همزمان با تغییر و ظهور فرمهای تازه رسانه در فضای آنلاین و رشد سریع تأثیرگذاری این رسانهها، شیوههای درآمدزایی نیز با تحولات چشمگیری روبه رو شده، به گونهای که اکنون میتوان بدون یک ریال سرمایه گذاری، بیش از ۲۰۰ میلیون تومان در هر ماه از یک کانال تلگرام پرمخاطب درآمد داشت؛ رقمی سرسام آور که نشان می دهد این فضا، چه ظرفیت اقتصادی قابل توجهی دارد.
تلگرام به عنوان یک سرویس پیامرسان متنباز چندسکویی مبتنی بر رایانش ابری و با ظرفیت انتقال پیامها، تصاویر، ویدئوها و اسناد، فراگیرترین رسانه آنلاین در کشورمان محسوب میشود و روز به روز بر وسعت استفاده و تأثیرگذاری این پیامرسان افزوده میشود؛ تأثیرگذاری که حتی میتوان در انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز به آن توجه کرد و برخی قدرت گردش سریع اطلاعات در تلگرام را در نتایج رقم خورده در انتخابات مجلس مؤثر میدانند.
شاید همین باعث شد پس از انتخابات اخیر، برخی سیاسیون نقدهای شدیدی در خصوص تلگرام داشته باشند و در عوض آنکه از لزوم حضور مؤثر همه نیروها در این فضا سخن به میان آورند، بر مسدودسازی این اپلیکیشن به واسطه آنکه سرورش در کشور دیگری است و تحت تسلط ایران نیست، سخن به میان آوردند که طبیعتاً استدلال منطقی نیست، زیرا اساساً بستر اصلی اینترنت در ایران نیست و با چنین نگاهی باید با شبکه جهانی اینترنت قطع ارتباط کرد!
همچنین سوابق نشان داد، با مسدود یا محدود کردن یک پیامرسان، مردم سراغ محصول داخلی مشابه نمیروند، کما اینکه بعد از مسدود شدن چند پیامرسان و محدود شدن دسترسی به وایبر، تمام توجه افکارعمومی صرف جایگزینی اپلیکیشن مشابهی شد که حاصلش انتخاب تلگرام بود و سرعت فراگیری استفاده از آن در کشورمان نیز چندین برابر وایبر بود.
اکنون میتوان تأکید کرد که در دوران رشد اطلاع رسانی آنلاین و سرعت گرفتن تحدید اطلاعرسانیِ کاغذی و تحول عظیمی که در این مسیر در ظهور فرمهای تازه رسانهای نظیر پیامرسانهایی چون تلگرام رخ میدهد، امروز مفهوم شهروند ـ خبرنگار با تکیه بر تلفنهای هوشمند برخوردار از ظرفیت ثبت و پردازش تصاویر و ویدیوهای با کیفیت به شرایط ایدهآل نزدیک شده و امکان به اشتراک گذاری سریع و حلقه در حلقه خبر یا محتوای تولیدی یک شهروند-خبرنگار در تلگرام، جریانسازی خبری را از دست اصحاب رسانه خارج ساخته است.
اکنون فضای رسانهای به سمت و سویی رفته که موجهای تشکیل شده در تلگرام که گاهی متأثر از همین تحرکات شهروند ـ خبرنگارها شکل میگیرد، بخشی از جریانهای خبری روز رسانههای آنلاین و کاغذی (خبرگزاریها، وبسایتها و روزنامهها) را شامل میشوند و اتفاقاً به طور معمول این بخشها با اقبال بیشتری از اخبار معمول رسانهها توسط سایر گروههایِ پیگیرِ رسانههای رسمی، مورد توجه قرار میگیرند.
البته تلگرام اکنون صرفاً کارکرد اطلاع رسانی و ارتباطی ندارد، بلکه بسیاری از کسب و کارها به نوعی در حال استفاده از تلگرام برای انتقال محتوا، هماهنگیهای کسب و کار و بسیاری از امور پیچیده هستند که تا پیش از این با ابزارهای دیگر انجام میشد و با رشد درونی تلگرام نیز، کسب و کارهای تازهای در حال شکل گیری است که از قضا سوددهی کلانی نیز دارند.
در چنین شرایطی، با ایجاد کانال در تلگرام، ظرفیتهای تبلیغاتی تازهای نیز به وجود آمد، به گونهای که اکنون میتوان بدون سرمایه گذاری خاصی، تا ۲۴۰ میلیون تومان در ماه کسب درآمد کرد. این میزان درآمد که تقریباً با کسر هزینه اینترنت، سود خالص صاحب برخی کانالهای تلگرام محسوب میشود، از میزان درآمد بسیاری از وبسایتهای خبری و روزنامهها به مراتب بیشتر است!
با پیگیری و دریافت تعرفه تبلیغات یکی از کانالها با بیش از یک میلیون بازدیدکننده توسط خبرنگار «تابناک»، رقم تبلیغات بدون حذف تبلیغ از کانال یک میلیون تومان برای هر تبلیغ اعلام شد که با رشد ۳۰ درصدی تعرفه نسبت به سال گذشته همراه شده بود. یکی دیگر از کانالها با شمارگان مشابه اعضا نیز از تعرفه مشابه سخن به میان آورد. شمارگان تبلیغات این کانال نشان میدهد، درآمد برخی از این کانالها از ۲۴ فقره تبلیغات در هر ماه که تخفیفی در قبالش نمیدهند، به ۲۴۰ میلیون تومان میرسد.
یکی دیگر از کانالهای خبری تلگرام با بیش از ۳۰۰ هزار عضو که عنوان یکی از برنامههای تلویزیونی را در اختیار دارد اما منکر ارتباط با صداوسیماست نیز برای ۲۰ هزار بازدید پست آخر به همراه ۲۴ ساعت حفظ تبلیغ در کانال تلگرامش ۲۰۰ هزار تومان و برای ۳۰ هزار بازدید پست آخر به همراه ۴۸ ساعت حفظ تبلیغ در کانال، ۳۰۰ هزار تومان مطالبه میکند. با توجه به شمار تبلیغات در این کانال، به نظر میرسد درآمد ماهیانه این کانال، حداکثر به اندازه نصف کانالهای دارای یک میلیون عضو باشد.
اکنون بازار تازه تبلیغات به سمت و سویی رفته که با برخورداری از کانالی با بیش از ۱۰۰ هزار عضو میتوان به استقبال تبلیغات رفت و درآمد خوبی داشت؛ اما درآمد مطلوب با برخورداری از کانالی با ۳۰۰ هزار عضو و بیشتر قابل دستیابی خواهد بود. این فرصت تازه احتمالاً به کوچ برخی از روزنامه نگاران حرفهای ایران به فضای تلگرام منجر خواهد شد و کانالهای نوظهوری در راه خواهد بود که شمارگان اعضایش از یک میلیون به مراتب بیشتر خواهد بود.