از ابتدای عالمگیری کووید-۱۹ این سوال مطرح شد که آیا برای این بیماری واکسنی ساخته میشود؟
کشورهای مختلف، علاوهبر تلاش برای ساخت داروهایی با اثر احتمالی بر این ویروس، بودجههای کلانی را به تحقیقات برای تولید واکسن اختصاص دادهاند؛ بسیاری از این طرحها در مراحل اولیه با شکست مواجه شد که بیشتر ناشی از آشنا نبودن با ساختار ویروس، جدید بودن آن و عدم ایجاد پاسخ ایمنی مناسب بود. اکنون تعداد محدودی از مطالعات به مراحل انتهایی نزدیک شده است و نمیتوان با قطعیت از نتیجه آنها سخن گفت. واکسن مورد مطالعه در کشور روسیه به عنوان واکسن مؤثر از طرف مقامات آن کشور اعلام شده، اما هنوز مجوزهای لازم از جانب سازمان بهداشت جهانی برای این واکسن صادر نشده است.
در کشور ما نیز از چند ماه پیش، مطالعات تحقیقاتی برای تولید واکسن آغاز شده است. اما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده در صورت تولید زودتر واکسن در کشورهای دیگر، اقدامات لازم برای خرید و توزیع آن انجام خواهد شد.
از آنجا که موارد ابتلای مجدد به کووید-۱۹ در ایران و سایر کشورها گزارش شده و پاسخ ایمنی ناشی از ابتلا به بیماری اغلب ماندگارتر و قویتر از ایمنی ایجاد شده با واکسن است، نگرانی مهم، درباره پاسخ ایمنی ناشی از تزریق واکسن است؛ این نکته
بیشترین چالش پیش رو در تولید این واکسن خواهد بود. یادآوری این نکته لازم است که واکسنی در کنترل همهگیری مؤثر خواهد بود که حداقل ۷۰ درصد ایمنی مورد انتظار را در جامعه ایجاد کند که البته در مورد کووید-۱۹ این مسأله مورد تردید است. با توجه به گزارشهای جسته و گریختهای که از ساخت واکسن به گوش میرسد، بسیار بعید است زودتر از سال ۲۰۲۱ میلادی این فرآورده در دسترس قرار گیرد؛ حتی در آن زمان هم با توجه به جدید بودن واکسن، احتمالا تعداد عرضهشده آن بسیار محدود خواهد بود. بنابراین در حال حاضر و همچنین در ماههای ابتدایی توزیع واکسن، آسانترین و بهترین راه پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹، رعایت فاصلهگذاری اجتماعی، شستوشوی مکرر دستها و استفاده صحیح از ماسک خواهد بود.