مجله اینترنتی دوستان مجله خبری و سبک زندگی
منضج، دارویی است که برای پختن و به قوام آوردن خلط، جهت آماده ساختن آن برای تخلیه بوسیله داروهای مسهل بکار می‌رود.
عمل نضج به قوام آوردن اخلاط است. یعنی هر چه خلط غلیظ است (مانند: بلغم و سودای غلیظ) رقیق کرده، و هر چه خلط رقیق است (مانند: صفرا و بلغم آبی، غلیظ‌تر نموده و به غلظتی که مناسب اسهال آن است برساند.
خلط ها و عمل نضج
خلط دم نیاز به نضج ندارد، و فقط وقتی که خون همراه خلط‌های دیگری باشد، باید آن خلط‌ها را به پختگی و نضج رساند.
صفرا در سه روز به پختگی می‌رسد.
بلغم در نه روز.
سودای خالص در پانزده روز.
نضج خلط‌ها در طی این روزها، نضجی است که برای تجویز داروی مسهل پیشنهاد شده‌است، نه نضجی که قابل تحلیل و دفع طبیعت باشد.
مثالی ساده بزنیم
اگر قابلمه غذا سوخته باشد، هر کاری بکنید ، نمی توانید در همان لحظات اول آن را تمیز بشویید.
ولی اگر کمی آب در آن بریزید و بگذارید شب تا صبح بماند، صبح می بینید که سوختگی ها خودشون رها شده و با شستن معمولی، پاک میشوند.
منضج ها در بدن همین کار رو می کنند.
اخلاط رسوب شده را حل کرده و آماده بیرون کردن از بدن، به وسیله مسهل ها می نمایند.
پس اول باید منضج مصرف کنیم، بعد ملین یا مسهل.
منضج صفرا
(کاسنى ، گل نیلوفر، آلوچه خشکه ، ریشه شیرین بیان ، گل خطمى ، گل بنفشه ، #عناب تمرهندى ، به دانه ، تخم کشوث ، گل حلوا (بستان افرزو)، اسپرزه ، شربت نارنج ، شربت به ، شربت توت سیاه.)
منضج بلغم
(پر سیاوشان، مویز،انجیر، اسطخودوس ، گل سرخ، تخم کتان، افتیمون، زنجفیل، تخم شنبلیله، رازیانه، دارچین، گل گاوزبان، شیرین بیان، زعفران، تخم کرفس)
منضج سودا
(بادرنجبویه + گاوزبان + سه پستان + بسفایج +قرنفل + ریشه کاسنى + ریشه بادیان + شاه تره + ریشه شیرین بیان + انجیر+ کشمش + اسطوخدوس + افتیمون + لعاب تخم مرو+ زرشک + ریشه خطمى + شربت بنفشه)
ملین
دارویی است که مختصر نرمی به روده ها داده و موادی که قبلا توسط منضج ، کنده شده را، به بیرون هدایت می کند.
ملیّن های قندی
(شکر تیغال+بیدخشت+ شیرخشت+ گزانگبین+ گز علفی+ترنجبین + شکر سرخ)
ملیّن های روغنی
(کرچک+زیتون+ بادام شیرین+کتان+ نارگیل)
ملیّن های لعاب دار
(پنیرک+ ختمی+ قدومه)
مسهل
از ملین قوی تر بوده و اخلاطی که توسط منضج ، رها شده اند را به بیرون می راند.
بدیهی است که دفع توسط مسهل ممکن است کمی با #دل پیچه همراه باشد، که طبیعی است.
از خواص مسهل، دور کردن حجم خون از اطراف گوارش شخص می باشد.
گیاهان مسهل
مسهل‌ها عموماً قوی‌تر از ملیّن‌ها هستند.
ملیّن‌ها در غلظتِ بالا می‌توانند به‌عنوان مسهل به‌کار برده شوند.
مسهل ها مانند
صبر زرد+سنا+ فلوس +حنظل
مسهل برای سرد مزاجها
افتیمون و کمی عسل و کمتر از عسل نمک
مسهل معروف ایارج فیقرا
در کتاب قانون گفته شده : مصطکی+ دارچین+زعفران+ اسارون+ سنبل‌الطیب+ حب‌بلسان+ عودبلسان+ سلیخه برابر، مواد را جداگانه نرم کنید و دو برابر مجموع آنها #صبر زرد پودر شده، همه را در یک‌جا مخلوط نموده همراه آب عسل (واسه صفرا) ویا دم کرده ی #افتیمون (سرد مزاجها) روزی ۲بار هر بار یک قاشق مربا خوری.
نکات مهم
مسهل نباید قبل خواب مصرف شود
در صورت انسداد رودهIBS هم مصرف نشود.
اگر سر درد دارید ، مسهل نخورید.