«هر وقت بیحوصله یا ناراحتم میرم فروشگاههای لوکس و خرید میکنم. بعد از خرید حالم خیلی بهتر میشه ولی انگار حال خوبم چند روز بیشتر طول نمیکشه. اینبار میرم سراغ فروشگاههای آنلاین و سفارش خرید اینترنتی. عاشق اجناس برند هستم و حاضرم تمام پساندازم را برای به دست آوردنشان خرج کنم. راستش بعضی وقتها از این کارم عذاب وجدان دارم و نمیدونم با خریدهام چه کار کنم». خرید برای برطرف کردن احساس اضطراب و ناراحتی، احساس شعف بعد از خرید، وسوسه خریدِ دوباره و گران قیمت، عذاب وجدان از خریدهای افراطی. این سیکل و چرخه رفتاری – هیجانی یک فرد مبتلا به اعتیاد خرید است که در ادامه نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
اعتیاد به خرید، یک اختلال اضطرابی
از آنجا که در اصطلاحات و مفاهیم روان پزشکی، اختلالی به نام اعتیاد به خرید نداریم، میتوانیم مانند دیگر رفتارهای وسواسی که فرد به آن اشتغال ذهنی پیدا میکند و باعث بروز مشکلاتی در زندگی روزمرهاش میشود، این رفتار را در دسته اختلالات اضطرابی بررسی کنیم. در این نوع اختلالات نوعی اجبار وجود دارد که بهصورت متفاوت در افراد بروز پیدا میکند. همانطور که برخی افراد به شستوشوی افراطی روی میآورند، ممکن است برخی افراد (به ویژه خانمها) به خریدهای بدون هدف و افراطی روی آورند. چون ریشه این رفتارها احساس اضطراب و ناراحتی است، افراد درگیر سعی میکنند با خرید کردن، هیجانات منفیشان را از بین ببرند. ممکن است این رفتار برای مدت زمانی آن ها را آرام کند اما واقعیت این است که تا وقتی این افراد از مشکلشان آگاه نشوند و مهارت مدیریتش را کسب نکنند، این دور باطل ادامه خواهد داشت.
۵ توصیه برای ترک اعتیاد به خرید
اگر متوجه شدید این رفتار شما به صورت افراطی بارها تکرار میشود، حتما با یک نفر (کسی که به شما گوش کند و درک خوبی داشته باشد: بستگان، دوست، روان شناس) درباره آن صحبت کنید. سعی کنید تا جایی که امکان دارد این راهکارها را اجرایی کنید:
خوب فکر کنید که چه زمانهایی بیشتر برای خرید وسوسه میشوید؟ به طور مثال: بعد از یک جروبحث با همسر یا والدین؟ بعد از دیدن تبلیغ لباس و کفش در فضای مجازی؟ بعد از رفتوآمد با دوستانی خاص؟ تلاش کنید تحریک کنندهها را پیدا کنید.
کانالها و صفحاتی را که مرتبط با فروشگاهها و برندهای مختلف است، حذف کنید. فراموش نکنید وسوسه خرید همواره در کمین شماست!
چرخ زدن در فروشگاه را از فهرست تفریحات و وقتگذرانیها بیرون بیاورید و به سرعت جایگزینی برایش پیدا کنید. مثلا پیاده روی، پخت یک کیک یا غذای جدید، تماس تلفنی با یک دوست،
دیدن فیلم و سریال و خواندن کتاب.
با کمک یک دوست کمد لباسها و وسایل خود را بازبینی کنید. اقلامی را که نیاز ندارید به خیریه بدهید یا در سایتهای فروش بگذارید. این عمل برای یک معتاد به خرید و برندباز بسیار سخت است، بنابراین نیاز به همراهی دوستی دارید که در این راه به شما کمک کند و ناظر شما باشد.
تا مدت زمانی مشخص با کارت بانکی بیرون نروید. تنها مقدار محدود و مشخصی پول نقد برای خرید اقلام ضروری با خود به همراه داشته باشید.
فراموش نکنید که ممکن است به تنهایی نتوانید ریشههای هیجانی این اعتیاد را بیرون بیاورید و بهتر است کمک حرفه ای بگیرید.