مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
در خبرها دیده و شنیده‌ایم پس از برگزاری برخی مجالس و تجمع‌ها تعداد بیشتری از افراد به بیماری کووید-۱۹ مبتلا و متاسفانه بر شمار جان‌باختگان افزوده شده است. در این مواقع هم کلیپ‌های واقعی و غیرواقعی که اغلب با نام درمان‌های طب سنتی مطرح می‌شوند با سرعت برق‌آسا روانه فضاهای مجازی می‌شوند. آنها که واقعی‌اند به اصلاح سبک زندگی بسنده کرده و انواع غیرواقعی با نظریه‌پردازی‌ها و ادعاهای عجیب اقدام به فروش داروهای بی‌تاثیر خود می‌کنند. با توجه به این‌که این روزها طب رایج توصیه‌های زیادی در مقابله و مواجهه با کرونا مطرح کرده است، خوب است بدانیم طب سنتی در مواقع مقابله با چنین بحران‌های چه اقدامات و آموزه‌های اصولی تغذیه‌ای را برای مبتلایان، پرستاران و مراقبان بیماران ارائه می‌دهد. در این خصوص با دکتر مرضیه‌بیگم سیاهپوش، پزشک متخصص طب سنتی درخصوص برخی از موضوعاتی که در بحران کرونا کمتر به آن پرداخته‌شده گفت‌وگو می‌کنیم.
ذرات تنفسی آلوده هرچه ریزتر باشد تمایل بیشتری به نفوذ در قسمت‌های تحتانی دستگاه تنفسی دارد و هرچه فاصله بیمار با دیگران کمتر و مدت تماس بیشتر باشد احتمال انتقال افزایش می‌یابد. علاوه‌بر عطسه و سرفه که با سرعت و به میزان بیشتری ذرات آلوده را به فرد مقابل انتقال می‌دهد، خندیدن، بازدم و تکلم معمولی نیز می‌تواند انتقال‌دهنده این بیماری باشد.
اصول تغذیه پرستاران در بحران کرونا بر مبنای طب سنتی
تاکنون درخصوص نوع تغذیه و اثربخشی آن در بیماری کرونا هیچ شواهد علمی و مستدلی مطرح نشده‌است؛ اما طب سنتی تدابیری را برای پرستاران و مراقبان بیماران براساس آموزه‌های طب ایرانی توصیه کرده‌است.
با توجه به این‌که کار زیاد، استراحت ناکافی، استرس و اندوه باعث ضعیف‌شدن حرارت غریزی و ضعف قلب می‌شود، پرهیز از مصرف خوراکی‌های غلیظ و سنگین مانند ماکارونی، الویه، گوشت گاو، فست‌فودها و دوری از پرخوری و درهم‌خوری و درمان یبوست توصیه می‌شود. مصرف گوشت ماهی، مرغ، زرده تخم‌مرغ، مربای به، مربای گل‌سرخ، عسل و استفاده از ریحان، نعنا، گشنیز، لیمو، نارنج، دارچین، هل و میخک در غذاها و استفاده از میوه‌هایی مانند آناناس، انبه و تمرهندی و پسته برای این گروه پیشنهاد شده است.
در این دوران مدیریت استرس نقش به‌سزایی در تقویت ایمنی بدن دارد. می‌توان با استشمام رایحه پوست پرتقال، لیمو، خیار، به و گلاب و همچنین نوشیدن عرق بهارنارنج، بیدمشک، دمنوش گل‌گاوزبان، دمنوش یا عرق بادرنجبویه، شربت زعفران و گلاب، شربت لیمو، سکنجبین و شربت عسل به این امر کمک کرد.
پوشش مخصوص پرسنل در تماس با بیماران مبتلا به کرونا باعث افزایش حرارت بدن، تعریق و از دست رفتن مایعات بدن می‌شود. بر این اساس شربت‌ها نباید زیاد شیرین باشند و البته باید مصرف مایعات زیادتر شود. همچنین در مصرف خوراکی‌های با مزاج بسیار گرم یا سرد نباید زیاده‌روی شود. زیرا ممکن است اختلالات مزاجی ایجاد کنند. برای استفاده از گیاهان دارویی در صورت وجود هر نوع بیماری یا بارداری و شیردهی، مشورت با پزشک الزامی است.
نقش تغذیه در اختلالات بویایی
نیمی از مبتلایان به کووید-۱۹ اختلالات بویایی را تجربه می‌کنند که ممکن است به تنهایی یا همراه با علائم دیگر باشد. معمولا در افراد با علامت اختلال بویایی و چشایی بیماری شدید کووید رخ نمی‌دهد و طی یک‌هفته یا یک ماه این مشکل رفع می‌شود. شست‌وشوی بینی با سرم سالین و محلول آب‌نمک از توصیه‌های متخصصان است. در طب‌سنتی بر حسب شرایط بیمار، سوءمزاج و علائم، طیف متنوعی از اقدامات شامل اصلاح تغذیه و پاکسازی و تقویت بدن برای رفع اختلالات بویایی وجود دارد و داروهای خوراکی و موضعی شامل بخور، دود دادن، قطره بینی، به‌کارگیری بوییدنی‌ها، غرغره و…
بر حسب مورد تجویز می‌شود. برای مثال در سوءمزاج سرد، بخور پونه و مرزنجوش و در سوءمزاج گرم، بوییدن گل‌سرخ و کافور از جمله درمان‌های کمکی است.
گندزدایی محیط با مواد طبیعی یا شیمیایی؟
پرسشی که اغلب خانواده‌ها به دنبال پاسخ علمی آن هستند این است که آیا گندزداهای طبیعی می‌توانند مشابه گندزداهای شیمیایی، قدرت و اثر یکسانی داشته باشند. با این‌که طی مطالعاتی، گیاهان قابلیت گندزدایی از محیط را دارند، اما این قدرت به مراتب کمتر از گندزداهای شیمیایی است. مطالعات حاکی است دود اسپند به اندازه آب‌اکسیژنه در گندزدایی محیط‌های درمانی مؤثر بوده و علاوه‌بر آن قادر است باکتری‌های گرم منفی را از بین ببرد. همچنین دود کندر نیز خاصیت ضدعفونی‌کنندگی دارد و دود دو گیاه صندل و اذخر به تنهایی یا مخلوط با هم اثرات ضدقارچ و ضدباکتری دارند.
سرکه و جوش‌شیرین هم هر یک به تنهایی قدرت گندزدایی محیط را دارند. اما چون این پژوهش‌ها کافی نیستند در شرایط بحران و اورژانس مانند عفونت همه‌گیر و سریع کووید-۱۹ به کارگیری آنها منطقی به نظر نمی‌رسد و صلاح نیست در این وضعیت گندزداهای طبیعی جایگزین وایتکس و الکل با فرمولاسیون‌های پیشنهادی وزارت بهداشت شوند. باز با این حال اثرات مثبت دودهای گیاهی اسپند و کندر در گندزدایی محیط را نمی‌توان نادیده گرفت و در محافل و مکان‌هایی که دسترسی به گندزداهای شیمیایی وجود ندارد می‌توان از آنها استفاده کرد. البته باید حواسمان باشد از این گیاهان دود غلیظ و بوی سوختگی شدید ایجاد نشود.
بیماران تب‌دار چه بخورند؟
یکی از علائم شایع بیماری‌کووید-۱۹ تب‌هایی است که می‌تواند برای فرد مبتلا بسیار آزار‌دهنده و غیرقابل تحمل باشد.
با افزایش دمای بدن متابولیسم افزایش می‌یابد و نیاز به غذا بیشتر می‌شود که متاسفانه در مبتلایان به دلیل از دست رفتن اشتها یا سرفه‌های مداوم این امر، مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. اما باید دقت کنید در این دوران باید مصرف مایعات به‌خصوص آبمیوه‌های طبیعی و غذاهای سبک و مقوی افزایش یابد.
البته در حجم کم و به دفعات بیشتر باشد. غذاهایی با جو، ماش، عدس، کدو، آبلیمو، تمرهندی، گوشت مرغ و گشنیز تهیه و همواره سوپ رقیقی از مرغ و سبزیجات مصرف کنند. در تب معمولا به دلیل تعریق، پتاسیم زیادی از بدن دفع می‌شود. میوه‌های حاوی پتاسیم، موز، آلو، کیوی و سبزیجات اسفناج، جعفری، کدو، هویج، گوجه، سیب‌زمینی و سبوس غلات گزینه‌های مناسبی
هستند.
برای برقراری تعادل میان سدیم و پتاسیم باید نمک غذا کافی باشد. برای تأمین انواع ویتامین B برای بیماران تب‌دار، مصرف سبزی‌های برگ سبز، جوانه‌ها، لبنیات، غلات سبوس‌دار، زرده تخم‌مرغ، حبوبات و مغزها توصیه می‌شود.
کمبود ویتامین B12 باعث پیشرفت سریع‌تر بیماری‌های ویروسی می‌شود و توصیه به مصرف متعادل گوشت و مرغ و ماهی است. از مصرف غذاهای سنگین و دیرهضم و تند پرهیز کرده و به رفع هرچه سریع‌تر یبوست به‌واسطه استفاده از آلو، عناب و بنفشه
اقدام کنید.