مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
قانون خدمت سربازی که ۱۳۰ ایراد در آن شناسایی شده قرار است با همکاری مجلس و ستاد کل نیروهای مسلح پس از ۵۰ سال تغییرات اساسی را تجربه کند
گفت وگو با یکی از نمایندگان طراح و رئیس سازمان نظام وظیفه درباره طرح تغییر قانون سربازی /ابوترابی: هدف ما تحولی بنیادین و انقلاب اساسی در قانون سربازی است
«قانون نظام وظیفه با تحولی بنیادین مواجه خواهد شد تا جوانان برای رفتن به سربازی با یکدیگر رقابت داشته باشند نه این‌که به دنبال راهی برای معاف‌شدن باشند». این برآیند ایده و طرحی است که کارگروه دفاعی مجلس در حال تهیه آن است و قرار است طی جلسات مشترک ستادکل نیروهای مسلح و مرکز پژوهش‌های مجلس چکش‌کاری و نهایی شود. پیگیری این طرح از مجلس دهم آغاز شد و حالا در مجلس یازدهم با جدیت بیشتری دنبال می‌شود.
طرحی فراتر از کاهش خدمت سربازی
همین چند روز قبل بود که خبر تغییرات جدید سربازی و کاهش مدت آن منتشر شد؛ خبری که رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح آن را رسانه‌ای کرد و مهم‌ترین آن به این شرح بود:
* مدت خدمت کارکنان وظیفه غیربومی در مناطق امنیتی درگیر و جزایر طرح نازعات: ۱۷ ماه
* مدت خدمت در مناطق عملیاتی و امنیتی غیر درگیر محروم و بد آب و هوا، مرزی و سایر جزایر خلیج‌فارس نیز به ۱۸ ماه کاهش یافت.
* مدت خدمت سربازی برای سربازان غیربومی در مناطق عادی نیز ۲۱ ماه خواهد بود.
* مدت خدمت کارکنان وظیفه بومی در مناطق امنیتی درگیر و جزایر طرح نازعات به مدت ۱۷ ماه، در مناطق عملیاتی و امنیتی و غیردرگیر، محروم و بد آب و هوا، مرزی و سایر جزایر خلیج‌فارس ۲۱ ماه و در مناطق عادی ۲۴ ماه.
* مدت خدمت برای مشمولان امریه‌دار در دستگاه‌های دولتی و غیردولتی: کماکان ۲۴ ماه
اما آن‌طور که نمایندگان مجلس می‌گویند، با طرحی که در دست تهیه است سربازی در کشور با یک تحول بنیادین همراه خواهد شد که فراتر از کاهش مدت دوره یا مهارت‌آموزی در سربازی است.
سربازی اجباری، فقط در ۸ کشور
«ابوالفضل ابوترابی» از جمله نمایندگانی است که از جزئیات این طرح مطلع است. او در گفت‌وگو با خراسان درباره ضرورت تدوین آن می‌گوید: «قانون نظام وظیفه ما از سال ۱۳۰۴ تاکنون تغییرات اساسی نداشته، در حالی که شرایط اجتماعی و سبک زندگی‌ها کاملا تغییر کرده است و قانون موجود به هیچ‌وجه پاسخگوی وضعیت فعلی ما نیست. ما جزو ۸ کشور دنیا هستیم که در آن‌ها نظام وظیفه اجباری است، همچنین جزو ۶ کشوری هستیم که طی ۵۰ سال اخیر قانون سربازی آن‌ها تغییر اساسی نداشته است. علاوه بر آن در اکثر کشورهای جهان دوره سربازی یک‌ساله است و ضوابط متفاوتی دارند. همه این دلایل بیانگر آن است که ما باید قانون نظام وظیفه کشور را به‌روزرسانی کنیم».
چرا همه دنبال معافی‌اند؟
این نماینده به برخی مشکلات فرهنگی و اجتماعی و ضرورت به‌روزرسانی قانون نظام وظیفه اشاره و تصریح می‌کند: «می‌گوییم خدمت سربازی مقدس است اما اگر به آن باور داریم چرا برای برخی افراد معافیت‌های خاص پیش‌بینی شده، یا اگر مقدس است چرا بسیاری از مسئولان ما پیگیر معافیت سربازی فرزندان‌شان هستند. مقدس‌بودن سربازی نباید فقط به کلمه و زبان باشد، نیاز به باور اجتماعی دارد اما مشخص است که جامعه این باور را نپذیرفته است و ما معتقدیم دلیل آن اجباری‌بودن سربازی و ایرادهای قانون است. علاوه بر آن باید موضوع مهم کاهش جمعیت و تک‌فرزند ذکور داشتن بسیاری از خانواده‌ها را هم مدنظر داشته باشیم که با این شرایط و قانون فعلی، قطعا با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد».
شناسایی ۱۳۰ ایراد سربازی توسط ستادکل
به گفته ابوترابی تاکنون جلسات متعددی برای بررسی طرح اصلاح قانون نظام وظیفه برگزار شده و ستادکل نیروهای مسلح هم با کلیت آن موافق است. وی می‌گوید: «در خود ستادکل نیروهای مسلح، پژوهش‌های متعددی درباره خدمت سربازی انجام شده و خود آن‌ها ۱۳۰ ایراد آن را احصا کرده‌اند. در همین زمینه جلسات کارشناسی در حال برگزاری است و خوشبختانه تعامل خوبی بین ستادکل و مرکز پژوهش‌های مجلس شکل گرفته و امروز هم تاریخ برگزاری جلسه بعدی بررسی این طرح است».
اصلاح قانون پس از اجماع کامل
از ابوترابی درباره زمان‌بندی پیش‌بینی‌شده برای نهایی‌شدن این طرح می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: «هم‌اکنون کمیسیون امنیت ملی با کلیت موضوع اصلاح قانون نظام وظیفه موافقت کرده و آن را به کارگروه دفاعی ارجاع داده است. این طرح یک طرح فوق‌العاده چالشی است و باید خیلی دقیق پیش برویم، نباید عجله کنیم و بی‌گدار به آب بزنیم. اصرار داریم به جای عجله، با دقت پیش برویم و این طرح پس از اجماع کامل ارائه شود».
امنیت ملی در اولویت تصمیم‌سازی‌هاست
ابوترابی تصریح می‌کند: «قطعا همه باید توجه داشته باشیم که کشور ما به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و اقدامات دشمنان، دارای شرایط خاصی است و به همین دلیل نمی‌توان درباره طرح مهمی مثل اصلاح قانون سربازی عجله کرد، هم نظام وظیفه جزو واجبات است و هم این‌که همه چیز مبتنی بر امنیت است».
هدف ما تحولی بنیادین و انقلاب اساسی در سربازی است
ابوترابی در پاسخ به خراسان درباره جزئیات پیشنهادهای مطرح‌شده در این طرح هم می‌گوید: «این سوال بسیار مهمی است و قطعا خیلی‌ها منتظر پاسخ به آن هستند اما اجازه بدهید صحبت درباره آن را به آینده موکول کنیم، دلیلش هم این‌که ممکن است برخی دستگاه‌هایی که با اجرای این طرح ملزم به همکاری خواهند شد، نسبت به آن موضع‌گیری داشته باشند. در حالت کلی ما به دنبال مدلی هستیم که هم نیازهای نیروهای مسلح را برای حفظ امنیت کشور تامین کنیم و هم خدمت سربازی برای جوانان رغبت‌انگیز شود. این طرح فراتر از طرح‌هایی مانند مهارت‌آموزی در سربازی است، چرا که برای مهارت‌آموزی هم به اعتبارات و امکاناتی نیاز است که دولت امکان تامین آن را ندارد. هدف ما یک تحول بنیادین و انقلاب اساسی در قانون نظام وظیفه و خدمت سربازی است».
سردار مهری: تابع تصمیمات ستاد کل هستیم
برای پیگیری موضوع از نهاد اصلی خدمت سربازی به سراغ «تقی مهری» رئیس سازمان نظام وظیفه عمومی ناجا نیز رفتیم. سردار مهری در پاسخ به خراسان درباره این طرح گفت: «اصلاح قانون نظام وظیفه جزو وظایف ستادکل نیروهای مسلح و وزارت دفاع است و آن‌ها متولی این موضوع هستند، ما نمی‌توانیم در این زمینه اظهارنظری داشته باشیم و تابع تصمیمات متولیان هستیم».