مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
ستادملی مقابله با کرونا پس از هفته‌ها جولان ویروس و تاخت و تاز آمارها، سرانجام مهم‌ترین تصمیمش را گرفت.
در حالی که روزهای قرمز تقویم به خیلی‌ها چشمک می‌زد و ذهن‌ها را برای سفر کردن قلقلک می‌داد، ستاد سفرها را ممنوع کرد. از بامداد امروز تا ظهر یکشنبه ورود و خروج به / از شهرهای تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه ممنوع است. این نخستین سختگیری جدی ستاد ملی پس از نوروز امسال است که خیلی‌ها، خیلی زودتر از این انتظارش را داشتند. وزارت بهداشت البته می‌گوید این محدودیت سه‌روزه فعلا حداقلی و کف مطالبه وزارتخانه است و ممکن است ممنوعیت سفر روزهای بیشتری ادامه داشته باشد. چهارم آبان پیش رو (یکشنبه) تعطیل است که اگر به تعطیلی پنجشنبه و جمعه قبلش وصل شود، یک فرصت چهار روزه برای سفر است. البته براساس دست‌فرمان اخیر ستادملی مقابله با کرونا، می‌توان پیش‌بینی کرد که سفرها در آن بازه زمانی نیز محدود شود. این‌که چرا تا پیش از این ستاد، سفرها را محدود و ممنوع نمی‌کرد و اجازه داد مسافرت‌های بین‌شهری، کرونا را در اقصی نقاط کشور پخش کند، همچنان مجهول است، اما در اعمال محدودیت اخیر نقش بیانات رهبری در تصمیم ستاد به‌وضوح مشهود است. ایشان سه روز قبل در ارتباط تصویری با مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح تاکید کردند که برخی سفرها باید ممنوع شود و درست دو روز پس از آن، نخستین ممنوعیت جدی در ماه‌های اخیر اعمال شد.
از جرایم درون‌شهری چه خبر؟
پس از حضور ظهرگاهی وزیر بهداشت در قاب تلویزیون و در جمع خبرنگاران، او طوری درباره مصوبه جدید ستاد ملی مقابله با کرونا صحبت کرد که گویا رئیس‌جمهور با تردد درون‌شهری اهالی شهرهای تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه موافقت کرده و قرنطینه‌ای که هشت ماه است مسؤولان برای اعمالش مقاومت می‌کنند، بالاخره به عنوان یک راه‌حل انتخاب شده. توضیحات بعدی وزارتخانه اما شفاف کرد که از محدودیت تردد درون‌شهری خبری نیست و هرچه هست، به سفرهای بین‌شهری مربوط است به این معنا که فقط خودروهای سواری با پلاک هر شهر اجازه ورود به همان شهر را دارند و همین خودروها حتی اجازه خروج از شهر را ندارند. البته درون شهرها نیز که کرونا جولان می‌دهد، کمتر از بیرون شهرها به نظارت نیاز ندارد. در تهران که از روز شنبه استفاده از ماسک به محض خروج از خانه الزامی شده، قرار بود مجازات‌های سختی شامل حال قانون‌شکنان شود، ولی در عمل جز نظارت بر عملکرد تاکسی‌ها، اقدام ملموسی انجام نشده است. در حالی که از ابتدای هفته مردم منتظر هر آن جریمه شدن توسط ماموران بودند، اما تقریبا هیچ ناظری به سراغ مردم نیامد. البته سرپرست پلیس پیشگیری تهران بزرگ گفته است که تا روز یکشنبه هفته بعد ماموران کلانتری و سرکلانتری‌های ۱۱ گانه به شهروندان فاقد ماسک تذکر لسانی می‌دهند. این تساهل و تسامح در تهران البته در شرایطی در حال وقوع است که جریمه تهرانی‌های بدون ماسک، بهانه‌ای برای رفتارهای مجرمانه در شیراز شده است. ظاهرا در این شهر عده‌ای قبض‌های جریمه کرونا صادر کرده و موجب تشویش اذهان عمومی شده‌اند که معاون اجتماعی پلیس راهور ناجا گفته است در شیراز چنین جریمه‌ای صادرنشده و تصاویر منتشرشده نیز دستکاری شده است، چون جریمه ماسک اساسا مربوط به تهران است نه شیراز. و تازه‌ترین خبر هم این‌که طبق اعلام استانداری قرار است، دورکاری کارمندان دوباره به تهران برگردد. زمان اجرای این طرح هنوز اعلام نشده، ولی همچون ماه‌های گذشته، کارکنان مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای و خاص بالای ۶۰ سال سن، کارمندان باردار و مادران دارای فرزند زیر شش سال در اولویت هستند.
رودربایستی در جاده شمال
مسافران با پلاک تهران و کرج اگر نتوانند در تعطیلات پیش رو به دل جاده‌های شمالی بزنند، قطعا حجم مسافران این شهرها به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد اما بی‌شک تنها مسافران شمال و شهرهای حاشیه دریای خزر، تهرانی‌ها و کرجی‌ها یا مشهدی‌ها و اصفهانی‌ها و اهالی ارومیه نیستند. پس چرا جاده‌های شمالی مسدود نشده‌اند تا نه فقط مردم این شهرها بلکه بقیه ایرانی‌ها نیز راهی شمال نشوند؟ این سوال فعلا بی‌پاسخ است و تنها جوابی که در دست است، تاکید وزارت بهداشت است بر این‌که هر وقت شرایط اقتضا کند، تعداد شهرهایی که ورود به آنها ممنوع است، اعلام خواهد شد. مسدود شدن جاده‌های منتهی به شهرهای شمالی ماه‌هاست که مطالبه مردم بومی است که هرگز نیز از سوی ستادملی مقابله با کرونا پاسخ داده نشده است. حتی دیروز که خبر رسید جاده چالوس تا یکشنبه مسدود است، ابتدا گمان بر این بود که کرونا چالوس را مسدود کرده ولی توضیحات مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای البرز نشان داد مسدود بودن این جاده از روز چهارشنبه تا صبح یکشنبه نه به خاطر کرونا بلکه به دلیل عملیات لق‌گیری، بتون‌ریزی و تکمیل لوله‌گذاری برای هدایت آب‌های سطحی است. در واقع به نظر می‌رسد با این که استان‌های شمالی کشور در وضعیت قرمز کرونا هستند اما برای بستن راه‌های رسیدن به آنها رودربایستی‌هایی وجود دارد که در توییت جدید کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط‌عمومی وزارت بهداشت نیز بازتاب یافته است. او نوشته: ما و شما اگر رودربایستی داریم کرونا با کسی شوخی ندارد. اگر محدودیت‌ها اعمال نشود و استفاده از ابزارهای قانونی و حاکمیتی در دستور کار نباشد، وضعیت قرمز که سهل است، باید در انتظار پاییز سیاه باشیم.
چرا نباید سفر برویم؟
تهرانی‌ها وقتی از این به بعد دیگر حتی نمی‌توانند به‌راحتی به محل دفن اموات خود در بهشت زهرا(س) بروند و طبق اعلام رئیس این آرامستان از ۱۳ در ورودی آن تنها درهای باب‌الشهداء و باب‌الزهرا آن هم برای ورود و خروج اقوام درجه یک متوفیان باز است، طبیعی است که نباید به سفر بروند. ۵۰درصد فوتی‌های کرونایی هر روز کشور متعلق به تهران است و این اوج خطر در پایتخت را نشان می‌دهد که بهترین استدلال برای ضرورت چشم‌پوشی از تردد و سفر، هم به تهران و هم از آن است. این را اضافه کنید به گفته‌های معاون بهداشت وزارت بهداشت که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور را ۴۲ درصد ارزیابی کرده درحالی که رعایت پروتکل‌ها تا زیر۸۰ درصد به گفته او اثربخشی لازم را ندارد. پس در کشوری که پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر آن تمام‌قد اسیر بیماری است و از هر صد نفر ایرانی فقط ۴۲ نفر به رعایت موازین بهداشتی پایبند هستند و به گفته عضو کارگروه اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی بابل ۶۵ درصد از مبتلایان به کرونای آن نیز در قرنطینه خانگی نمی‌مانند سفر چه معنایی می‌تواند داشته باشد به‌جز به سوغات بردن ویروس برای سایر هموطنان. گفته‌های علیرضا سلیمی، رئیس انجمن متخصصان بیهوشی کشور نیز در باب سفرها شنیدنی است، او که می‌گوید از اهالی صنفی است که بیشترین درگیری را با بیماران بدحال کرونایی دارند و تابه‌حال ۱۳ نفرشان در این راه به شهادت رسیده‌اند. سلیمی می‌گوید کادر درمان خسته‌اند و دارند از همه ظرفیت خود استفاده می‌کنند تا آنجا که دیگر جایی برای افزایش ظرفیت ندارند. او از مردم می‌خواهد از رفتارهای پرخطر که یکی از مصادیق آن سفرهای غیرضروری است، پرهیز کنند و نسبت به تاثیر مستقیم سفرها در افزایش ابتلاهای کرونا بی‌اعتنا نشوند.
چرا فقط ۵ شهر؟
از بامداد امروز تا ظهر یکشنبه مسافران نه می‌توانند به شهرهای تهران، کرج، اصفهان، مشهد و ارومیه وارد شوند و نه از آنها خارج شوند، مگر این‌که ساکن این شهرها باشند و مدرک ارائه دهند. این اتفاق در نوروز امسال نیز رخ داده بود و برخی شهرها از ورودی‌ها و خروجی‌ها با دقت مراقبت می‌کردند، در حالی که مسافران زیادی توانستند به‌راحتی سفر کنند. این شائبه اکنون نیز وجود دارد و کیفیت کنترل ترددها محل سوال است. اما مهم‌تر از آن، این پرسش است که پنج شهر ممنوعه با چه معیاری انتخاب شده‌اند؟
اگر معیار، وضعیت کرونایی شهرها باشد در حال حاضر همه نقاط کشور قرمز است، بنابراین انتخاب تنها پنج شهر قطعا به معنی وخیم بودن وضعیت این شهرهاست. البته در روزهای گذشته خبرهایی که از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در استان‌های مختلف مخابره می‌شد، نشان از وضعیت مطلوب هیچ شهری نداشت به طوری که حتی به عنوان نمونه نسبت به وضعیت استان مرکزی هشدار داده شد، استانی که البته سفر از آن و به آن ممنوع نیست.
البته وزارت بهداشت اعلام کرده است که تعداد شهرهای ممنوعه ممکن است بیشتر از پنج مورد فعلی بشود که به این ترتیب می‌توان چنین استدلال کرد که انتخاب شهرهای تهران، کرج، مشهد، اصفهان و ارومیه فعلا برای محک زدن طرح است.
با این حال، گرچه شهرهای قرمز پرخطر مخصوصا در خطه جذاب شمال کشور به لیست ممنوعیت وارد نشده‌اند ولی همین پنج شهر منتخب چنان شرایط حساس و پرخطری دارند که جا داشت سفر به آنها ممنوع شود.
تهران به عنوان پرجمعیت‌ترین شهر ایران و صاحب وخیم‌ترین شرایط کرونایی کشور که هر روز نیمی از مرگ و میرهای ناشی از این بیماری در آن رقم می‌خورد، به گفته فرمانده مقابله با کرونای پایتخت در تب و تاب این بیماری می‌سوزد و از بابت تعداد مراجعان سرپایی، بستری‌ها و تعداد مرگ و میرها به هیچ وجه روند کاهشی نداشته‌است.
کرج به عنوان نزدیک‌ترین کلانشهر به تهران نیز حال و روز خوشی ندارد و در استانی واقع شده که طبق آخرین اخبار، روزانه بیش از۱۲۰ بستری جدید دارد و اکنون بیش از۷۵۰ بیمار در بیمارستان‌های آن به‌سر می‌برند. اصفهان نیز این اواخر بیش از ۲۰۰ ابتلای جدید روزانه دارد و بیش از ۳۰۰بیمار آن نیز با حالی وخیم در بخش‌های مراقبت ویژه با مرگ دست و پنجه نرم می‌کنند.
آماری که مسؤولان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه ارائه داده‌اند نیز وضعیت خوبی از این شهر را نشان نمی‌دهد. تا روز ۲۱ مهر ۱۰۵۶ بیمار با سندرم حاد تنفسی در مراکز درمانی این شهر بستری بوده‌اند که ۶۲ نفر از آنها تحت ونتیلاتور (دستگاه تنفس مصنوعی) به حیات خود ادامه می‌دادند. کل فوتی‌ها در ارومیه نیز در این هشت ماه بیش از ۱۲۵۰ نفر بوده است که روی هم این شهر را مستعد اعمال انواع محدودیت‌ها معرفی می‌کند.
کیانوش جهانپور در گفت‌وگو با جام‌جم :
احتمال تمدید محدودیت‌ها وجود دارد
جزئیات طرح محدودیت‌ها در پنج شهر کشور اعلام شده است، اما بعد از رسانه‌ای شدن ناگهانی این طرح، بسیاری از شهروندان سوالاتی در گوشه ذهن‌شان نشست، پرسش‌هایی که ما برخی از آنها را با کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در میان گذاشته‌ایم. آن‌طور که او می‌گوید، احتمال تمدید این محدودیت‌ها وجود دارد و بعید نیست تعداد کلانشهرهایی که مشمول این طرح هستند، بیشتر شود.
خبر محدودیت‌ها را چرا دیر اعلام کردید؟
این تصمیم کمیته ملی مبارزه با کروناست و خبررسانی هم به عهده وزارت بهداشت و درمان گذاشته شد. ما تنها وظیفه اطلاع‌رسانی را داشتیم که انجام دادیم. حالا چه فرقی دارد چه زمانی اعلام کنیم؟ مهم این است که اعلام کردیم.
ساعت شروع طرح ۱۲ شب تعیین شد و به همین دلیل برخی زودترخارج شدند.
ما از همان ساعت ۱۲ ظهر دیروز که خبر اعلام شد، می‌توانستیم طرح را اجرایی کنیم. تا آماده شدن ارگان و واحدهای اجرایی اما کمی زمان می‌برد.
مشکل دیگری که به این شکل ایجاد شد به‌هم ریختن برنامه‌ریزی شهروندان است مثلا خیلی‌ها وقت دکتر گرفته‌‌اند و برای سفر به کلانشهرهایی مانند تهران برنامه‌ریزی کرده‌اند.
من دکتری را نمی‌شناسم که در روزهای تعطیل وقت عمل جراحی یا ویزیت به بیماری داده باشد.
یعنی می‌گویید وقت عمل جراحی به بیماری که در شهرستان زندگی می‌کند، داده نشده است؟
استثناهایی وجود دارد.
دیروز اما سرپرست استانداری خراسان رضوی اعلام کرد که خبری از اعمال محدودیت‌ها به دستش نرسیده است.
ما نباید به استان‌ها خبر را اعلام کنیم، این خبر باید از طرف وزارت کشور و پلیس اعلام شود، از آنها بپرسید که چرا هنوز به استان‌ها اعلام نشده است.
چرا شهرهای شمالی کشور که در این روزها پرتردد هستند، جزو محدودیت‌ها نیستند؟
براساس نظر وزارت بهداشت و درمان و کمیته ستاد ملی مبارزه با کرونا، برای پنج کلانشهری که وضعیت حادتری دارند، درخواست اعمال محدودیت شده است.
اما اگر عبور و مرور در شهرهای شمالی محدود نشود این شهرها نیز در شرایط حاد قرار می‌گیرند.
اگر شرایط این شهرها هم حاد شد، محدودیت‌های عبور و مرور را در آنجا برقرار می‌کنیم.
اعلام شده با احراز هویت و مشخص شدن محل سکونت، برخی می‌توانند تردد کنند. بیشتر توضیح می‌دهید.
خودروی شخصی با پلاک غیربومی اجازه ورود و خروج از شهر را ندارد اما احراز هویت و سکونت فرد به تشخیص نیروی انتظامی و مامورین امنیتی انجام می‌شود و این نیروها تشخیص می‌دهند فردی با پلاک غیربومی که ساکن این شهرهاست، اجازه ورود دارد یا خیر.
اجرایی شدن طرح با مسدود کردن راه‌ها و بررسی خودروها انجام می‌شود؟
این محدودیت با بررسی تک‌تک خودروها و استفاده از فناوری و دوربین‌هایی که پلیس در اختیار دارد، انجام می‌شود.
کارمندانی که در روزهای تعطیل باید در محل کار حاضر شوند و مثلا محل زندگی‌شان در کرج و محل کارشان در تهران است، باید چه کار کنند؟
یک روز با خودروی شخصی تردد نکنند و از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
اما شلوغی وسایل حمل و نقل عمومی خطر ابتلا را بیشتر نمی‌کند؟
در روزهای تعطیل حمل و نقل عمومی خلوت است.
اما تردد با اتوبوس، قطار و هواپیما محدود نشده است.
نه تردد با این وسایل مشکلی ندارد و طرح تنها برای خودروهای شخصی است.
کسانی که خودرو خریده‌اند و هنوز تعویض پلاک نکرده‌اند چه تکلیفی دارند؟
از خودرو در روزهای ممنوعیت استفاده نکنند. ان‌شاءا… هر زمانی که حمل و نقل دوباره آزاد شد، تعویض پلاک انجام دهند.
احتمال افزایش زمان و تعداد شهرها در این طرح وجود دارد؟
بله. ممکن است که زمان طرح بیشتر شهرهای بیشتری مشمول آن شود.