مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
این چهره‌های عروسکی تکراری در خیابان‌های پایتخت و شهرهای بزرگ که عیناً از روی برخی بازیگران هالیوودی کپی‌برداری شده، نمادی است که بروز یک فاجعه را در میان نسل جوان بی‌صدا فریاد می‌زند.
بینی‌های عمل کرده و سر بالا، ابروهایی که به شکل غیر‌معمولی هاشور زده شده، موهای بور و لب‌های پروتز شده و چشم‌هایی که از پشت لنزهای شیشه‌ای سبز و آبی نگرانند مبادا در نگاه دیگران زیبا جلوه نکنند. این چهره‌های عروسکی تکراری در خیابان‌های پایتخت و شهرهای بزرگ که عیناً از روی برخی بازیگران هالیوودی کپی‌برداری شده، نمادی است که بروز یک فاجعه را در میان نسل جوان بی‌صدا فریاد می‌زند؛خطر بحران هویت و از دست رفتن اعتماد به نفس میان جوانان ایرانی. در این بین اما برخی جراحان زیبایی هم به رغم آنکه می‌دانند چهره مراجعه‌کنندگانشان نیازی به جراحی ندارد با نگاهی تجاری جوانان را برای انجام اعمال زیبایی ترغیب می‌کنند.
روزنامه جوان در ادامه می نویسد: اگر کمی دقیق‌تر به چهره‌هایی که در چند سال اخیر میان زنان و دختران جوان معمول شده است، نگاه کنید شباهت غیر‌قابل‌انکاری میان عروسک‌های باربی اسباب بازی‌های دیروز و حتی امروز دختربچه‌های ما دارد؛ عروسک‌هایی که سال‌هاست با برنامه و پیوست‌های فرهنگی وارد کشورمان شده‌اند تا عامل نفوذ فرهنگی و فکری در میان کودکان ما باشند و از همان دوران کودکی به آنها الگویی از زیبایی ارائه دهند؛ الگویی لاغر‌اندام با قد بلند، پوست روشن، موهای بور، چشم‌های رنگی، بینی کوچک و لب‌های برجسته. نقش بستن همین الگوها به عنوان تعریف زیبایی در ذهن زنان و دختران ما موجب شده اعتماد به نفس‌شان را در گرو نزدیکی به چنین شاخص‌هایی بدانند. همین امر هم ایران را به رتبه نخست جراحی زیبایی بینی و پایتخت جراحی بینی در دنیا و همچنین رتبه هفتم مصرف لوازم آرایش در دنیا تبدیل کرده است و موجب شده دخترانی با چهره‌های مشابه در هر قابی از شهر به یک پدیده قابل‌تأمل تبدیل شود.
فاجعه رواج چهره‌های عروسکی
بنیانگذار و مؤسس انجمن بیوتکنولوژی، ایمنی زیستی و انجمن پدافند غیر‌عامل افزایش دختران هم‌شکل و عروسکی را به عنوان یک نگرانی جدی مطرح می‌کند. به باور وی احتمال تهدیدات زیستی ناشی از نفوذ دشمنان در این حیطه وجود دارد. کرمی در این‌باره می‌گوید: امروزه فاجعه‌ای کشور و پایتخت را تهدید می‌کند که افزایش دختران هم‌شکل و به اصطلاح دختران عروسکی است که مثل هم آرایش می‌کنند، جراحی‌های زیبایی انجام می‌دهند و حتی در نوع لباس پوشیدن نیز از هم تقلید می‌کنند و کاملاً شبیه به هم هستند.
این استاد دانشگاه با ابراز نگرانی از تأثیر‌پذیری فرهنگ غنی ایرانی اسلامی کشور و جوانان ما از رسانه‌های غربی می‌افزاید: پسران و دختران نسل جوان به جای پذیرش الگوهای داخلی که بسیار غنی از فرهنگ ایرانی اسلامی است در موارد متعدد به خصوص در عرصه زیبایی‌های ظاهری از الگوهای غربی پیروی می‌کنند که تحول نگران‌کننده‌ای در بین جوانان کشور به شمار می‌آید.
ماسکی برای عدم اعتماد به نفس
برگزاری مسابقه تلویزیونی ثانیه‌ها و ناتوانی اغلب افراد شرکت‌کننده در این مسابقه از پاسخگویی به سؤالات ساده‌ای که به کمترین میزان اطلاعات عمومی نیاز داشت موجب شد برای نخستین بار یک نگرانی عمیق و جدی در جامعه مطرح شود؛نگرانی از سطحی شدن سطح سواد و اطلاعات اجتماعی مردم آن هم در شرایطی که در سطح شهر با افرادی روبه‌رو می‌شوید که اغلب‌شان جراحی‌های زیبایی انجام داده‌اند و پیش از خروج از منزل ساعت‌ها برای ظاهرشان وقت صرف کرده‌اند اما همین افراد در طول شبانه روز به جز اطلاعات ناقص و نامطمئنی که از طریق عضویت در شبکه‌های اجتماعی به دست می‌آورند، اغلب حتی حاضر نیستند درصدی از زمانی را که برای ظاهرشان صرف می‌کنند برای مطالعه و بالا بردن اطلاعات‌شان صرف کنند. به باور رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی بسیج جامعه پزشکی بسیاری از افرادی که خود را به عروسک‌های شبیه به هم تبدیل می‌کنند خود را از علم، مطالعه، کتاب و فرهنگ غنی کشور خود دور نگه داشته‌اند و ملاک تفاخر را در نوع پوشش و ظاهر خود می‌دانند.
کرمی، نوعی بی‌هویتی را در رواج این رفتارها مؤثر می‌داند و تصریح می‌کند: این افراد سعی می‌کنند خود را از این طریق در جامعه مطرح کنند و به جای اینکه به مطالعه و کسب آگاهی برای زندگی بهتر روی بیاورند خود و سلامتی‌شان را فدای زیبایی‌های غیرمنطقی و ناسالم می‌کنند.
عروسک‌های روانی
اگر سری به مطب جراحان پلاستیک یا گوش و حلق و بینی و حتی برخی پزشکان عمومی که پا در کفش جراحان پلاستیک کرده‌اند بزنید با تعداد زیادی مراجعه‌کننده مواجه می‌شوید که اغلب‌شان متقاضی جراحی زیبایی بینی هستند. هرچند متقاضیان تزریق ژل برای برجسته شدن لب و تزریق چربی برای از بین بردن خطوط پیری در صورت و همچنین تزریق بوتاکس در میان بانوان و حتی آقایان ایرانی کم نیست اما همچنان جراحی زیبایی بینی در صدر جراحی‌ها قرار دارد. بسیاری از پزشکان می‌دانند برخی از متقاضیان جراحی‌های زیبایی دارای اختلالات روانی هستند اما تلاش نمی‌کنند تا پیش از انجام عمل جراحی زیبایی این افراد را به مشاوره روانشناسی ترغیب کنند.
این در حالی است که در دیگر کشورهای دنیا اعمال جراحی بینی رو به کاهش است و در عوض جراحی‌های مربوط به جوان‌سازی افزایش یافته است. از نگاه روانشناسی گسترش نامطلوب جراحی‌های زیبایی در یک جامعه متأثر از انگیزه‌های شناختی و عاطفی افراد آن است. در کشور ما هم بسیاری از جراحی‌های زیبایی غیرضروری‌اند و تنها انگیزه افراد از سپردن چهره خود به تیغ جراحان یا آرایش‌ها و توجه افراطی به ظاهرشان ناشی از اعتماد به نفس پایین یا رنج بردن از برخی اختلالات روانشناختی است که یکی از مهم‌ترین این اختلالات خود زشت‌انگاری یا توهم زشت و بد‌فرم بودن است. دکتر غلامرضا حاجتی، روانپزشک در این باره می‌گوید: در بسیاری از موارد پزشکان و جراحان پس از انجام بررسی‌های لازم متوجه می‌شوند که فرد مراجعه‌کننده و متقاضی جراحی زیبایی، بدریختی واقعی ندارد و حتی از یک ظاهر خوب و بالاتر از خوب برخوردار است اما تصور می‌کند که ظاهرش مناسب نیست و به دلیل تفکراتی که ناشی از اختلال روانی بدریختی است خواهان انجام جراحی شده است. به گفته این عضو انجمن روان‌پزشکان ایران افرادی که دچار اختلال بدریختی هستند، در مورد ظاهر یک یا چند قسمت از بدن خود، اشتغال ذهنی دارند که در حد شدید و بیمارگونه است و برای رفع این تصور اشتباه خود به اعمال جراحی متعدد روی می‌آورند.
دکتر سید‌ابوالحسن امامی، رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران هم معتقد است فقط ۳۰درصد ایرانی‌ها در صورت تمایل نیاز به جراحی بینی دارند، ۲۰درصد ایرانی‌ها بینی متناسب دارند و ۵۰ درصد دیگر نیز فقط ایراد کوچکی در بینی خود دارند اما این ایراد صفت مشخصه آنها نیست و الزامی به جراحی بینی ندارند. از نگاه حجتی، توجه افراطی به ظاهر و گرایش به اعمال جراحی زیبایی خیلی وقت‌ها به دلیل اختلالاتی نظیر وسواس، افسردگی و خود زشت‌انگاری است. در این بین رسانه‌ها و نهادهای فرهنگی در کنار خانواده‌ها نقش مهمی در بازگرداندن اعتماد به نفس در جوانان کشور دارند تا آنها باز‌تعریفی از زیبایی و احساس رضایت از خود داشته باشند.