مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
روزنامه آرمان به منظور بررسی نتایج اجلاس اوپک در گفت و گو با رضا پدیدار عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نوشت: اعضای اوپک در یکصد و هفتاد و یکمین نشست این سازمان برای نخستین بار از سال ٢۰۰٨ میلادی بر سر کاهش تولید نفت خام خود به اجماع رسیدند، از این رو توافق الجزیره تصویب شد.
در ادامه این گفت و گو آمده است: اعضای اوپک پس از ساعت‌ها بحث و گفت‌وگو پشت درهای بسته به اجماعی رسیدند که به نفع همه کشورهای عضو و غیر عضو این سازمان تمام شد. اعضای اوپک در نشست وین توافق کردند به مدت شش ماه از ابتدای سال ٢۰١٧ میلادی روزانه یک میلیون و ٢۰۰ هزار بشکه از تولید خود بکاهند و مجموع آن را به ٣٢ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسانند. این اقدام به دنبال کاهش قیمت نفت به دلیل افزایش سقف تولید عربستان انجام شد که ایران را به اقتدار قبل از تحریم‌های ظالمانه در بازار جهانی نفت رساند. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نتیجه این نشست را ناشی از دیپلماسی موفق انرژی ایران می‌داند و افزایش درآمدهای نفتی ایران به تبع این توافق را مثبت ارزیابی می‌کند. رضا پدیدار تصریح می‌کند که در حال حاضر اقتصاد ما با درآمدهای بیشتری همراه است، اما وقت مناسبی برای یکسان سازی نرخ ارز فراهم نیست؛ به این دلیل که افزایش درآمدهای نفتی اولین گام برای تحقق این برنامه است. اگر بتوانیم بنیان‌های صادراتی خود را تقویت کنیم زمان برای یکسان سازی نرخ ارز فراهم می‌شود. او همچنین در گفت‌وگو با «آرمان» می‌گوید:«از این پس ایران می‌تواند در آینده اوپک اثرگذار باشد. کشورمان قادر خواهد بود در هدایت سیاست‌های اوپک، تعیین دبیر کل اوپک و سیاست های فروش و بسیاری از مصادیق پیرامون این موضوع نقشی غیر قابل انکار داشته باشد.»
** نشست وین به تعبیری یک نوع برجام نفتی تلقی می‌شد. شما دستاورد این نشست را چطور ارزیابی می‌کنید؟
در درجه اول نشست وین نتیجه دیپلماسی موفق انرژی ایران بود که در چارچوب یک مطالعه و تعامل بسیار خوب با کشورهای عضو و غیر عضو اوپک برگزار شد. به عبارت دیگر این دیپلماسی مسیری هوشمندانه را طی کرد. این اقدام ایران توانست منافع جمعی این کشورها را فراهم آورد و منتهی به افزایش کسب درآمد همه کشورهای نفت خیز جهان شود. نکته دیگر در رابطه با نشست وین این است که بعد از نزدیک به یک دهه تعاملی نیکو بین کشورهای عضو اوپک به وجود آمد و باعث شد این کشورها به یک همگرایی جدید دست پیدا کنند.
عربستان در این سال‌ها با اقدامات نابخردانه خود صدماتی به اقتصاد خود و دیگر کشورها وارد کرده بود. این کشور با افزایش سقف تولید خود بازار جهانی نفت را ملتهب کرده و قیمت نفت را تا حد زیادی کاهش داده بود. نتیجه این نشست حتی برای عربستان هم که در این بین کارشکنی کرده بود مثبت ارزیابی می‌شود. عربستان در سال‌های گذشته با کسری بودجه رو به رو شد و قصد داشت در برنامه ای کاملا مدون شرکت آرامکو خود را به فروش برساند که در شرایط فعلی و پس از نشست وین، شاید این اقدام را به تعویق بیاندازد، به این دلیل که بازار جهانی نفت در حال حاضر به پایداری و ثبات نسبی نزدیک شده و پیش بینی می‌شود قیمت نفت در سال‌های آینده روند افزایشی را طی کند. بنابراین دیپلماسی ایران در این بازه زمانی به مثابه پل پیروزی برای تمام اعضای اوپک عمل کرد. به عبارت دیگر گفت‌وگوی رئیس‌جمهور روسیه و ایران باعث شد تا عربستان از آن بهره‌برداری خوبی داشته باشد.
** این توافق و دیپلماسی انرژی ایران چه تاثیراتی روی اقتصاد کشورمان خواهد گذاشت؟
به طور کلی این نشست که ایران و همه کشورهای عضو پیروز آن بودند، روی درآمدهای کشورمان تاثیر مستقیم و بسزایی دارد. پیش‌بینی می‌شود حداقل افزایش مستقیم درآمد کشورمان ۱۰ میلیارد دلار باشد. در شرایطی که منابع مالی برای ما در شرایط بحرانی قرار دارد و با توجه به اینکه ایران به درآمد بیشتر برای جریان توسعه اقتصادی نیاز دارد و همین‌طور وابستگی صنایع به درآمد نفت هم احساس می‌شود، افزایش درآمد نفت بعد از نشست وین به اقتصاد ما کمک بسیار زیادی می‌کند. نکته دوم این است که دیپلماسی انرژی ایران که بسیار هوشمندانه عمل کرد، می‌تواند روی سایر روابط توسعه اقتصادی کشورهای منطقه برای ما اثربخش باشد. زمانی که ما در شرایط قبل از برجام به سر می‌بردیم، صادرات یک میلیون بشکه‌ای داشتیم که دریافت آنها هم، ما را با دشواری‌های زیادی روبه‌رو کرده بود؛ به این معنا که در زمان تحریم‌ها فروش نفت ما در ازای کالا و غذا و دارو بود.
در حقیقت ما در آن دوره حتی از فروش مستقیم یک میلیون بشکه ای هم محروم بودیم. حال با پیروزی در نشست وین این رویکرد به ۲٫۵ میلیون بشکه فروش نفت تغییر می‌کند و افزایش می‌یابد که حتی نتیجه این نشست می‌تواند فروش و صادرات نفت ما را بیشتر از این مقدار هم بکند. بنابراین، این پیروزی ایران در رایزنی‌های خود با اوپک و کشورهای غیر اوپکی باعث شد تا کشورمان به اقتدار قبلی خود در این سازمان دست پیدا کند.
نکته بعدی اینکه ایران می‌تواند در آینده اوپک هم اثرگذار باشد. کشورمان قادر خواهد بود در هدایت سیاست‌های اوپک، تعیین دبیر کل اوپک و سیاست های فروش و بسیاری از مصادیق پیرامون این موضوع نقشی غیر قابل انکار داشته باشد.
** این پیروزی می‌تواند در نوسانات ارزی ما نیز تاثیر گذار باشد؟ آیا با این شرایط که ایران شاهد افزایش درآمدهای نفتی خود است، زمان خوبی برای تک نرخی کردن نرخ ارز نیست؟
این موضوع به سیاستگذاری‌هایی که بانک مرکزی تجویز می‌کند، مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد وقتی ما افزایش درآمد ارزی داریم، دولت و بانک مرکزی این توانایی را دارند که بر اساس نیاز مقطعی مانند امروز که نیاز کاذبی در بازار ایجاد شده، برنامه ریزی کنند. هر چقدر ما به قدرت و توان بیشتری برای کسب درآمدهای ارزی برسیم، می‌توانیم یک نظام کنترل ارزی هم در کشور به وجود بیاوریم و التهاب درخواستی را که در بازار به وجود می‌آید، کنترل کنیم. دولت در این زمینه می‌تواند بهره‌برداری بسیار خوبی داشته باشد.
از طرفی دولت می‌تواند تعادل نرخ ارز را در دستور کار قرار دهد. درباره تک نرخی کردن نرخ ارز هم باید گفت این اقدام به عامل‌های زیادی مربوط می‌شود که بیش از ۵۰ درصد این عوامل به فضای روانی اقتصاد ایران و منطقه بستگی دارد. تا زمانی که این فضا از بین نرود با حذف مکانیزم‌های اقتصادی به جواب مورد نظرمان نمی‌رسیم.
** بنابراین هنوز زمان تک نرخی کردن نرخ ارز فرا نرسیده است؟
بله، در حال حاضر زمان مناسبی برای یکسان سازی نرخ ارز نیست، به این دلیل که ما هم اکنون گام اول را برداشته‌ایم و توانسته‌ایم موقعیت کسب درآمدهای ارزی حاصل از نفت را محکم‌تر کنیم. گام دوم و مهم‌ترین موضوع این است که بنیان‌های صادراتی کشومان را تقویت کنیم. در نتیجه زمانی می‌توانیم به ثبات در نرخ ارز برسیم که درآمد مربوط به کالاها و خدمات را روان سازی کنیم. این موضوع آورده‌های ارزی مربوط به صادرات ما را بیشتر می‌کند و وقتی ارز وارد بازار شد توازن بین عرضه و تقاضا را به وجود می‌آورد. اگر بخواهیم مانند گذشته به اقتصاد نفتی خود متکی باشیم در یکسان‌سازی نرخ ارز موفق نخواهیم بود.