محسن چاوشی خواننده خوش صدای پاپ، از روز های اول فعالیتش تاکنون بارها به ساختگی بودن صدایش متهم شده است.
تماشاگران امروز نوشت:اتهام حقیقی نبودن صدای محسن چاوشی مربوط به امروز و دیروز نیست و این شاید قدیمیترین سوءظنی باشد که همواره و در طول دوران خوانندگیاش متوجه او بوده. محسن چاوشی در اولین مصاحبه مطبوعاتیاش در سال ۸۶ به صراحت بیان میکند که از هیچ افکتی در صدایش استفاده نمیکند و تنها کمی «دیلی» به صدایش میدهد. امری مرسوم که تمام خوانندهها از آن در اجرای استودیویی و زندهشان بهره میبرند.
البته بعدها و با پیشرفت صنعت موسیقی و تخصصیتر شدن میکس و مسترینگ در موسیقی ایران، محسن چاوشی هم مثل خیلی از خوانندگان دیگر از این امکان برای بهتر شنیده شدن صدایش استفاده کرد. امری مرسوم که تقریباً تمام خوانندههای ایرانی و خارجی از آن نسبت به سبک، فرم و فضای موسیقیشان در کارشان استفاده میکنند، اما انتقاد اخیر شهرام آذر (سندی) در برنامه استیج شبکه من و تو، شاید مضحکترین و نخنماترین انتقادی باشد که تا به حال به محسن چاوشی وارد شده است. درست مثل اینکه بگویید بازی اکبر عبدی در فیلم «آدم برفی» مزخرف است، آن هم به این خاطر که اکبر عبدی زن نیست!
محسن چاوشی بارها و بارها مورد اتهام تغییر صدایش قرار گرفته و این نه به خاطر جنس صدا، بلکه شاید بیشتر به این خاطر باشد که تا به حال اجرای زنده نداشته. او بارها و بارها به این نکته اشاره کرده که به خاطر درونگرایی و روحیات شخصیاش نمیخواهد اجرای زنده داشته باشد. دلیلی که اگرچه برای یک خواننده غیر منطقی به نظر میرسد، اما برای یک انسان کاملاً منطقی و پذیرفتنی است.
اما با تمام این حرفها، محسن چاوشی از سال گذشته تا امروز دو ویدئو در حال خواندن از خودش در اینترنت منتشر کرده که دیگر جای بحثی برای حقیقی نبودن صدایش باقی نمیگذارد. حالا دیگر همه میدانند که صدای چاوشی صدایی است که اگرچه خاص و غیر نرمال به نظر میرسد، اما هر آدم عادی با یک نگاه اجمالی (و نه حتی کارشناسانه) میتواند متوجه این نکته شود که این صدا از حنجره یک آدمیزاد بلند میشود.
سیاوش رحمانی (خواننده، تنظیمکننده و ساند دیزاینر)
راه چاوشی راه درستی است
تمام خوانندههای داخلی و خارجی صدایشان را دیزاین میکنند و خوانندهای نداریم که وکالش را یکراست ایمپورت کند و کار را میکس و مستر کند. این امر کاملاً طبیعی است و کاملاً هم مرسوم است، به این خاطر که ضبط استودیویی با اجرای لایو فرق میکند و باید صدا را در تمیزترین و درستترین حالت ممکن به گوش مخاطب برسانید. محسن چاوشی هم مثل همه خوانندههای دیگر، از این ابزار برای کارش بهره میبرد و چیزی فراتر از بقیه خوانندهها استفاده نمیکند. فقط میزان و شدت این استفاده فرق میکند، مثلاً اگر خوانندهای از ۱۰ درصد بهره ببرد، چاووشی ۴۰ درصد از آن افکت در صدایش استفاده میکند و آن هم به این خاطر است که سبک و فرم موسیقیاش استفاده از این افکت را میطلبد.
وکال یک خواننده میتواند نسبت به ژانر و فرم موزیک تعیین شود. صدای چاوشی مختصات ویژهای دارد و چنین صدایی وقتی میتواند برای مخاطب جذاب باشد که آن را با جزئیات بیشتری بشنود. چاوشی صدایش را با استفاده از افکت تغییر نمیدهد و فقط کاری میکند که جزئیات آن بیشتر شنیده شود. کاری که چاوشی روی صدایش میکند خارج از عرف نیست و نشانه این هم نیست که او توانایی خوانندگی ندارد.
هر سبکی در موسیقی یک جور خواندن را میطلبد. شما نمیتوانید لئونارد کوهن را با مایکل جکسون مقایسه کنید. به نظرم کسی که میتواند لحن و فرم را خوب دربیاورد، در اجرای زنده هم همین حساسیت را خواهد داشت. خیلی از خوانندههای ما لحن و لهجهشان ایراد دارد، یعنی نمیتوانند با لحن و حس کلام بازی کنند و آن را به شکل درست به مخاطب تحویل دهند، اما بدون شک خوانندهای مثل محسن چاوشی از این قاعده مستثنی است. اینکه آیا چاوشی بتواند همین کیفیت را در اجرای زندهاش حفظ کند چیزی است که مشخصاً تنها به توانایی او بر نمیگردد و خیلی عوامل دیگر هم دخیل هستند.
متأسفانه در ایران مشکل صدابرداری در کنسرتها داریم. اینکه از خوانندهای در ایران توقع داشته باشیم که همان کیفیتی که در آلبوماش دارد را در اجرای زنده داشته باشد، توقع بالایی است، چراکه در شرایط کنونی فقدان صدابردار و سالن خوب کاملاً احساس میشود. در همه جای دنیا هم همین مشکل وجود دارد، حتی با وجود امکانات و دانشی که در موسیقی غرب وجود دارد، باز هم توقع زیادی است که بگوییم خواننده دقیقاً باید همان صدایی را داشته باشد که در آلبومهایش از او شنیدهایم. حتی اگر بتوان صدای خواننده را ۹۰ درصد هم به اجرای استودیوییاش نزدیک کرد، باز هم نمیتوان گفت این همان صدایی است که در ضبط استودیویی از او شنیدهایم. دیدگاه بدی که برخی منتقدین به این ماجرا دارند به خاطر فقدان یکسری سبکها در موسیقی ما است. کسانی که نقدهای اینچنینی به صدای چاوشی دارند حتماً باید موفقتر از او باشند تا نقدشان بر او وارد باشد. محسن چاوشی از این رویکرد در موسیقیاش نتیجه خوبی گرفته و در عمل ثابت کرده که راهش راه درستی بوده.
کوشان حداد (تنظیمکننده)
با انتشار ویدئوی چاوشی، دیگر جای بحث باقی نماند.
اینکه میگویند فلانی برای بهتر کردن صدایش، از دستگاه و ماشین و تراکتور و… استفاده کرده دیگر حالت مسخرهای پیدا کرده و وقتی آدم چنین حرفهایی میشنود نه ناراحت میشود و نه حتی خندهاش میگیرد. من افرادی که این حرفها را میزنند تا حدودی درک میکنم؛ به این خاطر که صدای آقای چاوشی صدای خاصی است و مشابهاش را در ایران تا امروز نشنیدهایم. به همین خاطر ممکن است وقتی کسی آن را میشنود شک کند و بگوید این صدا، صدای آدمیزاد نیست و حتماً دستکاری شده، اما واقعیت این است که تمام آدمهایی که با او کار کردهاند و یا حتی او را دیدهاند، میدانند که این صدا، صدای خود او است. البته ممکن است خیلیها باشند که خیلی حرفها در مورد صدای چاوشی بزنند، اما من یکی که خودم ایشان را دیدهام و با او کار مشترک هم داشتهام، مطمئنم که این صدا، صدای خود او است.
مسلماً با ویدئوهایی که از خودش در اینترنت هم گذاشته است، دیگر جای بحثی باقی نمیماند و به همه ثابت شده که صدای او کاملاً حقیقی است. بهتر از این دیگر چه سندی میتوان داشت برای اثبات اینکه او از صدای خودش استفاده میکند. تنها دلیلی هم که این حرفها را در مورد صدای چاوشی میزنند این است که او را تا به حال در اجرای زنده ندیدهاند و این ممکن است شائبههایی را برای افرادی که در پسزمینه ذهنشان یک توهم توطئه همیشگی وجود دارد، بر انگیزد.