جعفر شخصیت شیرین سریال «نوروز رنگی» را دیدهاید؟ یک بچه شیرین که حتی اگر دیالوگهایش کمدی نباشد هم دوستداشتنی و بامزه است.
این دوستداشتنی بودن باعث میشود بیننده بهاو نزدیک شود. بامزه بودن همیشه معادل شوخ طبع بودن نیست اما بههرحال شوخی کردن و بامزه بودن یخ آدمها را در روابطی که با هم دارند باز میکند، با شوخی میتوان به دیگران نزدیک شد، وقتی که لابهلای هر حرفی بهعنوان چاشنی کمی شوخی و طنز اضافه کنیم میتوانیم حرفهای مهمی را بزنیم بدون اینکه مخاطب خسته شود. شوخی کردن فقط برای خنداندن نیست، گاهی نور تاباندن به مسائل جدی است که نمیتوان با لحنی خشک و بیروح آنها را بیان کرد. در محیط خانواده، در جایگاه مدیر، بهعنوان یک استاد یا معلم و حتی در کسب و کار، شیرین بودن باعث میشود در نقشی که هستید موفقتر باشید و دیگران را بهتر با خود همراه کنید؛ اما شوخی هم قواعد خودش را دارد. بخشی از ماجرا این است که نمک ذاتی داشته باشید مثل شخصیت جعفر یا مثل فیروز کریمی، سروش جمشیدی یا امین حیایی. بخشی دیگر مربوط به هوشمندی شماست. یعنی اینکه قواعد شوخیکردن، لحظه درستش، تکنیک بیانش، تناسب شوخی با مخاطب را بدانید مثل ژوله و فرزاد حسنی. بهقول معروف جوک خوب و بد نداریم، جوکگوی خوب و بد داریم. آدمی که بامزه باشد اما تکنیک لازم را نداشته باشد ممکن است دیگران را بخنداند اما نمیتواند لابهلای شوخیهایش حرفهای مهمی بزند. سال جدید فرصت خوبیاست تا شوخطبعی را چاشنی روابط اجتماعی خود کنید. اگر در کنار شوخ طبعی نمک ذاتی داشته باشید که چه بهتر. در این پرونده به این موضوع پرداختیم که برای بامزه بودن، شوخطبعی و استفاده از تکنیکهای شیرین بودن مهمتر است یا نمک ذاتی؟ چطور میشود ایندو را با هم ترکیب کرد؟ در کنار این موضوع به سراغ حمیدرضا حافظ شجری بازیگر نقش جعفر در سریال «نوروز رنگی» رفتهایم و درهمین خصوص با او که نمک ذاتی دارد، گپ زدهایم و در کنار آن از آدمهای بامزه و تکنیک کارشان گفتهایم.
با تلاش نمیتوان بانمک شد
بازیگر نقش جعفر در گفتوگو با ما از تفاوت افرادی میگوید که تلاش میکنند تا دیگران را بخندانند با افرادی که ذاتا بانمک هستند
نسیم سهیلی | روزنامهنگار
حمیدرضا حافظشجری بازیگر ۱۸ ساله ای است که به تازگی وارد عرصه تلویزیون شده، هرچند قبلا بازیگری تئاتر را هم در کارنامه داشته است. این بازیگر نوجوان در سریال نوروز رنگی که از شبکه۵ روی آنتن رفت، در نقش جعفر حضور موفقی داشت. شجری به خاطر چهره و فیزیک خاصش، نوع بازی و لهجه مشهدیاش خیلی زود خودش را در دل مخاطبین جا کرد و به یکی از دوستداشتنیهای این مجموعه تبدیل شد. به سراغش رفتیم تا از نقش با نمک بودن در ورودش به بازیگری بگوید و اینکه شاخصترین ویژگی آدمهایی با نمک ذاتی چیست؟ آیا خودش را ذاتا یک آدم بانمک میداند؟ و اینکه از نظر او با نمک بودن، ذاتی است یا با پوشش یا نحوه خاصی صحبت کردن و …، میشود به آن دست یافت؟
از ۹ سالگی وارد دنیای بازیگری شدم
او متولد ۱۷/۱۰/۱۳۸۱ در مشهد و محصل است. در رشته سینما درس میخواند و میخواهد در رشته بازیگری ادامه تحصیل دهد. به قول خودش احتمال هم دارد رشته کارگردانی بخواند اما عشقش به بازیگری همیشه پا برجاست. شاید فکر کنید موفقیت او به شانس یا نمک ذاتی اش ربط دارد امااین بازیگر درباره ورودش به عرصه تلویزیون میگوید: «سال ۸۹ و در ۹ سالگی بازیگری تئاتر را در مشهد نزد استاد فرشید تمری آغاز کردم. در این سالها، جوایز زیادی در عرصه تئاتر به دست آوردم از جمله عنوان بهترین بازیگری در جشنواره رضوان، جشنوارههای منطقهای، جشنوارههای کشوری و … . همچنین سه کار تئاتر مدرسهای را هم خودم کارگردانی کردم.»
بدون تست قبولم کردند
شجری درباره نحوه شروع همکاریاش با مجموعه «نوروز رنگی» و اینکه آیا نمک ذاتیاش باعث انتخابش برای ایفای نقش جعفر شده یا نه، میگوید: «من سه سال مداوم به آقای مسعودی زنگ میزدم تا من را برای بازی در نقشی تلویزیونی یا سینمایی معرفی کنند یا خودشان نقشی به من بدهند. خلاصه خیلی پیگیر بودم اما ایشان سرشان شلوغ بود و حتی فرصت گرفتن یک تست بازیگری معمولی از من را نداشتند. بالاخره یک روز در فضایمجازی تبلیغی دیدم مبنی بر این که قرار است در مشهد سریالی تولید شود و بازیگرانش آقای خواجوی و اسلامی بودند. من با آقای اسلامی سال ۹۳ کار تئاتر انجام داده بودم. با او تماس گرفتم و درخواست کردم من را معرفی کنند بلکه شاید قبول شوم. بالاخره ۲۷ مرداد با کارگردان قراری گذاشتیم، ایشان از من تستی نگرفتند و بلافاصله با دیدن فیزیک و چهره من نقشی را برایم در نظر گرفتند! شاید باورتان نشود اما من قرار بود فقط سه قسمت در این سریال حضور داشته باشم اما سکانس اولی که فیلم برداری کردیم، کارگردان تصمیم گرفت نقش من را تا آخرین قسمت اضافه کند.»
جعفر خود حمید است!
این بازیگر درباره شیرینی که به بازی اش اضافه کرده می گوید: «من در نقش جعفر کاملا خودم بودم، لهجه، خصوصیات رفتاری و … . فقط سنم کمی بیشتر از نقش جعفر بود. در زمان فیلم برداری این سریال، گاهی دیالوگهای فی البداهه هم میگفتم که کارگردان یا قبول میکرد یا مورد پسندش واقع نمیشد و شاید بتوان گفت گاهی از همان نمکذاتی که اشاره کردید، استفاده میکردم تا ایفای نقش موفقتری داشته باشم.»
به خاطر لپهایم دوستداشتنی شدهام
حافظشجری درباره اینکه چرا به عنوان بازیگری دوستداشتنی در همین مدت کوتاه حضورش در تلویزیون شناخته شده، میگوید: «علت دوست داشتنی بودنم را نمیدانم! نمیتوانم از خودم تعریف کنم ولی فکر کنم به خاطر ظاهر و چهرهام است که مردم من را دوست دارند، به خاطر تپل بودنم و لپهای بزرگم! شاید به همین دلیل است که با نمک محسوب میشوم.»
فیزیک چهره، ویژگی اصلی افراد بانمک است
بازیگر نقش جعفر درباره ویژگیهای آدمهایی که نمک ذاتی دارند، میگوید: «فیزیک چهره و بدن به نظرم یکی از موارد موثر در نمکذاتی افراد است و طنزی که در کلام بعضی از افراد وجود دارد. افرادی که تلاش میکنند دیگران را بخندانند در نهایت موفق به این کار نمیشوند چون فقط سعی میکنند و این سعی کردن شاید تا حدودی جواب بدهد اما نهایتا جایی تمام میشود اما افراد به اصطلاح بانمک منبع تمامنشدنی از طنز دارند که هر موقع بخواهند از آن استفاده میکنند و دیگران را میخندانند. البته همانطور که اشاره کردم، بداههگویی هم یکی از ویژگیهای منحصر به فرد این افراد است که به نوعی به هوش و طنازی آنها مرتبط است و این به نظرم استعداد خاصی را میطلبد.»
بانمک بودن کاملا ذاتی است
او در پاسخ به این سوال که آیا قبول دارد ذاتا با نمک است، میگوید: «نمیتوانم جواب مثبت به این سوال بدهم اما فیزیک صورت و نوع صحبتکردنم، همچنین عکسالعمل دیگران در مقابل من مثبت است و این حس را میتوان از مخاطبین سریال هم دریافت که من بانمک هستم. در ضمن، به نظر من بانمک بودن کاملا ذاتی است و کسی نمیتواند سعیکند بانمک باشد و با تلاش به آن دست یابد. از مزایای بانمک بودن این است که فرد بانمک، دوستداشتنی و محبوب است و همیشه باعث خوشحالی جمع می شود.»
۴ نکته طلایی بامزه بودن
نمک نسبی است/ شاید شما از نظر خودتان و بسیاری از آدمهای اطراف بانمک باشید اما فراموش نکنید نمک ذاتی یک موضوع کاملاً نسبی است و بسیاری از آدمها ممکن است به شما به چشم یک آدمبی مزه و سرخوش نگاه کنند. خیلی از آدمها بعد از هر حرف و شوخی شما، یک لبخند تصنعی میزنند و با خودشان میگویند: «خب که چی؟» برای همین اگر با نمک هم هستید فراموش نکنید سلیقهها متفاوت است و اگر شوخیهای شما دارای حرف و نکته خاصی نباشد و محدود به تقلید صدا یا اکتهایی مثل کُلاج کردن چشم باشد از شما دارای یک چهره جذاب و شیرین نمیسازد.
چند تا چه؟/ اگر هم میخواهید شوخیهای موقعیتی داشته باشید یعنی با یک طراحی و براساس ایجاد ارتباط بین چند موضوع، یک موقعیت بامزه بسازید قبلش چند چیز را از خودتان بپرسید. چهموضوعی؟ چه مخاطبی؟ چه پیامی؟ چه زمانی؟ چرا؟ یعنی راجع به چهچیز، مقابل چهکسانی؟ با چه معنایی؟ و در چه موقعیت زمانی و مکانی و با چه هدفی دارید شوخی میکنید. اگر بین تمام این سوالها یک تناسب درست بود شوخی یا رفتار شما شانس مورد توجه قرار گرفتن را دارد.
مخاطب شناسی/ خطقرمزهای فرهنگی و اخلاقی طرف مقابل را درنظر بگیرید. فراتر از آن دایره واژگان، درک مخاطب از ارجاعات و کلیدواژههای شوخی را فراموش نکنید. شوخی شما باید طوری طراحی شود که معنای مدنظر شما در ذهن مخاطب هم شکل بگیرد بنابراین اگر متوجه ارجاعات یا تکیهکلامهای موجود در شوخی نشود شما قافیه را باخته اید.
تفسیر نکنید/ شوخی بهخصوص با مکث درست و استفاده به اندازه از زبان بدن اگر خوب اجرا شود با یک پایان جالب میتواند زمینه انبساط خاطر مخاطب شما را فراهم کند. در این بین داشتن نمک ذاتی هم چاشنی طراحی شما خواهد بود و بدون آن کارتان دشوارتر است اما اگر همه نکات را رعایت کردید و مخاطب در سیر ماجرا از شوخی شما لذت نبرد، تفسیر کردن و بیان اینکه «نفهمیدی چی شد» دردی را دوا نمیکند چون مخاطب باید در لحظه بخندد و شوخی شما را بگیرد نه بعد از تفسیر و رمزگشایی شما.
انواع آدمهای شیرین
آدمهای شوخطبع و شیرین گاهی نمکذاتی دارند و گاهی با هوشمندی طنازی میکنند
شوخ طبعی و بامزه بودن در فرهنگ های مختلف استانداردهای متفاوتی دارد؛ چیزی که در یک فرهنگ بامزه است ممکن است در یک جامعه دیگر گستاخی محسوب شود. به هرحال ما براساس فرهنگ خودمان شوخ طبع ها و شیرین ها را دسته بندی می کنیم.
بانمکهای ذاتی
فتوژنیکها| این دسته از افراد، قابلیتی در چهرهشان دارند که باعث میشود در نگاه اول، به دل طرف مقابل بنشینند و به همین دلیل، فردی بانمک ذاتی محسوب میشوند. حسین رضازاده، یک مثال خوب از این دسته افراد است. چهره دوست داشتنی و بانمک ملیپوش سابق تیمملی وزنهبرداری کشورمان که کسب دو مدال طلای المپیک را در کارنامهاش دارد، هرچند که این روزها کمتر در رسانهها دیده میشود اما هیچ گاه از ذهنها پاک نمیشود. او رضایت از عملکردش را با لبخندهای خاص در زمانی که وزنههای فوق سنگین را به بالای سرش میبرد، به مخاطب القا میکرد. دلیل اصلی با نمک بودن او، چهره فتوژنیک اوست که باعث محبوبیتش به خصوص در زمان فعالیتش در دنیای حرفهای وزنهبرداری شده بود. همچنین طاهای پنج ساله و کوچکترین شرکتکننده گروه جوانمردانایرانزمین در برنامه عصر جدید که این دوره در کنار هم تیمیهایش سوم و به خاطر تپل بودنش در لحظاتی باعث عوض شدن حال و هوای این برنامه پربیننده شد، یکی از افراد این دسته محسوب میشود.
مهربانها| باعاطفه و گوگولی بودن یکی از ویژگیهایی است که باعث می شود یک فرد در نگاه اطرافیانش، ذاتا بانمک و دوستداشتنی به نظر برسد. به طور مثال، شوخیهای سروش جمشیدی بر خلاف بعضی افراد که باید تلاش زیادی برای خنداندن دیگران بکنند، ساده و برای همه قابلفهم است. مهربان بودن او که در برنامه دورهمی با ایفای نقش قیمت، به شهرت رسید و در سریال «محله گل و بلبل» در کنار عمو پورنگ(داریوش فرضیایی) خوش درخشید، باعث شده تا نمک ذاتیاش بیشتر به مذاق مخاطب خوش بیاید.
واکنشهای خاص و متفاوت| زبان بدن خاص و جالب به همراه واکنشهای متفاوت در مواقع مختلف، باعث شده تا شخصیتی فان و البته دوستداشتنی از افرادی با این نوع نمک ذاتی در ذهن مخاطبان شکل بگیرد. علی صادقی، یکی از نمونههای چنین افرادی است. نقش آفرینیهای او در سریالهایی همچون بزنگاه، متهم گریخت و خانهبهدوش باعث شد تا بیشتر شناخته شود و هنوز هم به بهانههای مختلف، ویدئوهایی از رفتارهای او در این سریالها در شبکههای اجتماعی منتشر و پربازدید میشود که نشاندهنده بانمک بودن اوست.
با تکنیکها
جنتلمنها| افراد متشخص یا به عبارتی همان جنتلمنها، این توانایی را دارند که خیلی جدی، با دیگران شوخی کنند و خودشان به هیچ وجه خندهشان نگیرد. یکی از نمونههای خوب این دسته از افراد بانمک، مهران مدیری است. کسانی که نقشآفرینیهای او در سریالهای پاورچین، ساعتخوش، شبهای برره و … را دیدهاند، گواهی میدهند که این بانمک بودن مدیری که این روزها در برنامه دورهمی هم خودش را نشان میدهد، از قدیم بوده و ذاتی است. مانی حقیقی، نمونه دیگری از این دسته افراد است. نکته جالب درباره شوخیهای این دسته از افراد با نمک این است که خودشان خیلی کم خندهشان میگیرد. همچنین این توانایی را دارند که گاهی به صورت رگباری، چندین شوخی را مطرح کنند.
باهوشها| آدمهای باهوش، بروز طنازیهایشان را به خوبی در رفتار و گفتار مدیریت میکنند و همین ویژگی باعث میشود تا شخصیت دوستداشتنی در نظر دیگران داشته باشند. امیرمهدی ژوله، فیلمنامه نویس، بازیگر و روزنامهنگار که به تازگی در سریال چوبخط که از شبکه ۳ پخش شد بازی کرد، جزو افرادی محسوب میشود که از این تکنیک بهره میبرند. بانمکی که هم در نقش آفرینیها و هم در قلمش خودنمایی میکند.
از خود راضیها| گاهی آدمهایی که غرور خاصی در چهره و همچنین گفتار و رفتارشان به چشم میآید، جزو افراد بانمک محسوب میشوند. یکی از بهترین و کاریزماتیکترین مهاجمهای دنیای فوتبال، بدون شک زلاتان ابراهیموویچ است. از خود راضی بودن این بازیکن فوتبال و رفتارهایی که به خاطر این ویژگی شخصیتی از او سر میزند، باعث شده تا شخصیتی فان در بین فوتبالدوستان داشته باشد. به طور مثال وقتی از او می پرسند چه هدیه ای برای تولد همسرت خریدی، می گوید: « او زلاتان را دارد چه هدیه ای بهتر از این؟ » البته در فرهنگ ما این نوع شوخیهای خودستایانه مذموم است.
موقعیتشناسها| بعضیها هم از ترکیبی از نمک و تکنیک بهره میبرند تا شیرین شوند. فیروز کریمی که این روزها به عنوان کارشناس در برنامه «ستاره ساز» شبکه ۳ حاضر است، از جمله چنین افرادی محسوب میشود. به همین دلیل است که بعد از جست و جوی اسم او در اینترنت، نتایج زیادی با موضوع گلچین مصاحبههای خندهدار او دیده میشود. نکته جالب درباره نوع شوخیهای فیروز کریمی این است که بداهه و در موقعیت مناسب اتفاق میافتد و برای هر مخاطبی قابل فهم است. این بیآلایش بودن، یکی دیگر از ویژگیهای شوخیهای این مربی فوتبال است. به عبارت دیگر او با بهره بردن از نمک و تکنیک، یک بانمک دوستداشتنی شده است.