در فصل سرما و زمستان بیشترین عاملی که سلامتی بدن را تهدید می کند سرماخوردگی است برای اینکه سرما نخوریم چه باید بکنیم؟
مصرف برخی از مواد غذایی تا حدود زیادی از سرماخوردگی جلوگیری می کند، این خوراکی ها با تقویت سیستم ایمنی بدن، آن را در مقابل تهدید انواع بیماری ها در امان نگه می دارد.
در این مطلب ۸ خوراکی مفید برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفلونزا را به شما عزیزان معرفی کرده ایم.
۸ مکمل برای سپری کردن فصل سرماخوردگی و آنفولانزا
وقتی بیمار می شوید، سیستم ایمنی شما مولکول های پروتئینی به نام ستوکین* cytokines را به خون پمپ می کند که به نابودی ویروس ها کمک کرده و باعث ایجاد بسیاری از علایمی می شود که تجربه می کنید – عطسه، سرفه، آبریزش بینی، و چشمان پف کرده.
*سیتوکینcytokine : سایتوکاین دستهای از مولکولهای پروتئینی محلول در آب هستند که از یاخته های (واحد ساختار و عمل در جانداران) گوناگون و بیشتر در پاسخ به یک تحریک٬ ترشح میشوند و وظیفهٔ انتقال پیام بین یاخته ها را برعهده دارند.
احساس بدی که دارید به علت واکنش سیستم ایمنی به ویروس هاست نه خود ویروس.به همین دلیل است که هیچ معنی ندارد، هنگامی که مکمل ها ادعا می کنند می توانند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کنند.
تفاوت علائم سرماخوردگی با آنفولانزا:
اگر علایمی دارید که به تدریج نمایان می شوند و عمدتا از گردن به بالا هستند – مثل عطسه، گلو درد، خارش یا آبریزش چشم – احتمالا سرما خورده اید. اگر علایمی دارید که به سرعت نمایان می شوند و شدید هستند و از گردن به بالا و به پایین دیده می شوند مثل تب ( نشانه اصلی آنفولانزا)، لرز، عرق کردن، عضله ها و اندام های دردناک، احتمالا آنفولانزا گرفته اید.
دوست دارم بگویم اولی ناراحتتان می کند و دومی از پا درتان می آورد.
مکمل هایی برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا در فصل سرما
۱٫ ویتامین C
۲۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم در روز برای پیشگیری از سرماخوردگی در مدت زمانی که ورزش شدید می کنید یا استرس دارید و به خصوص برای درمان همراه با سرماخوردگی های معمول و داروهای آنفولانزا.
پس از بیشتر از ۳۰ آزمایش بالینی روی ۱۱۰۰۰ نفر حالا می دانیم که مصرف روزانه ۱۰۰۰ میلی گرم (حداکثر ۲۰۰۰ میلی گرم) ویتامین C میزان بروز سرماخوردگی در کوکان و بزرگسالان را تا ۲۰ درصد کاهش می هد.
افرادی که در اثر استرس، ورزش شدید (که نوعی استرس محسوب می شود) یا شرایط آب و هوایی نامناسب (مانند بیابان)، دچار افزایش خطر سرکوب سیستم ایمنی هستند، می توانند بیشترین فایده را از ویتامین C دریافت کنند: پنج مطالعه بالینی روی ۶۰۰ سرباز، دونده و اسکی بازهای تحت فشار (شرایط سخت ورزشی) نشان داد که با مصرف روزانه ویتامین C احتمال ابتلای این افراد به سرماخوردگی ۵۰ درصد کاهش پیدا می کند.
چه کسانی نباید ویتامین C مصرف کنند؟
تنها در چند مورد بسیار نادر است که نباید ویتامین C مصرف شود. مثل بیماریهموکروماتوسیس hemochromatosis ( یک نقص ژنتیکی که منجر به جذب بیش از حد ویتامین C و در نتیجه آهن می شود ). مصرف ویتامین C در بارداری هم بلامانع است و این مساله در مورد کودکان و کهنسالان هم صدق می کند.
۲٫پلارگونیوم سیدوایدس Pelargonium Sidoides
مصرف ۱٫۵ میلی لیتر، سه بار در روز به مدت ۱۰ روز برای درمان سرماخوردگی.
P. sidoides یک گونه از گیاهان آفریقای جنوبی است که قرن ها در پزشکی زولو Zulu medicin (زولو عضوی در افریقای جنوبی است که در قرن نوزدهم امپراتوری نظامی قدرتمندی در جنوب افریقا تشکیل داد) مورد استفاده قرار میگرفته است و در دو آزمایش تصادفی مشخص شد که می تواند علایم برونشیت bronchitis حاد را بهبود دهد ( که معمولا توسط ویروس ایجاد می شود ). تاریخچه معتبر اثربخشی آن روی علایم تنفسی و بی خطری آن در کودکان و بزرگسالان مرا متقاعد کرده این گیاه را جزو سه درمان اولیه سرماخوردگی ( نه برای پیشگیری ) قرار دهم.
این گیاه به شکل شربت تهیه می شود و به راحتی در دسترس است و عوارض جانبی خاصی از آن مشاهده نشده است.
به نظر می رسد که با مصرف آن شدت و عوارض سرماخوردگی در عرض ۵ روز کاهش پیدا می کند ولی معمولا طول درمان آن ۱۰ روزه است. تاثیر آن روی گرفتگی و آبریزش بینی،عطسه، گلو درد و خارش گلو، تنگی نفس و سردرد بهتر از تب، سرفه و درد عضلانی است. ضعف، خستگی و بی حالی نیز در عرض ۱۰ روز ۷۹ درصد بهبود پیدا می کند ولی در گروهی که از داروهای بی اثر و معمولی استفاده می شد، این بهبود ۳۱ درصد بوده است. ضمن این که تعداد روزهای مرخصی کاری را هم ۱ تا ۱٫۵ برابر کاهش داده است.
*برونشیت bronchitis : به التهاب گذرگاه هوا بین بینی و ریه ها گفته می شود.
از آنجا که مطالعات مثبت انجام شده P. sidoides اکثرا توسط شرکت تولید کننده آن ارائه شده جای شک دارد ولی این واقعیت را تغییر نمی دهد که این دارو برای درمان سرماخوردگی موثر بوده و عوارض جانبی ندارد.
۳٫جنسینگ آمریکایی (Panax Quinquefolius ) American Ginseng
مصرف پاناکس جنسینگ Panax ginseng روزی ۲ بار به میزان ۲۰۰ میلی گرم یا روزی ۱۰۰ میلی گرم برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزای فصلی.
تحقیقات نشان داده اند که جنسینگ آمریکایی می تواند بعضی از سلول های ایمنی بدن ( ماکروفاژها* Macrophage ) را فعال کند و تولید *سیتوکین و آنتی بادی ها (پادتن) را افزایش دهد و حتی می تواند به *سلول های کشنده طبیعی بدن که به دنبال عفونت می روند کمک کند.
* ماکروفاژ Macrophage:درشتخوارها یا ماکروفاژها سلولهایی دارای قدرت بیگانهخواری هستند که سلولهای فرسوده و بقایای سلولی و ریزسازوارهها (میکروب ها و موجودات ریزی که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند) را به درون خود کشیده و ازبین میبرند.
*سیکوتین cytokine:سیتوکینها دستهای از مولکولهای پروتئینی محلول در آب هستند که از یاخته های گوناگون و بیشتر در پاسخ به یک تحریک٬ ترشح میشوند و وظیفهٔ انتقال پیام بین یاخته ها را برعهده دارند.
*سلول های کشنده طبیعی natural killer cells: لنفوسیتهایی از سیستم ایمنی بدن هستند که در ایمنی سلولی و ایمنی ذاتی (Innate immune system) دخیل هستند. این سلولها جزء سیستم ایمنی ذاتی بدن هستند.
حداقل ۵ مطالعه متفاوت این گیاه را در مقابل دارونما مورد بررسی قرار داد و جنسینگ تعداد سرماخوردگی ها را تا ۲۵ درصد (کمی موثر) و دوره سرماخوردگی ها و عفونت های حاد تنفسی را تا ۶ روز کاهش داد( بسیار موثر).
در یک آزمایش تاثیر گذار که با جنسینگ پاناکس (جنسینگ آسیایی یا چینی) Panax ginseng انجام شد، ۲۲۷ فرد سالم که برای آنفولانزا واکسینه شده بودند به مدت ۱۲ هفته روزی ۱۰۰ میلی گرم عصاره جنسینگ یا دارونما را مصرف کردند. گروهی که جنسینگ مصرف کرده بودند، شاهد کاهش ۶۵ درصدی ابتلا به سرماخوردگی بودند.
در اینجا یافته های مربوط به این محصولات زمانی که به سرماخوردگی و آنفولانزا مربوط می شوند: درحالی که جنسنوسید ginsenosides ،ماده موثر و فعال موجود در جنسینگ برای بهبود خستگی شناخته می شود، برخی از محصولات جنسینگ که برای سرماخودگی مفید هستند، حاوی این ترکیبات نیستند. به عبارت دیگر به سختی می توان گفت کدام محصول بهتر است، چه مکملی مثل COLD-FX باشد یا جینسانا Ginsana (Panax ginseng ) که حاوی ۴ درصد جنسنوسید هستند. من نتوانستم بین محصولات مختلف تولید شده از جنسینگ بهترینش را پیدا کنم چون تحقیقات انجام شده نامشخص بودند.
عوارض جانبی گزارش شده از مصرف جنسینگ آمریکایی :
- – ناراحتی های گوارشی
– سردرد
– اضطراب
– بی خوابی
بنابراین مصرف آن در بعد از ظهر یا شب باعث افزایش مشکلات خواب شما خواهد شد. ولی اگر بیمار هستید و باید به کارتان ادامه دهید جنسینگ نقش مهمی در کاهش خستگی و ضعف ایجاد شده در اثر سرماخوردگی و آنفولانزا خواهد داشت.
چه کسانی نباید جنسینگ مصرف کنند؟
– اگر باردار یا در حال شیردهی هستید به هیچ عنوان جنسینگ مصرف نکنید زیرا مطالعه کافی در این زمینه انجام نشده است.
– کودکان هم بهتر است از آن استفاده نکنند چون برای تاثیر جنسینگ روی کودکان مطالعه ای انجام نشده.
جنسینگ با کدام داروها ممکن است تداخل دارویی داشته باشد؟
گزارشاتی مبنی بر تداخلات دارویی با:
- – وارفارین warfarin (دارویی برای جلوگیری از لخته شدن خون)
– فنلزین phenelzine (درمان افسردگی شدید)
– الکل
وجود داشته بنابراین هیشه قبل از مصرف این مکمل با داروساز یا پزشک مشورت نمایید. به طور کلی عوارض جانبی این دارو با گروهی از دارونماها یکسان بوده است.
۴٫ روی یا زینک Zinc
۱۰ تا ۱۵ میلی گرم هر ۲ تا ۳ ساعت تا زمانی که علایم سرماخوردگی ناپدید شوند یا ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم روزانه برای درمان علایم سرماخوردگی و آنفولانزا.
روی یا زینک یک ماده معدنی ضروری است که در صدها مسیر متابولیک بدن مورد استفاده قرار می گیرد. شکی در آن نیست که کمبود این ماده معدنی خطر عفونت را افزایش می دهد. تحقیقات نشان داده اند که روی می تواند جلوی اتصال ویروس های سرماخوردگی به دیواره داخلی بینی را گرفته و از غشاهای سلولی در مقابل سموم تولید شده توسط عوامل عفونی جلوگیری کند.
با این حال روی عوارض جانبی هم دارد! دوز بالای آن بسیار سمی است. بیشتر مردم با وجود مشاهده کارکرد روی به دلیل عوارض جانبی ( مزه بد و حالت تهوع ) مصرفش را کنار می گذارند.
یکی از بزرگترین بررسیهای پزشکی اخیر در مورد مکمل روی نشان داده است که روی باعث کاهش علایم سرماخوردگی در بزرگسالان ( ۱ تا ۲ روز بیشتر از دارونماها ) و نه در بچه ها، می شود. پس از مصرف، تا ۲۴ ساعت بعد از مشاهده علایم، استات روی zinc acetate کمی بیشتر از انواع سولفات sulfate و گلوکونات gluconate آن روی علایم اثر می گذارد.
در کل بیش از نیمی از آزمایشان بالینی اثر بخشی آن را نشان دادند. شکل استات و گلوکونات دارای بیشترین تحقیق هستند، اما نسبت به مکمل ها و سایر محصولات افزودنی چسبندگی کمتری دارند که میزان جذب آنها در بدن را کاهش می دهد.
روی را برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا مصرف نکنید و فقط زمانی که بیمار هستید از این مکمل استفاده نمایید. و از ژل های استنشاقی و بینی روی اجتناب کنید، چون منجر به کاهش حس بویایی شما خواهد شد، گاهی برای همیشه این اتفاق می افتد.به علاوه روی را همراه با غذا مصرف کنید تا خطر بروز مشکلات معده کاهش پیدا کند.
۵٫ آقطی یا انگور کولی Elderberry
آقطی سیاه یا آقطی اروپایی که در مناطقی از ایران انگور کولی و خمان کبیر نیز نامیده میشود. و دارای خواص درمانی سرماخوردگی و آنفولانزاست. در دو مطالعه کوچک که ۲۰ سال قبل انجام شد، ۴ قاشق غذاخوری عصاره آقطی روزانه به مدت ۳ تا ۵ روز به همراه درمان های متعارف علایم آنفولانزا را سریعتر از دارونما بهبود داد. قدیمی بودن این مطالعات کمی شک برانگیز است، اما بی خطر به نطر می رسد بنابراین نمی توانم فواید آن را انکار کنم مگر این که بررسی دیگری خلاف آن را اثبات نماید. بر اساس مطالعات آزمایشگاهی به نظر میرسد فواید این عصاره بیشتر از مضرات آن است.
۶٫ آندروگرافیس پانیکولاتا Andrographis Paniculata
آنروگراویس پانیکولاتا Andrographis Paniculata معروف به گیاه نائین هاوندیدر ایران یا عصاره Nees یک عصاره گیاهی است که به نام Chiretta، King of Bitters یا Kalmegh هم شناخته می شود و به صورت گسترده ای در هند مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه دارای خواص ضد التهابی و بهبود دهنده سیستم ایمنی است که از آندروگرافولید نشات می گیرد. مطالعات زیادی روی درمان سرماخوردگی انجام شده ولی دانشمندان هنوز مقدار دقیق و مورد نیاز مواد تشکیل دهنده فعال آن را شناسایی نکرده اند. دوز مورد استفاده آن در آزمایشات بالینی معمولا ۶۰ میلی گرم در روز به مدت ۳ تا ۷ روز بوده است.تحقیق مناسبی برای واکنش های آلرژیک آن انجام نشده و گزارشات حساسیت به آن بسیار کم بوده است. به عبارت دیگر تصمیم برای استفاده از آن به عهده خودتان است.
۷٫ ویتامین D
ویتامین D در مواردی که فرد دچار کمبود شدید باشد کمک کننده است. تنها در صورتی که آزمایش خونتان میزان این ویتامین را ۱۰ ng/ml یا کمتر نشان بدهد توصیه میکنم برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی آن را مصرف کنید. اگر کمبود شما بهتر شده و به ۲۰ ng/ml یا حد طبیعی آن ۳۰ ng/ml برسد می تواند تاثیر زیادی بر جلوگیری از ابتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا و پنومونی pneumonia و دیگر عفونت های جدی مثل سل داشته باشد.
اگر میزان آن در بدنتان به اندازه کافی باشد مصرفش کمکی به مبارزه با ویروس ها نخواهد کرد.در یک بررسی روی ویتامین D و عفونت های حاد تنفسی که به صورت تصادفی انجام شد، مصرف مکمل ویتامین D روی بروز عفونت دستگاه تنفسی در افرادی که سطح ویتامین D عادی داشتند ( ۳۳۲ نفر )، تاثیری نداشت.
۸٫ مکمل های کنسانتره آبمیوه Juice Concentrate Supplements
مکمل های کنسانتره آبمیوه، عصاره های تغلیظ شده میوه ها و سبزیجات هستند و برای برخی افراد روش موثری است که روزانه ۵ بار از آن ها استفاده کنند. با این که این مکمل ها بدون فیبر هستند برای افرادی که نمی توانند میوه ها و سبزیجات را به دلایل مختلف تحمل کنند بسیار مفید هستند. تحقیقات نشان داد مصرف این مکمل ها در مقایسه با دیگر داروها، کاهش قابل توجهی در علایم سرماخوردگی در طول ۸ ماه مطالعه داشته اند. این میزان جالب به نظر می رسد و امید است شاهد تحقیقات بیشتری در این زمینه باشیم.
منبع : www.seemorgh.com