت دوازدهم نیز رو به پایان است و این پروژه هنوز با انواع مشکلات حقوقی ، نداشتن پیشرفت فیزیکی مناسب و نبود متقاضی برای برخی واحدها و … دست و پنجه نرم میکند،، پروژهای که بسیاری از قشرهای کمدرآمد جامعه آسیبپذیر که توانایی خرید خانه را نداشتند میتوانستند از طریق آن صاحبخانه شوند، اگرچه این پروژه بسیاری از افراد را صاحبخانه کرد اما از همان آغاز، با انتقادهایی روبه رو شد، بسیاری از واحدهای مسکن مهر در جاهایی احداث شده بودند که استقبال کمتری از آن شد یعنی بهرغم اینکه به بهرهبرداری رسیدند اما متقاضی نداشتند و مشکلات حقوقی و نبود زیرساختهای مناسب نیز طی این سالها مسکن مهر را با چالشهایی جدی مواجه کرده است.
۱۷ هزار و ۴۷۰ واحد مسکن مهر همچنان بلاتکلیف مانده است
وعدهها پشت وعدهها
پروژه مسکن مهر قرار بود سال ۹۴ در خراسان رضوی به اتمام برسد که این اتفاق رخ نداد و مسئولان دلایل مختلفی از جمله نبود اعتبار، رکود حاکم بر بازار مسکن و تأمین نشدن آورده مالی متقاضیان مسکن را برای به ثمر ننشستن واحدها اعلام میکردند، همواره مسئولان برای اتمام مسکن مهر وعدههای پشت سر هم میدادند که بعد از سال ۹۴ به هر دلیلی عملی نشد تا این که اخوان عبدالهیان مدیرکل اسبق راه و شهرسازی در خرداد ۹۸ اعلام کرد که سه ماه دیگر یعنی در مهر ۹۸ پرونده این پروژه بسته خواهد شد اما مشکلاتی که در مسکن مهر استان بهویژه در شهر گلبهار وجود داشت باعث شد بسته شدن پرونده این مسکنها در هالهای از ابهام بماند .
ورود دستگاه قضایی به پروژه مسکن مهر گلبهار
پروژه مسکن مهر گلبهار بهویژه در حوزه تعاونیها و سهلانگاری برخی پیمانکاران با مشکل مواجه شد تا جایی که در پی وصول گزارشها و درخواست جمعی از فعالان اجتماعی در زمینه ورود دستگاه قضایی به موضوع مسکن مهر گلبهار؛ در اسفند سال گذشته غلامعلی صادقی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی طی دستوری از رئیس حوزه قضایی و همچنین دادستان عمومی و انقلاب گلبهار خواست تا با ورود جدی به مسئله، در راستای دفاع از حقوق عامه و حل مشکلات مردم حمایتهای قانونی و اقدامات مقتضی لازم را انجام دهد و در صورت احراز هرگونه کمکاری و انجام ندادن تکالیف قانونی از سوی مسئولان، بر اساس بخشنامه ریاست معزز قوه قضاییه درخصوص اعمال قانون در زمینه ترک فعل مدیران اقدام کنند.وی طی دستوری از مسئولان حوزه قضایی گلبهار خواست تا به فوریت درخصوص بررسی مشکلات و مسائل مربوط به پروژه مسکن مهر گلبهار اقدام کنند.
مسکن مهر تمام نشده مسکن ملی آمد
مشکلات مسکن مهر تمام نشده دولت در سال گذشته پروژه مسکن ملی را در کشور و خراسان رضوی کلید زد تا از این طریق بتواند به آشفتگی مسکن مهر پایان دهد و در این خصوص دولت تصمیم گرفت واحدهای باقیمانده از طرح مسکن مهر را با شرایط خاص به طرح اقدام ملی مسکن اختصاص دهد. ۲۶ اسفند ۹۸ با آغاز فرایند ثبتنامها سهمیه خراسان رضوی در طرح اقدام ملی تولید و عرضه مسکن ۳۹ هزار و ۹۰۸ واحد مسکونی در نظر گرفته شد. طبق آن چه اکنون اعلامشده است، دولت در نظر دارد واحدهای باقیمانده از طرح مسکن مهر را با شرایط خاص به طرح اقدام ملی مسکن اختصاص دهد، به نظر میرسد با اختصاص این واحدها به طرح اقدام ملی میخواهد سروسامانی به واحدهای مسکن مهر بهویژه مسکنهای مهر بدون متقاضی بدهد. “میر جعفریان” معاون هماهنگی و عمرانی استانداری خراسان رضوی در گزارشی که با عنوان دو شرط اصلی برای تبدیل واحدهای مسکن مهر به طرح اقدام ملی در ۳۰ دی در روزنامه خراسان رضوی منتشر شد بیش از ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی و نداشتن مشکلات حقوقی را بهعنوان دو شرط اساسی برای تبدیل مسکن مهر به مسکن ملی مطرح کرد تا از این طریق بتوانند چالشهای مسکن مهر را کاهش دهند.
خانهام آماده تحویل است اما نمیدهند
حدود چهار ماه از پایان کار دولت دوازدهم مانده است ولی هنوز مسکن مهر خراسان رضوی به سرانجام نرسیده و گلایه های برخی ثبت نام کنندگان پروژه مسکن مهر در استان هنوز به قوت خود باقی است. خانم کبیری یکی از شهروندانی است که از سال ۸۶ برای مسکن گلبهار ثبت نام کرده اما بعد از گذشت ۱۴ سال هنوز منزل مسکونی خودش را تحویل نگرفته است. او درباره این که در این مدت به بیشتر دستگاههای اجرایی برای حل مشکلات خود مراجعه کرده و تاکنون جوابی نگرفته است به خراسان رضوی میگوید: در سال ۸۶ که مسکن مهر ثبتنام میکردند من جزو افرادی بودم که اقدام به ثبتنام کردم، در آن زمان به ما اعلام کردند که شش میلیون تومان بدهید در مدت یکی دو سال خانه را تحویل میدهیم. وی میافزاید: با بازرسی کل کشور، استانداری، شرکت تعاونی و دیگر ادارات در این مدت برای تعیین تکلیف خانهام مراجعه کرده ام و حرفشان این است که جلسه تشکیل میدهیم تا مشکل برطرف شود، اما تنها میخواستند که قیمت مسکن مهر را افزایش دهند.
هر بار مراجعه میکردم فقط وعده میدادند ۲ ماه دیگر تحویل میدهیم
کبیری ادامه میدهد: هر بار که مراجعه میکردم میگفتند تا دو ماه دیگر تحویل میدهیم، درحالیکه مستأجر بودم از صاحبخانه خواهش میکردم که دو ماه فرصت بدهید تا خانه را خالی کنم، اما با تحویل ندادن منزل مسکونی در گلبهار به این دلیل که سرپرست خانوار هم بودم شرایط زندگی سختی را سپری میکردم .
وی با بیان این که هم اکنون مسکن مهری که در گلبهار ثبتنام کردهام آماده تحویل است می افزاید: با این که خانه آماده است تحویل نمیدهند، ۱۰ سال شکایت میکنم که خانه را تحویل بدهند اما حرفم بهجایی نرسیده است، حالا هم از من خواستند که ۷۲ میلیون تومان بدهم تا خانه را تحویل دهند، همچنین وام بانکی را به ۵۵ میلیون تومان افزایش دادند.
یکی دیگر از شهروندان که پس از ۱۲ سال مسکن مهر خود در شهر گلبهار را تحویل گرفته است، میگوید: بعد از این همه مدت توانستم منزل مسکونی ام در شهر گلبهار را تحویل بگیرم، اما بعد از تحویل مشکلات زیادی دارد، برای تکمیل پروژه که مهم ترین آن آسانسور است حالا کسی پاسخ گو نیست. ما طبقه سوم هستیم و برای هر خرید باید از تعداد زیادی پله بالا و پایین برویم .
بلاتکلیفی ۱۷ هزار و ۴۷۰ واحد مسکن مهر
در همین حال “محمدعلی منصوری” سرپرست معاونت مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به این که سهمیه مسکن مهر این استان حدود ۱۲۰ هزار و ۶۰۰ واحد بود ،میگوید: از این تعداد ۱۰۳ هزار و ۱۳۰ واحد افتتاح و تحویل متقاضیان شده ،باقی مانده نیز یا نیمهتمام یا فاقد متقاضی است. وی علت نیمهتمام ماندن بقیه واحدها را میزان آورده مالی ،سهلانگاری پیمانکار و تورم می داند و تصریح میکند: پیگیر این موضوع هستیم و آن دسته از پیمانکاران را که مقصر هستند و به وظایف خود عمل نمیکنند حقوقی میکنیم، حتی در این خصوص سه پیمانکار به مراجع قضایی معرفیشده اند. منصوری تأکید می کند: اداره کل راه و شهرسازی تعهد تخصیص زمین داشته که اختصاص دادهشده است، آن چیزی که تعهد راه و شهرسازی است اقدامات حمایتی از آن انجام میشود ،در کل شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت از پنج هزار و ۵۸۲ واحد باقیمانده از مسکن مهر تا سال گذشته چهار هزار و ۶۳۵ واحد به دلیل نداشتن متقاضی باقیمانده بود که ۲۵۰ واحد از این تعداد واحد مسکن مهر را در قالب مسکن ملی اختصاص دادیم و بخشی دیگر را به نهادهای دولت واگذار کردیم و باقی مانده به متقاضیان جدید در قالب خود مالکی یا سایر طرحهاست.
اختصاص یارانه ۱۰ تا ۱۵ میلیونی به ازای هر واحد مسکن مهر باقیمانده دارای متقاضی
وی از تخصیص یارانه ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومانی به ازای هر واحد مسکن مهر باقیمانده دارای متقاضی خبر میدهد و میگوید: از طریق سازمان ملی زمین و مسکن این یارانهها تعلقگرفته تا به پروژههای فاقد متقاضی تزریق شود که تا انتهای دولت دوازدهم پروژه فاقد متقاضی به سرانجام خواهد رسید، ضمن این که در شهر بینالود تمامی مسکنهای مهر این شهر به اتمام رسیده اما تعدادی فاقد متقاضی است که کارهای آن نیز انجام میشود. معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری نیز درخصوص آخرین وضعیت مسکن مهر استان در گفت وگو با خراسان رضوی اظهار می کند: تمامی مسکن مهر استان تقریباً اجرایی شده است، تنها ۴۵۰۰ واحد مسکن مهر یا فاقد متقاضی بوده یا مشکلات حقوقی داشتند.، طبق پالایشی که صورت گرفته از تعداد ۴۵۰۰ واحد مسکن مهر و توافقاتی که با دستگاههای اجرایی و وزارتخانه های مختلف صورت گرفته به آنها اختصاص دادهشده است.میرجعفریان با بیان این که تعدادی از واحدهای مسکن مهر دارای مشکلات حقوقی هستند، تصریح میکند: حدود ۱۵۰۰ واحد مسکن مهر دارای مشکلات حقوقی هستند که تعدادی از آنها نیز در مراجع قانونی تعیین تکلیف شده است و هر آن چه از این تعداد بماند بر اساس پالایشی که شده ظرف دو هفته آینده در قالب مسکن ملی برای سروسامان دادن آنها اقدام خواهد شد.
بسته شدن پرونده مهر استان تا پایان سال ۱۴۰۰ شاید !
وی خاطر نشان میکند: پرونده مسکن مهر استان تا پایان سال ۱۴۰۰ بسته خواهد شد مگر تعدادی از مسکنهای مهر که از طریق مراجع قضایی باید تعیین تکلیف شوند. میرجعفریان با بیان این که در شهر گلبهار چیزی بهعنوان مسکن فاقد متقاضی نداریم ادامه میدهد: ۳۰۰ تا ۴۰۰ واحد مسکن مهر در این شهر که دارای مشکلات حقوقی هستند و در شهر بینالود هم که تعدادی از مسکنها فاقد متقاضی هستند در قالب مسکن ملی قرار میگیرند تا سروسامان پیدا کنند و در این جا ظرفیت خوبی وجود دارد. معاون استاندار در پاسخ به این سؤال که بیشتر مشکلات حقوقی که درگیر مسکن مهر شده است چه مواردی هستند، میگوید: مدیر عامل یک تعاونی با یک پیمانکاری قرارداد بسته است، یا با اعضای هیئتمدیره قراردادی امضا کرده تا در مدتزمان مشخصی به تعهدات خود عمل کند که این کار انجامنشده و مشکلات حقوقی به وجود آمده است، ضمن این که تورم و مشکلات مالی باعث شده مشکلات حقوقی پیش بیاید . وی همچنین با اشاره به این که در شهرهای جدید استان باید از ظرفیت هیئتمدیره شرکتها برای اعمال تخفیف و در نظر گرفتن مشوقهای مالی استفاده شود و این در حالی است که بهعنوانمثال شهر جدید بینالود دارای ظرفیت بسیاری است که در طرح اقدام ملی مسکن میتوان برای افزایش ظرفیت این شهر با مدیریت صحیح از این طرح بهخوبی استفاده کرد.
میرجعفریان می گوید: باید ظرفیت مسکن مهر فاقد متقاضی در طرح اقدام ملی مسکن مورد استفاده قرار گیرد و لازم است تا مسکن مهر فاقد مشکلات حقوقی در کمتر از یک ماه شناسایی و تعیین تکلیف شود. “حمیدرضا یزدانی” رئیس هیئتمدیره و مدیرعامل شرکت عمران شهر جدید بینالود نیز در گفت وگو با خراسان رضوی در خصوص آخرین وضعیت مسکن مهر در شهر بینالود اظهار می کند: هم اکنون با توجه به برنامهریزیهای صورت گرفته واحدهای مسکن مهر که راکد یا فاقد متقاضی بودند از مسکن مهر خارجشده است. وی به واحدهای ساختهشده مسکن مهر یا بهاصطلاح عارضه دار اشاره میکند و میافزاید: هم اکنون اقدامات برای رفع مشکلات آنها آغاز شده است، تعدادی را واگذار و تعدادی را نیز افتتاح کردیم، تعدادی از واحدهای مسکن مهر را هم که زیر ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند میخواهیم در قالب اقاله یا خودمان خریداری کنیم ، در واقع اینها واحدهایی هستند که فاقد متقاضی اند.
۱۱۰۰ واحد مسکن مهر عارضه دار در شهر جدید بینالود
یزدانی با بیان این که ۵۰۰ واحد مسکن مهر زیر ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی در شهر بینالود است ،می افزاید: درمجموع هزار واحد مسکن فاقد متقاضی هستند، ، برنامهریزی میکنیم امسال بهاحتمالزیاد مشکلات واحدهای عارضه دار مسکن مهر را که حدود ۱۱۰۰ واحد است برطرف کنیم، سال گذشته دو هزار واحد مسکونی عارضه دار داشتیم که امسال به ۱۱۰۰ واحد کاهشیافته است.
۷ هزار واحد مسکن مهر بلاتکلیف در گلبهار
“حاج محمدی” عضو هیئترئیسه شرکت عمران گلبهار نیز در گفت وگو با خراسان رضوی با اشاره به این که ساخت هفت هزار واحد از مسکن مهر در گلبهار به سرانجام نرسیده است، میگوید: این واحدها به دلیل این که فاقد متقاضی است و در سامانه متقاضی ثبتنشده عملاً از پروژه مسکن مهر خارجشده است و از روش های دیگری پیگیری میشود تا این پروژهها تکمیل شود، بخشی از پروژهها از تعاونیها پس گرفته میشود تا در قالب پروژه مسکن ملی قرار بگیرد تا آنها نیز تکمیل شود.
وی تصریح میکند: پروژههایی که بیش از۳۰ درصد پیشرفت دارند اعضای تعاونیها اعلام کردند که میخواهند این پروژهها را بهصورت خود مالکی تکمیل کنند، به آنها نیز مهلتی دادهشده است که پروژههای باقیمانده را به اتمام برسانند. حاج محمدی با بیان این که دولت در این قضیه به تمام وظایف خود عمل کرده است می افزاید: در این قضیه فقط تعاونیها گفتند که متقاضی مؤثر نداریم و متقاضیان دیگری نیز پول مسکن را واریز نکردهاند، بخشی از اعضا از تعاونیها شکایت کرده اند و باعث شده است که پروژهها متوقف شود . وی در پاسخ به این که چرا برخلاف دیگر استانها ساخت مسکن مهر بهجای انبوهسازها به تعاونیها واگذار شد؟ میگوید: در آن مقطع این اتفاق افتاد تعاونیها و اتحادیه وجود داشت ، تعاونیها ادعا میکردند که اعضای ما خانه ندارند و ممنوعیتی برای واگذاری برای آنها نبود. حاج محمدی با بیان این که بهاحتمالزیاد اعضای تعاونیها همکاری لازم برای تکمیل پروژههای مسکن مهر نداشتند و این موضوع باعث شد تاکنون این پروژه بلاتکلیف بماند، میافزاید: هم اکنون بیش از دو هزار واحد مسکن مهر زیر ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی باقیمانده است، حتی دو سال پیش بخشی از واحدهای مسکن مهر را که دست تعاونیها بود از آنها تحویل گرفتیم و توسط انبوهسازها تکمیل و تحویل متقاضیان شد اما واحدهای مسکن مهر که در دست تعاونی ها هستند همچنان بلاتکلیف باقیماندهاند.
وی با بیان این که پرونده مسکن مهر گلبهار که دارای متقاضی است تنها ۱۰۰ واحد مانده برای تکمیل شدن وجود دارد،تصریح می کند : این ۱۰۰ واحد نیز در حال تکمیل شدن است، ما از تعاونیها درخواست کردیم که پروژههای باقیمانده را به ما تحویل دهند تا ما بتوانیم سریعتر آن ها را تکمیل کنیم.
در پایان باید گفت آن چه مسلم است در مدت باقیمانده دولت دوازدهم هم واحدهای باقیمانده پروژه مسکن مهر بهجایی نمیرسد و علاوه بر مسکن ملی، مسکن مهر هم به دولت بعدی واگذار خواهد شد.